Warunek niewykonywania wcześniej działalności gospodarczej dotyczy wszystkich branż, a nie tylko tej, którą dana osoba chce wykonywać w ramach nowej działalności.
Przykład
Pan Jan Borowski w latach 2015-2016 prowadził działalność gospodarczą związaną z transportem drogowym. W związku z tym nie spełnia warunku niewykonywania działalności gospodarczej w okresie ostatnich pięciu lat. Pan Jan może jednak skorzystać z wyjątku, o którym mowa w przepisach przejściowych, i rozpocząć działalność nieewidencjonowaną, ponieważ został wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przed 30 kwietnia 2017 r.
W tym miejscu pojawia się następujące pytanie:
Co jeśli osoba była wpisana po 30 kwietnia 2017 r. do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, ale nigdy faktycznie nie podjęła działalności gospodarczej?
Moim zdaniem wpis do ewidencji nie jest jednoznaczny z wykonywaniem działalności gospodarczej. Przemawia za tym m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 stycznia 2014 r. (II GSK 1620/12). W orzeczeniu tym czytamy: „W ocenie NSA, stanowisko o jedynie decydującym dla ustalenia prowadzenia działalności gospodarczej znaczeniu prawnym wpisu oraz braku dokonania zawieszenia tej działalności należy uznać za błędne. Określenie przez przedsiębiorcę daty rozpoczęcia działalności gospodarczej, która podlega wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej, istotnie wywołuje domniemanie, że działalność gospodarcza była prowadzona w terminach w tej ewidencji określonych, jednakże samo istnienie tego domniemania, przy przeciwnych twierdzeniach strony, nie zwalniało organów NFZ z obowiązku ustalenia okoliczności faktycznego wykonywania przez skarżącego tej działalności".
Przykład
Pani Justyna Borowska 14 maja 2017 r. zarejestrowała się w CEIDG jako tłumacz. Jednak po kilku dniach otrzymała pracę w szkole i nie podjęłążadnych czynności związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. 30 maja 2017 r. pani Justyna złożyła wniosek o wykreślenie z ewidencji. W związku z tym, że faktycznie jej nie wykonywała, wpis nie powinien stanąć na przeszkodzie podjęcia teraz działalności nieewidencjonowanej. Na wszelki wypadek pani Justyna zwróciła się do Szefa KIS o wydanie na potrzeby rozliczenia PIT interpretacji indywidualnej dotyczącej art. 5 prawa przedsiębiorców.
3. Bez wspólników
Działalność nieewidencjonowaną wyklucza prowadzenie działalności za pośrednictwem spółki. Przy czym prowadzenie firmy bez rejestracji jest teoretycznie możliwe z zatrudnieniem pracowników.
Przykład
Pani Justyna Borowska planuje wejść w spółkę (cywilną) z bratem Piotrem. Działalność podjęta w ramach spółki uniemożliwi prowadzenie działalności nieewidencjonowanej.
4. Brak rejestracji
Jak sama nazwa wskazuje, działalność nieewidencjonowana nie może być zarejestrowana. Jest to również warunek formalny prowadzenia tej działalności. Zgodnie z art. 5 ust. 2 prawa przedsiębiorców osoba wykonująca działalność nieewidencjonowaną może złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Działalność ta staje się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku. To oznacza, że tradycyjna działalność gospodarcza może być kontynuacją działalności niepodlegającej zarejestrowaniu. Jednak trzeba pamiętać, że pochopna zmiana wiąże się z nieodwracalnymi konsekwencjami.
Przykład
Pan Piotr Borowski prowadzi działalność nieewidencjonowaną od maja 2018 r. Przewiduje, że niebawem znacznie wzrosną jego przychody. Skoro niedługo przestanie spełniać warunki związane z przychodem, postanowił złożyć wniosek o zarejestrowanie firmy. Decyzja okazała się przedwczesna. W kolejnych miesiącach po rejestracji pan Piotr osiągał przychody niższe niż 1 125 zł.
O czym trzeba pamiętać
Działalność nieewidencjonowana jest szczególnie korzystna w branżach, które nie wymagają ponoszenia dużych kosztów. Niektórzy usługodawcy mogą uzyskiwać z niej około 1 000 zł dochodu bez konieczności rejestracji firmy. Jest to więc dogodna metoda na zarabianie dodatkowych pieniędzy. W pozostałych przypadkach działalność nieewidencjonowana to czas na rozruch biznesu.
Dla utrzymania prawa do prowadzenia działalności nieewidencjonowanej należy zapamiętać, że:
1. rejestracja skutkuje nieodwracalnym przekształceniem działalności nieewidencjonowanej w tradycyjną działalność gospodarczą;
2. limit 1 125 zł dotyczy kwot należnych, a nie faktycznie otrzymanych;
3. przekroczenie limitu w jednym miesiącu skutkuje utratą prawa do korzystania z uproszczeń w kolejnych okresach, więc trzeba uważnie ewidencjonować przychody. ?
* * *
W kolejnym artykule z cyklu zostaną opisane korzyści dotyczące prowadzenia działalności nieewidencjonowanej.
Autor jest głównym specjalistą w Urzędzie Miasta Szczecin
Podstawa prawna: ustawa z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (DzU z 2018 r. poz. 646 ze zm.)
