Oświadczenie o skorzystaniu z dobrodziejstwa inwentarza (a więc o ograniczonej odpowiedzialności za długi spadkowe) może być złożone w postępowaniu o zatwierdzenie uchylenia się od skutków błędu polegającego na niezłożeniu takiego oświadczenia. Jego skuteczność zależy od zachowania rocznego terminu od wykrycia błędu. Musi być też dochowana forma takiego oświadczenia.
Pułapka w przepisach
Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 77/13) w uchwale stwierdził, że przepisy prawa spadkowego zawierają pułapkę dla spadkobiercy, jeśli spadek zawiera długi.
Są dwie możliwości, aby uniknąć kłopotu: spadkobierca może w ogóle spadek odrzucić i zostaje wtedy wyłączony od dziedziczenia. Może też przyjąć spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że spłaca długi tylko do wartości przejętego spadku. Takie oświadczenie musi jednak złożyć w ciągu sześciu miesięcy, a nie wszyscy o tym pamiętają.
Ten problem dotknął też Wandę Ł., jedno z czworga dzieci i spadkobierców ustawowych po matce, która, jak się okazało, miała wszczęte za życia postępowanie podatkowe dotyczące nieudokumentowanych źródeł pochodzenia 300 tys. zł, które brat Wandy Ł. wpłacił na konto matki, a ta z kolei darowała je synowi. Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku wytoczył naczelnik Urzędu Skarbowego w Białej Podlaskiej zainteresowany obciążeniem ewentualnym podatkiem spadkobierców.
Wanda Ł., gdy się o tym dowiedziała, złożyła wniosek o uchylenie się od skutków niezłożenia oświadczenia dotyczącego przyjęcia spadku, a dokładnie skorzystania z dobrodziejstwa inwentarza. Wniosek ten złożyła jednak dopiero w sądzie na piśmie.
