Reklama
Rozwiń
Reklama

SN uzupełnia lukę w przepisach: od kiedy liczyć termin na opłatę apelacji

Jeśli strona złożyła wniosek o uzasadnienie postanowienia sądu drugiej instancji odmawiającego zwolnienia od kosztów sądowych i nie złożyła zażalenia, wówczas tygodniowy termin do opłacenia tego pisma biegnie od uprawomocnienia się postanowienia.

Publikacja: 10.10.2025 16:25

SN uzupełnia lukę w przepisach: od kiedy liczyć termin na opłatę apelacji

Foto: Adobe Stock

To sedno najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, która wypełnia lukę w przepisach wywołaną nowelą Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 1 lipca 2023 r. Konsekwencją tej nowelizacji jest to, że nieuiszczenie opłaty w terminie pozbawia stronę prawa np. do rozpatrzenia apelacji.

Czytaj więcej

Marek Domagalski: Opłaty nie powinny blokować rozpatrzenia spraw w sądach

Apelacja została odrzucona, bo wcześniej został oddalony wniosek o zwolnienie z kosztów

Kwestia ta wynikła w sprawie o podział majątku wspólnego, w której orzekał Sąd Okręgowy w Gdańsku. Sąd ten odrzucił apelację wnioskodawczyni od niekorzystnego dla niej postanowienia sądu rejonowego, gdyż wcześniej oddalił jej wniosek o zwolnienie z kosztów sądowych, tj. opłaty od apelacji w wysokości 900 zł. SO wskazał, że zgodnie z art. 112 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wnioskodawczyni reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika była zobowiązana do uiszczenia brakującej części opłaty od apelacji w terminie tygodniowym od dnia doręczenia jej pełnomocnikowi postanowienia o odmowie zwolnienia jej z tej opłaty. Powinna więc zapłacić do 25 stycznia 2024 r., a termin nie został dotrzymany, gdyż opłata została uiszczona 8 lutego 2024 r.

Zdaniem SO, dla oceny terminowości uiszczenia opłaty nie ma znaczenia okoliczność, że 22 stycznia 2024 r. pełnomocnik wnioskodawczyni złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia postanowienia z 11 stycznia 2024 r. i jego doręczenie. Według sądu złożenie takiego wniosku nie przedłuża terminu do dokonania opłaty od apelacji. A fakt uiszczenia tej opłaty przez stronę, która ubiegała się o zwolnienie — jak to ostatecznie miało miejsce w tej sprawie — świadczy, że musiała ona zdawać sobie sprawę z takiego obowiązku, gdyż jest to związane z jej sytuacją rodzinną i majątkową.

Czytaj więcej

Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Sąd Najwyższy rozstrzygnie ważną kwestię
Reklama
Reklama

Sąd okręgowy musiał zapytać Sąd Najwyższy

W trakcie rozpatrywania zażalenia wnioskodawczyni szerszy skład SO (w ramach tzw. zażalenia poziomego) powziął wątpliwości, które zawarł w pytaniu prawnym do SN: czy wskazany w art. 112 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych tygodniowy termin do opłacenia pisma, w przypadku gdy strona wniosła o sporządzenie uzasadnienia postanowienia w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych wydanego przez sąd drugiej instancji w stanie prawnym obowiązującym od 1 lipca 2023 r., lecz nie wywiodła zażalenia, biegnie od dnia doręczenia jej tego postanowienia, czy też od dnia jego uprawomocnienia się?

Chodzi o to, aby nie narazić strony sporu sądowego na negatywne konsekwencje

W uzasadnieniu skład pytający SO (sędziowie Dorota Budzisz, Adrianna Gołuńska-Łupina i Krzysztof Koczyk) wskazał, że strona zabiegająca o zwolnienie z kosztów, aby nie narazić się na negatywne konsekwencje związane z możliwością upływu terminu do opłacenia pisma procesowego, musiałaby uiścić opłatę przed doręczeniem jej odpisu postanowienia z uzasadnieniem, a więc przed zapoznaniem się z motywami rozstrzygnięcia sądu odmawiającego. A to budzi wątpliwości aksjologiczne.

Do tego stanowiska przychylił się SN (sędziowie Grzegorz Misiurek, Dariusz Dończyk i Dariusz Zawistowski) i podjął uchwałę, że w przypadku, gdy strona złożyła wniosek o sporządzenie uzasadnienia postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od dnia uprawomocnienia się tego postanowienia.

Sygnatura akt: III CZP 47/24

To sedno najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, która wypełnia lukę w przepisach wywołaną nowelą Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 1 lipca 2023 r. Konsekwencją tej nowelizacji jest to, że nieuiszczenie opłaty w terminie pozbawia stronę prawa np. do rozpatrzenia apelacji.

Apelacja została odrzucona, bo wcześniej został oddalony wniosek o zwolnienie z kosztów

Pozostało jeszcze 90% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Prawo w Polsce
Karol Nawrocki podpisał jedenaście ustaw, zawetował dwie. Czego dotyczą?
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Nieruchomości
Książeczka mieszkaniowa wciąż jest trochę warta
Nieruchomości
Zarządca nieruchomości znów będzie musiał mieć licencję? Ministerstwo ma plan
Praca, Emerytury i renty
Raport ZUS pokazuje kto choruje najrzadziej. Jest zaskoczenie
Sądy i trybunały
Sąd zdecydował w sprawie profesury Małgorzaty Manowskiej
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama