Rozliczenie podatkowe Ukraińców i Białorusinów

Choć zatrudnienie Ukraińców i Białorusinów to już norma w polskich firmach, to ich rozliczenie nadal nie jest proste. Ostatnie interpretacje podatkowe pokazują jednak, że skarbówka postanowiła odciążyć przedsiębiorców. Zgadza się, by firmy rozliczały zagranicznych pracowników na podstawie złożonych przez nich oświadczeń. Nie wymaga już certyfikatów rezydencji.

Czytaj także: Ukrainiec płaci PIT jak Polak

Takie stanowisko zajął dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 14 czerwca (0112-KDIL3-1.4011.103. 2019.2.AMN). Z pytaniem zwróciła się spółka, która zamierza zatrudniać obywateli Białorusi i Ukrainy na umowę zlecenia. Zleceniobiorcy będą posiadali wymagane polskimi przepisami pozwolenia na pobyt i pracę na terytorium Polski. W ciągu roku podatkowego będą przebywać na terenie Polski poniżej lub powyżej 183 dni. Będą posiadać rachunki bankowe w polskich bankach oraz mieć miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Ustalenie kraju rezydencji

Spółka zakłada, że zleceniobiorcy nie będą przedstawiać jej żadnych certyfikatów rezydencji. Dlatego w celu wyjaśnienia ich rezydencji podatkowej zamierza zwracać się do nich o wyjaśnienie tej kwestii. Spółka nie ma bowiem i nie będzie miała prawnych instrumentów, aby samodzielnie to określić. Zleceniobiorcy będą proszeni o podatnie danych oraz złożenie oświadczenia dotyczącego kraju rezydencji.

Oświadczą, że są bądź nie są polskimi rezydentami podatkowymi w myśl ustawy o PIT z uwagi na posiadane centrum interesów osobistych lub gospodarczych na terytorium RP (ośrodek interesów życiowych) oraz faktyczne przebywanie na terytorium RP dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Spółka chciała potwierdzić, że w przypadku gdy zleceniobiorca złoży oświadczenie o posiadaniu w Polsce ośrodka interesów życiowych lub o pobycie powyżej 183 dni w roku, może traktować go jako rezydenta podatkowego. W przypadku niezłożenia oświadczenia lub podania niewystarczających danych ma prawo traktować zleceniobiorców jak nierezydentów.

Dyrektor KIS przyznał jej rację. Przypomniał, że zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy o PIT miejsce zamieszkania na terytorium RP ma ten, kto posiada w Polsce ośrodek interesów życiowych (np. dom, rodzina) lub przebywa tu ponad 183 dni w roku podatkowym. Spójnik „lub" oznacza, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z tych przesłanek, aby uznać, że dana osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce. Wówczas ma tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy, czyli płaci podatek od całości dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Zleceniobiorcy, którzy nie mają tu miejsca zamieszkania, rozliczają tylko dochody z Polski (ograniczony obowiązek podatkowy).

20-proc. ryczałt czy zasady ogólne

Stosownie do art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, przychody uzyskane przez nierezydentów na terytorium Polski są opodatkowane w formie ryczałtu w wysokości 20 proc. przychodu. Przepisy ten stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska. Zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy lub niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest jednak możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.

– W przypadku, gdy zleceniobiorca oświadczy, że w danym roku jego centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) mieści się w Polsce (...) wnioskodawca obowiązany jest od początku współpracy traktować zleceniobiorcę jako rezydenta podatkowego Polski dla potrzeb podatkowych. Powinien obliczać zaliczki na podatek dochodowy na zasadach ogólnych, a nie w formie ryczałtu – czytamy w interpretacji.

Informacje uzupełniające

Zleceniobiorca powinien też podać konkretne dane wskazujące na autentyczność tego stwierdzenia w części dokumentu „Informacje uzupełniające", m.in. okoliczność zamieszkania na terytorium Polski, uzyskiwania większości lub całości swoich dochodów na terytorium Polski, posiadania rachunku bankowego w polskim banku, posiadania miejsca zarządzania posiadanym majątkiem na terytorium RP. Dotyczy to też sytuacji, gdy zleceniobiorca w dokumencie oświadczy, że w dniu rozpoczęcia wykonywania zlecenia na rzecz spółki w danym roku podatkowym przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni oraz wskaże pod jakim adresem przebywał w tym czasie.

Inne zasady należy stosować w przypadku, gdy zleceniobiorca nie złoży żadnego oświadczenia lub dane podane przez niego w dokumencie nie będą wystarczające do uznania, iż posiada on ośrodek interesów życiowych w Polsce lub w dniu rozpoczęcia wykonywania zlecenia na rzecz spółki w danym roku podatkowym przebywa na terytorium RP dłużej niż 183 dni. W takiej sytuacji spółka zobowiązana jest od początku współpracy traktować zleceniobiorcę jako nierezydenta podatkowego Polski dla potrzeb podatkowych. Musi wówczas obliczać podatek dochodowy według ryczałtowej stawki wynoszącej 20 proc., o której mowa w art. 29 ust. 1 ustawy o PIT.

– Jeśli pobyt ten przekroczy 183 dni, spółka powinna stosować zasady jak dla osoby mającej miejsce zamieszkania w Polsce. – napisał dyrektor KIS.

Niepotrzebne dodatkowe ustalenia

Wcześniej dyrektor KIS zajął podobne stanowisko m.in. w interpretacji z 23 stycznia br. (0113-KDIPT 2–2.4011.573. 2018.1.AKR). Sprawa dotyczyła agencji pracy tymczasowej, która chce zawierać umowy zlecenia z obywatelami Ukrainy. Ukraińcy będą mogli wybrać jeden z trzech wariantów. W pierwszym oświadczą, że w okresie wykonywania zlecenia ich centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) mieści się w Polsce. W drugim, że ich pobyt w Polsce przekroczył 183 dni, co oznacza, że w danym roku są polskimi rezydentami. W trzecim, że nie spełniają żadnego z tych warunków i pozostają rezydentami podatkowymi Ukrainy.

Spółka nie ma podstaw prawnych ani instrumentów do weryfikacji tych oświadczeń, więc zamierza je traktować jako podstawę rozliczenia wypłacanych wynagrodzeń. Zapytała, czy jeśli zleceniobiorca oświadczy, że ma w Polsce ośrodek interesów życiowych lub przebywa tu powyżej 183 dni, to może go rozliczyć jak polskiego rezydenta. Wówczas jako płatnik będzie obliczać zaliczki na PIT na zasadach ogólnych. W innych sytuacjach, gdy Ukrainiec przebywa tu krócej lub nie złoży żadnego oświadczenia, spółka pobierze zryczałtowany 20-proc. podatek.

Dyrektor KIS potwierdził, że takie rozwiązanie jest prawidłowe. Podkreślił, że płatnik pobiera zaliczki, opierając się jedynie na posiadanych przez siebie informacjach oraz tych przedstawionych przez podatnika. Nie jest obowiązany do ustalania faktycznej liczby dni pobytu podatnika na terytorium Polski.

podstawa prawna:art. 3 ust. 1, 1a i 2a oraz art. 29 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1509 ze zm.)