CIT: Oprocentowanie między kontrahentami bez korzyści w CIT

Odsetki od zaliczki przekazanej na poczet usług, które będą świadczone w przyszłości, nie są kosztem podatkowym.

Publikacja: 06.04.2016 04:00

Paulina Bąk, konsultant w dziale doradztwa podatkowego BDO

Paulina Bąk, konsultant w dziale doradztwa podatkowego BDO

Foto: materiały prasowe

Spółka jest polskim rezydentem dla celów CIT i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Świadczy usługi pośrednictwa finansowego, m.in. na rzecz zleceniodawcy (innej spółki) będącego jednocześnie jej akcjonariuszem, posiadającym więcej niż 25 proc. akcji w kapitale zakładowym.

Podatniczka podkreśliła, że zaangażowanie jej środków finansowych w świadczenie usług jest znaczne. W związku z tym zleceniodawca przekazuje jej zaliczki na poczet usług, które będą przez nią świadczone w kolejnych okresach rozliczeniowych. Zaliczki są oprocentowane. Firma zapytała, czy zapłacone przez nią odsetki od otrzymanych zaliczek na poczet usług, które będą wykonywane w przyszłości, będą dla niej kosztem podatkowym.

Sama uważała, że tak, bo wypłacane odsetki są związane z osiąganym w przyszłości przychodem podlegającym opodatkowaniu i nie są wyłączone z kosztów.

Przeciwnego zdania byli urzędnicy. Stwierdzili, że wydatek w postaci odsetek związany z otrzymywanymi zaliczkami na poczet usług, które będą świadczone w kolejnych okresach rozliczeniowych, ma charakter uboczny. Stanowi de facto wynagrodzenie dla zleceniodawcy za przekazanie zaliczek spółce. W konsekwencji, jako związany z przychodem niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT zaliczki na świadczenia realizowane w kolejnych okresach nie są przychodem), nie jest kosztem uzyskania przychodów.

Stanowisko fiskusa zaakceptował sąd pierwszej instancji. Co prawda stwierdził, że wydatki ponoszone w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, co do zasady, stanowią dla podatnika koszty z tego źródła. Jednak zaliczka wpłacona na poczet przyszłych dostaw towarów czy usług na potrzeby prowadzonej działalności, mimo że jest związana z tym źródłem, nie jest kosztem podatkowym. Sąd zauważył, że gdyby skarżąca nie otrzymywała zaliczek, to nie poniosłaby wydatku w postaci odsetek. Wydatek ponoszony przez spółkę w postaci odsetek ma charakter uboczny w stosunku do otrzymanego świadczenia i jako związany z przychodem niepodlegającym opodatkowaniu nie jest kosztem.

Rację fiskusowi przyznał Naczelny Sąd Administracyjny. Także jego zdaniem przychód w postaci zaliczki nie jest przychodem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. I w związku z tym wydatki związane z tą zaliczką nie mogą być traktowane jako koszty uzyskania przychodów. Sąd zauważył, że spółka świadczy usługi finansowe na rzecz podmiotu, który przekazuje jej zaliczki na poczet usług, które będą świadczone w kolejnych okresach rozliczeniowych. Zaliczka jest więc częścią ceny za świadczone przez nią usługi wpłaconą na poczet przyszłych należności.

NSA podkreślił, że pobrane wpłaty lub zarachowane należności na poczet towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, nie są przychodami w rozumieniu przepisów o CIT (art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT). Przekazana na rzecz podatniczki zaliczka na poczet usług pośrednictwa finansowego, które zostaną wykonane w następnych okresach rozliczeniowych, nie jest dla niej przychodem. Dlatego oczywiste jest, że odsetki od przekazanej zaliczki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. W ocenie NSA odwoływanie się do przepisów dotyczących pożyczki (kredytu) nie znajduje uzasadnienia. Ustawodawca podatkowy w sposób wyraźny odróżnia bowiem pożyczkę (kredyt) od wpłat na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Zaliczka jest kwotą, która stanowi część ceny za dostarczany towar lub wykonaną usługę, która jest wpłacona na poczet przyszłych należności wynikających z zawartej umowy.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 marca 2016 r. (II FSK 2861/13).

Komentarz eksperta

Paulina Bąk, konsultant w dziale doradztwa podatkowego BDO

Wydatki ponoszone w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą co do zasady są dla podatnika kosztami uzyskania przychodów z tego źródła. Kosztami uzyskania przychodów są natomiast wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia przychodów, z wyjątkiem tych wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. W efekcie, żeby dany wydatek mógł być uznany za koszt, musi on mieć związek pośredni lub bezpośredni z przychodem w rozumieniu ustawy o CIT. Przychodem są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Nie stanowią przychodów pobrane wpłaty lub zarachowane należności na poczet towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.

Nie ulega jednak wątpliwości, że zaliczka jest świadczeniem pieniężnym na poczet ceny (np. sprzedaży) bądź wynagrodzenia. Co do zasady zaliczka jest świadczeniem zwrotnym. Gdy umowa nie dojdzie do skutku lub nastąpi odstąpienie od niej przez którąś ze stron, kwota ta staje się świadczeniem nienależnym i podlega zwrotowi, co wynika z art. 410 § 2 kodeksu cywilnego. Zaliczka nie zabezpiecza więc, tak jak zadatek, wykonania umowy. Jeżeli np. jedna ze stron odstąpi od umowy, to zaliczka musi być zwrócona w takiej samej wysokości, w jakiej została uiszczona, choć oczywiście strony mogą postanowić inaczej i nadać zaliczce np. cechy charakterystyczne dla zadatku. W związku z tym zaliczka wpłacona na poczet przyszłych dostaw towarów lub usług na potrzeby prowadzonej działalności, mimo że jest związana z tym źródłem, nie jest kosztem podatkowym, co wynika z literalnego brzmienia przepisów. Wydatek w postaci odsetek, związany z otrzymywanymi zaliczkami na poczet usług, które będą świadczone w kolejnych okresach rozliczeniowych, ma charakter uboczny w stosunku do otrzymanego świadczenia. Jako związany z przychodem niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych nie jest kosztem uzyskania przychodów.

Spółka jest polskim rezydentem dla celów CIT i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Świadczy usługi pośrednictwa finansowego, m.in. na rzecz zleceniodawcy (innej spółki) będącego jednocześnie jej akcjonariuszem, posiadającym więcej niż 25 proc. akcji w kapitale zakładowym.

Podatniczka podkreśliła, że zaangażowanie jej środków finansowych w świadczenie usług jest znaczne. W związku z tym zleceniodawca przekazuje jej zaliczki na poczet usług, które będą przez nią świadczone w kolejnych okresach rozliczeniowych. Zaliczki są oprocentowane. Firma zapytała, czy zapłacone przez nią odsetki od otrzymanych zaliczek na poczet usług, które będą wykonywane w przyszłości, będą dla niej kosztem podatkowym.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP