Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie
zawarta w dniu 5 października 2014 r. pomiędzy
Stanisławem Sałudą zamieszkałym w Poznaniu, przy ul. Mokrej 9/12, posiadającym numer PESEL 85079800999 (zwanym dalej „Przewłaszczającym") a Pawłem Ciurajem zamieszkałym w Szczecinie, przy ul. Dziwnej 90/23, posiadającym numer PESEL 85012200998 (zwanym dalej „Uprawnionym")
(...) § 5.
1. Z zastrzeżeniem spełnienia się warunku rozwiązującego określonego w ust. 2 poniżej, dla zabezpieczenia spłaty pożyczki wraz z odsetkami, Przewłaszczający niniejszym przenosi na rzecz Uprawnionego własność 100 udziałów o wartości nominalnej 50,- zł każdy udział („Udziały") spółki pod firmą Language School Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, przy ul. Cichej 9/19, 61-600 Poznań, wpisanej do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Poznaniu, X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000890765, NIP 5479870987, REGON 12345678, o kapitale zakładowym 50 000,- zł („Spółka"), zaś Uprawniony nabywa Udziały Spółki.
2. Niniejsza umowa jest zawarta pod warunkiem rozwiązującym polegającym na spłacie przez Przewłaszczającego pożyczki wraz z odsetkami w pełnej wysokości w terminie, o którym mowa w umowie pożyczki z dnia 5 października 2014 r. zawartej pomiędzy Przewłaszczającym a Uprawnionym.
Wyjaśnienie:
Konstrukcja przewłaszczenia na zabezpieczenie ma na celu zabezpieczenie roszczeń wierzyciela w stosunku do dłużnika. W obrocie prawnym funkcjonuje kilka rodzajów umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie. Najbardziej popularnymi sposobami przewłaszczenia są przewłaszczenie warunkowe, dokonywane pod warunkiem zawieszającym bądź rozwiązującym. W pierwszym z przypadków ziszczenie się warunku zawieszającego powoduje przejście prawa własności przedmiotu zabezpieczenia na uprawnionego. W drugim przypadku przedmiot zabezpieczenia przechodzi z powrotem na przewłaszczającego z chwilą ziszczenia się warunku rozwiązującego. W obu konstrukcjach własność udziałów przechodzi odpowiednio na uprawnionego bądź przewłaszczającego z chwilą ziszczenia się odpowiednio warunku zawieszającego bądź rozwiązującego. Prawidłowe rozwiązanie niniejszego zadania wymagało sporządzenia postanowień umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie z warunkiem rozwiązującym polegającym na spłacie przez przewłaszczającego wierzytelności wynikających z umowy pożyczki. Udziały spółki z o.o. nie mają formy dokumenty, a więc przeniesienie ich własności nie wymaga wydania jakiegokolwiek dokumentu poświadczającego własność akcji. Inne kwestie, na które należy zwrócić uwagę, to ewentualna konieczność uzyskania zgód organów Spółki na rozporządzenie udziałem, czy kwestia skorzystania z ewentualnego prawa pierwszeństwa bądź prawa pierwokupu przez pozostałych wspólników. Te lub inne ograniczenia wynikać będą przede wszystkim z umowy Spółki. W tym przypadku pozostawało to jednak poza zakresem przedstawionego zadania.
Zwracam również uwagę na fakt, iż warunkiem rozwiązującym nie powinna być wyłącznie spłata zobowiązania w całości, lecz jego spłata w terminie określonym w umowie pożyczki. Sformułowanie warunku jako spłata pożyczki wraz z odsetkami bez określania terminu stawiałoby uprawnionego w niekorzystnej sytuacji, bowiem po spłacie pożyczki po terminie, uprawniony byłby zobowiązany przenieść własność udziałów z powrotem na przewłaszczającego w sytuacji gdy przykładowo zbył je celem odzyskania wierzytelności pieniężnej. Mniej popularnym sposobem przewłaszczenia na zabezpieczenie jest przewłaszczenie bezwarunkowe. W takiej sytuacji po spełnieniu zobowiązania przez przewłaszczającego bądź ewentualnie przez osobę trzecią, jeżeli przewłaszczający zabezpiecza cudzy dług, uprawniony jest zobowiązany na podstawie umowy do zwrotnego przewłaszczenia przedmiotu zabezpieczenia. Rozwiązanie to jest w mojej opinii mało praktyczne i wymaga podjęcia dodatkowych czynności przez obie strony, tj. zawarcia odrębnej umowy w zakresie zwrotnego przeniesie własności przewłaszczonego przedmiotu zabezpieczenia. Co więcej zawarcie tego typu umowy stawia w niekorzystnej sytuacji przewłaszczającego, który pomimo spłaty zobowiązania w przypadku złej woli uprawnionego nie stanie się z powrotem właścicielem przewłaszczonego przedmiotu zabezpieczenia. W takim przypadku, jeżeli przewłaszczający nie zabezpieczył się w innym sposób na taki wypadek, pozostaje mu sądowne dochodzenie zwrotnego przeniesienia własności przedmiotu zabezpieczenia.
