Począwszy od 14 marca 2020 r., kiedy wprowadzono stan zagrożenia epidemicznego, status cudzoziemców, którzy planują wjazd do Polski oraz tych, którzy w Polsce już przebywają, znacznie się zmienił. 31 marca 2020 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Od 18 kwietnia br. obowiązuje zaś ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, która istotnie doprecyzowała wcześniejsze przepisy.
W zakresie, w jakim akty prawne dotyczą cudzoziemców, stanowią odpowiedź na postulaty organizacji zrzeszających przedsiębiorców i samych pracodawców. Wyzwania, przed którymi stanęła polska gospodarka, znacząco wpłynęły na przepisy prawa zatrudnienia, które należało pilnie dostosować do nowej rzeczywistości. Rynek pracy, który w znacznym stopniu jest oparty na cudzoziemcach, zmienił się na przestrzeni ostatnich tygodni bardziej niż w ciągu kilku ostatnich lat. Pilnie musiały zmienić się też przepisy, które odnoszą się do wjazdu, pobytu i pracy cudzoziemców. Celem zmian było ograniczenie niekorzystnych skutków kryzysu wywołanego COVID-19, w tym powstrzymanie cudzoziemców przed wyjazdem z Polski. Choć można dyskutować nad spójnością nowych regulacji, należy potwierdzić potrzebę ich wprowadzenia. Z perspektywy kilku tygodni warto podsumować, które przepisy uległy zmianie i jaka jest ich relacja w stosunku do przepisów wynikających z innych ustaw w aspekcie pobytu i pracy cudzoziemców.
Czytaj także: Koronawirus: wytyczne dla gospodarstw zatrudniających cudzoziemców do prac sezonowych
Przekraczanie granicy
Zgodnie z rozporządzeniem MSWiA w celu zapobiegnięcia rozprzestrzeniania się epidemii, ograniczono ruch osobowy cudzoziemców na przejściach granicznych na kierunku wjazdowym do Polski. Wyjątki dotyczą tu m.in. cudzoziemców, którzy są małżonkami albo dziećmi obywateli RP lub pozostają pod stałą opieką obywateli RP, jeśli posiadają prawo stałego lub czasowego pobytu oraz posiadają prawo do pracy na terytorium RP. Są to cudzoziemcy uprawnieni do wykonywania pracy na takich samych zasadach co obywatele polscy, posiadający zezwolenie na pracę, zaświadczenie o wpisie do ewidencji w sprawie pracy sezonowej, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium RP – jednak tylko wtedy, gdy wykonują pracę na terytorium Polski lub udokumentują, że mają podjąć pracę niezwłocznie po przekroczeniu granicy.