Weksle - uregulowanie należności z faktur VAT
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2005-10-27, I FSK 171/05, Opubl: Monitor Podatkowy rok 2006, Nr 11, str. 39 nie budzi wątpliwości zakres pojęciowy zwrotu "uregulowanie należności" i to że jego istotą jest zaspokojenie wierzyciela, tj. że uregulowanie następuje z tą chwilą, z którą wierzyciel subiektywnie może stwierdzić, iż został zaspokojony. Stanowisko sądu I instancji, że uregulowanie tych należności następowało dopiero w dacie wykupu weksli jest błędny, gdyż poprzez wystawienie weksli wraz ze stosownymi deklaracjami skarżący i jego kontrahenci dokonali nowacji.
Naczelny Sąd Administracyjny w wydanym wyroku stwierdził, że Sąd I instancji dopuścił się naruszenia prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 21 ust. 2a VATU. Wskazał, że nie można zgodzić się ze stanowiskiem, że w sytuacji, gdy podatnik uiszcza należność z faktury w inny sposób niż dokonując zapłaty w pieniądzu bezpośrednio kontrahentowi to nie spełnia przesłanki uregulowani należności. Podkreślił, że nie można skutecznie zarzucić skarżącemu, że wystąpił do urzędu skarbowego o zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, zanim jeszcze sam poniósł faktyczny ciężar zakupu towarów handlowych. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zakres pojęciowy zwrotu "uregulowanie należności" nie budzi wątpliwości, i jego istotą jest zaspokojenie wierzyciela, tj. uregulowanie należności następuje z chwilą, z którą wierzyciel subiektywnie może stwierdzić, że został zaspokojony. Stanowisko Sądu I instancji, że uregulowanie tych należności następowało dopiero w dacie wykupu weksli jest nieprawidłowe, gdyż poprzez wystawienie weksli wraz ze stosownymi deklaracjami skarżący i jego kontrahenci dokonali nowacji. Jednocześnie Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że zwrot użyty w art. 21 ust. 2a ww. ustawy, że uregulowanie powinno nastąpić w całości wcale nie odnosi się do rzeczywistości czy też nierzeczywistości tego uregulowania, tylko jasno i wprost wskazuje, że uregulowana ma być pełna wierzytelność, ale również nie wskazuje, iż musi mieć miejsce bezpośrednia zapłata.
Mając powyższe na uwadze należy uznać, że Dyrektor Izby Skarbowej w B. błędnie przyjął w zaskarżonej decyzji, iż podatnik wystawiając weksle zgodnie z zawartymi umowami wekslowymi nie uregulował należności wynikającej z faktur wystawionych przez firmy: "R. M." Sp. z o.o. ze S., "G. R." Sp. z o.o. ze S. oraz ZPO "M." Zbigniew W. - W. Zgodzić się należy ze stanowiskiem pełnomocnika skarżącego, iż w wyniku zawarcia umów wekslowych i wystawienia weksli nastąpiła zamiana zobowiązania wynikającego z faktur na zobowiązanie wekslowe i tym samym poprzez odnowienie doszło do uregulowania należności.
W sytuacji stanowiącej przedmiot niniejszej sprawy weksle nie stanowiły funkcji gwarancyjnej lecz pełniły funkcję płatniczą oraz dokonały nowacji dotychczasowego zobowiązania. Z art. 506 § 2 KC wynika, że jedynie w razie wątpliwości poczytuje się, że zmiana treści dotychczasowego zobowiązania nie stanowi odnowienia. Ustawodawca postanowił, że dotyczy to w szczególności wypadku, gdy wierzyciel otrzymuje od dłużnika weksel lub czek. W przedmiotowej sprawie, mając na uwadze treść umów wekslowych łączących podatnika z jego kontrahentami o takich wątpliwościach nie może być mowy, dlatego też należało uznać, iż podatnik wystawiając weksle uregulował zobowiązania wynikające z faktur.
- Janusz Piejko, radca prawny
