Sąd Najwyższy o wekslach: przedsiębiorca musi uważać bardziej niż konsument

Obowiązek zbadania przez sąd, czy za wekslem nie kryje się nieuczciwość, nie odnosi się do firm.

Aktualizacja: 17.05.2021 10:55 Publikacja: 17.05.2021 07:40

Sąd Najwyższy o wekslach: przedsiębiorca musi uważać bardziej niż konsument

Foto: Fotorzepa, Michał Sadowski

To sedno najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego, które winno być przestrogą dla przedsiębiorców.

Pół roku temu trzyosobowy skład Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN orzekł, że sąd w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla zabezpieczającego spłatę kredytu konsumenckiego nie może pominąć badania umowy, którą weksel zabezpiecza. Chodzi – jak wskazał wtedy sędzia Aleksander Stępkowski – o zagwarantowanie kredytobiorcy ochrony europejskiego prawa konsumenckiego (I NSNc 22/20).

Czytaj także:

Jak prawidłowo rozliczyć podatkowo i księgować weksle?

Teraz rozpatrywana była skarga nadzwyczajna prokuratora generalnego od nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Katowicach z 20 czerwca 2017 r., nakazującego pozwanej spółce z o. o. oraz poręczającym spłatę wekslem, mającym status przedsiębiorców, by zapłacili solidarnie pożyczkodawcy 227 tys. zł z odsetkami. Ponieważ pozwani nie wnieśli zarzutów, orzeczenie się uprawomocniło.

Prokurator zaskarżył ów nakaz, gdyż w umowie pożyczki z listopada 2015 r. odsetki za zwłokę określono z przekroczeniem przepisów antylichwiarskich: 0,166 proc. dziennie, czyli 60,59 proc. rocznie, a nadto naliczano je od podpisania umowy, a więc także za okres przed powstaniem roszczenia o odsetki.

SN oddalił jednak skargę nadzwyczajną, stwierdzając, że przy wydawaniu nakazu zapłaty sąd nie jest zobowiązany, ani nawet uprawniony, do badania tzw. stosunku podstawowego, w tym wypadku umowy pożyczki, której spłatę weksel poręczał. Przed nadużyciami lub błędami powoda czy sądu pozwanego chroni odwołanie w postaci tzw. zarzutów od nakazu. Gdyby pozwani skorzystali z tego odwołania, sąd byłby zobowiązany zbadać umowę pożyczki będącą podstawą wystawienia weksla pod kątem jej ważności w zakresie wysokości odsetek i daty ich naliczania.

– W stosunkach o charakterze konsumenckim sąd powinien z własnej inicjatywy zbadać, czy postanowienia uzgodnione między stronami nie mają nieuczciwego charakteru. Konsekwencją tego jest obowiązek skierowania sprawy do zwykłego postępowania, mniej sformalizowanego niż nakazowe, gdzie sąd miałby obowiązek zbadać tę kwestię. Jest to jednak wyjątek od zasad ogólnych i ma zastosowanie jedynie do postępowania nakazowego toczącego się na podstawie weksla wystawionego przez konsumenta, a następnie uzupełnionego przez wierzyciela będącego przedsiębiorcą. W tej sprawie stosunek podstawowy (umowa pożyczki) nie miał jednak charakteru konsumenckiego – wskazał sędzia SN Paweł Czubik.

Sygnatura akt: I NSNc 53/21

To sedno najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego, które winno być przestrogą dla przedsiębiorców.

Pół roku temu trzyosobowy skład Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN orzekł, że sąd w postępowaniu nakazowym na podstawie weksla zabezpieczającego spłatę kredytu konsumenckiego nie może pominąć badania umowy, którą weksel zabezpiecza. Chodzi – jak wskazał wtedy sędzia Aleksander Stępkowski – o zagwarantowanie kredytobiorcy ochrony europejskiego prawa konsumenckiego (I NSNc 22/20).

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?