Reklama

Czy asesorzy trafią do sądów rodzinnych? Decyzja należy do prezydenta Karola Nawrockiego

Podpis prezydenta Karola Nawrockiego dzieli asesorów sądowych od możliwości rozstrzygania spraw rodzinnych i opiekuńczych. Senat poparł bowiem przepisy pozwalające asesorom na orzekanie w sądach rodzinnych, które borykają się z wyjątkowymi problemami kadrowymi.

Publikacja: 30.10.2025 11:09

Wydział Rodzinny i Nieletnich w sądzie

Wydział Rodzinny i Nieletnich w sądzie

Foto: PAP/Marcin Bielecki

Z tego artykułu się dowiesz:

  • Dlaczego niektórzy politycy i środowiska sędziowskie sprzeciwiają się nowelizacji?
  • W jakim zakresie asesorzy sądowi będą mogli rozpatrywać sprawy związane z prawem rodzinnym?
  • Jakie argumenty przedstawia Ministerstwo Sprawiedliwości na rzecz powierzenia asesorom spraw rodzinnych?
  • Kiedy zmiany mogą wejść w życie, jeśli zostaną podpisane przez prezydenta?

W głosowaniu, do którego doszło w środę wieczorem, za zmianami bez wprowadzania poprawek głos oddało 62 senatorów, a 28 było przeciw. Co ważne, wszystkie głosy przeciwko reformie pochodzą od polityków PiS, którzy krytycznie wypowiadają się o tych przepisach. Może to oznaczać, że o podpis prezydenta pod tymi zmianami będzie trudno.

Czytaj więcej

Sprawy rodzinne w sądach mają przyśpieszyć. Rząd pokazał projekt ustawy

Asesorzy do sądów rodzinnych. W jakich sprawach mają orzekać?

Mowa o nowelizacji prawa o ustroju sądów powszechnych, przygotowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości, którą Sejm uchwalił przed trzema tygodniami. Zasadniczym celem tej noweli jest umożliwienie orzekania asesorom sądowym w sprawach rodzinnych i opiekuńczych oraz nieletnich. Obecnie bowiem aplikanci sędziowscy nie mogą wybierać stanowisk asesorskich w wydziałach rodzinnych i nieletnich. Ogranicza to napływ nowej kadry do tych jednostek, które z jednej strony są wyjątkowo obciążone pracą, a z drugiej strony borykają się z brakami kadrowymi.

W myśl przyjętej ustawy asesorzy zyskają uprawnienie do rozpatrywania spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych a także spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw.

Reklama
Reklama

W tym celu chętni asesorzy sądowi zostaną przeniesieni do wydziałów rodzinnych i nieletnich. Będą mieli na to rok od wejścia w życie ustawy. Aplikanci z kolei będą mogli trafiać do tych wydziałów na asesurę. Co ważne, asesorzy orzekają wyłącznie w sądach rejonowych, a zatem nie będą rozstrzygać spraw należących w I instancji do sądów okręgowych, np. w sprawach rozwodów.

Sprawy rodzinne w ręce asesorów. Są wątpliwości, czy nie są na to za młodzi

– Przygotowanie zawodowe asesorów sądowych wynikające z długiej i wymagającej ścieżki edukacyjnej oraz wiek objęcia stanowiska asesorskiego wynoszący minimalnie ok. 26 lat dają podstawy do tego, by umożliwić asesorom sądowym wykonywanie obowiązków orzeczniczych także w sprawach pozostających w zakresie właściwości wydziałów rodzinnych i nieletnich – argumentowało Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadniając zmiany.

Podobnego zdania jest prezeska Stowarzyszenia Sędziów Rodzinnych w Polsce Katarzyna Piotrowska. Asesorzy nie są za młodzi, aby orzekać w sprawach rodzinnych i uważam, że sprawdzą się w tej roli. To pozwoli wyprowadzić sądy rodzinne z zapaści i przyspieszy rozpatrywanie spraw – mówiła w niedawnym wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”.

Czytaj więcej

Sędzia sądu rodzinnego: asesorzy nie są za młodzi na orzekanie w sprawach rodzinnych

Nie wszyscy podzielają jednak to stanowisko. Według części środowiska sędziowskiego asesorzy sądowi mogą być za młodzi, żeby orzekać w sprawach rodzinnych, brakuje im bowiem doświadczenia życiowego.

– Przesłanką do wyłączenia uprawnień asesorów w orzekaniu w sprawach rodzinnych nie jest brak odpowiedniej wiedzy prawnej, tylko brak odpowiedniego doświadczenia życiowego. Są to młode osoby, które dopiero co zaczynają dorosłe życie na własny rachunek. W sprawach rodzinnych zazwyczaj podejmuje się decyzje dotyczące opieki nad dziećmi i do prawidłowych decyzji w tym zakresie potrzebna jest z jednej strony odpowiednia wiedza prawna, a z drugiej strony znajomość życia i trudno, aby te decyzje podejmowały osoby, które zazwyczaj jeszcze nie mają własnych dzieci lub mają je, ale jeszcze bardzo małe – twierdzi stowarzyszenie sędziowskie „Sędziowie RP”.

Reklama
Reklama

Jeśli prezydent złoży swój podpis pod nowelizacją prawa o ustroju sądów powszechnych, to wejdzie ona w życie po 14 dniach od ogłoszenia.

Etap legislacyjny: do podpisu prezydenta

1534

średnia liczba spraw załatwionych przez sędziego wydziału rodzinnego w 2024 r.

988

średnia liczba spraw załatwionych przez sędziego wydziału karnego w 2024 r.

596

średnia liczba spraw załatwionych przez sędziego wydziału cywilnego w 2024 r.

Prawo karne
Prokurator krajowy o śledztwach ws. Ziobry, Romanowskiego i dywersji
Konsumenci
Nowy wyrok TSUE ws. frankowiczów. „Powinien mieć znaczenie dla tysięcy spraw”
Nieruchomości
To już pewne: dziedziczenia nieruchomości z prostszymi formalnościami
Praca, Emerytury i renty
O tym zasiłku mało kto wie. Wypłaca go MOPS niezależnie od dochodu
Nieruchomości
Co ze słupami na prywatnych działkach po wyroku TK? Prawnik wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama