Pracownik tymczasowy w jednej firmie na dłużej

W okresie trzech lat zatrudnienia agencja pracy tymczasowej nie może kierować do zadań w tej samej firmie tego samego pracownika tymczasowego na dłużej niż półtora roku. Przedsiębiorcy i agencje mają sposób, aby nie stosować tych przepisów. Resort pracy chce to zmienić.

Publikacja: 17.11.2016 05:10

Pracownik tymczasowy w jednej firmie na dłużej

Foto: 123RF

Nie słabnie zainteresowanie przedsiębiorców korzystaniem z pracy tymczasowej. Jej istota sprowadza się do wykorzystania zasobów ludzkich zatrudnionych przez agencję pracy tymczasowej do realizacji zadań własnych przedsiębiorstwa (tzw. pracodawcy użytkownika) w zamian za wynagrodzenie należne za to agencji. Atrakcyjność pracy tymczasowej spowodowana jest przede wszystkim przerzuceniem wielu formalności związanych z zatrudnieniem na agencję pracy tymczasowej (APT) oraz większą elastycznością pracodawcy użytkownika przy doborze personelu >patrz ramka.

Mimo że istotą pracy tymczasowej jest świadczenie jej przez ograniczony czas w okolicznościach określonych ustawą, przepisy nie wykluczają jednoznacznie korzystania przez pracodawcę użytkownika z pracy pracownika tymczasowego przez bliżej nieokreślony czas.

Zasady związane z kierowaniem do pracy na rzecz pracodawców użytkowników reguluje ustawa z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 360; dalej: ustawa).

Co musi przyjmujący

Szczegółowo precyzuje ona obowiązki pracodawcy użytkownika, który zamierza skorzystać z usług agencji pracy tymczasowej, a także wskazuje tu pewne ograniczenia. W szczególności pracodawca użytkownik zobowiązany jest uzgodnić z agencją na piśmie rodzaj pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu, wymagania kwalifikacyjne konieczne do wykonywania powierzonej pracy, przewidywany okres jej wykonywania, wymiar czasu pracy pracownika oraz miejsce jej wykonywania. Dodatkowo pracodawca użytkownik ma powiadomić APT na piśmie o wynagrodzeniu za pracę powierzoną pracownikowi tymczasowemu (określonym w przepisach o wynagrodzeniu obowiązujących u pracodawcy użytkownika), a także o warunkach wykonywania pracy tymczasowej w zakresie dotyczącym BHP.

Na pracodawcy użytkowniku ciążą też powinności związane z zapewnieniem pracownikowi tymczasowemu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, np. dostarczenie środków ochrony indywidualnej.

Pracodawca użytkownik może korzystać z pracy wykonywanej przez pracowników tymczasowych jedynie przy wykonywaniu określonego rodzaju zadań. Dotyczy to tych o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe lub których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika.

Pracodawcy użytkownikowi nie wolno także powierzać pracownikowi tymczasowemu zadań określonego rodzaju, np. na stanowisku, na którym jest zatrudniony własny pracownik, który uczestniczy w strajku.

Co istotne pracodawca użytkownik musi przestrzegać zasad równego traktowania. Zgodnie z nimi wykluczone jest traktowanie pracowników tymczasowych mniej korzystnie, jeśli chodzi o warunki pracy i inne warunki zatrudnienia, niż pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika na takim samym lub podobnym stanowisku.

Co prawda w razie naruszenia zasady równego traktowania pracownikowi tymczasowemu przysługuje prawo dochodzenia odszkodowania od APT, ale ta może domagać się od pracodawcy użytkownika zwrotu równowartości odszkodowania wypłaconego pracownikowi tymczasowemu.

Maksymalna aktywność

Co do zasady, zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy, w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy APT zatrudniająca pracownika tymczasowego może skierować go do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz jednego pracodawcy użytkownika przez okres nieprzekraczający łącznie 18 miesięcy (obecnie ograniczenie to dotyczy jedynie umów o pracę). W praktyce zarówno przedsiębiorcy, jak i agencje pracy tymczasowej bardzo elastycznie interpretują ten przepis, tzn. jako pozwalający korzystać z pracy pracownika tymczasowego przez pracodawcę użytkownika na podstawie skierowania z różnych agencji pracy tymczasowej. Mogą to być np. powiązane ze sobą kapitałowo podmioty będące agencjami pracy tymczasowej. Taka interpretacja pozwala ominąć ustawowe ograniczenia i powierzać pracownikowi tymczasowemu zadania przez z góry nielimitowany okres.

Przykład

Agencja Pracy Tymczasowej „Dobra Robota" skierowała pana Janusza do pracodawcy użytkownika na półtora roku. Po upływie tego okresu pan Janusz został skierowany do tego samego pracodawcy użytkownika przez APT „Miła harówka", będącą siostrzaną spółką APT „Dobra Robota" .

W świetle obecnych przepisów taki zabieg nie jest wprost zabroniony i przedsiębiorcy często go stosują.

Jakie zmiany

Prawdopodobnie wkrótce te przepisy zostaną zmienione. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opracowało projekt ustawy z 28 września 2016 r. o zmianie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych oraz niektórych innych ustaw. Wynika z niego, że nowelizacja ma podnieść standardy pracy tymczasowej, warunki zatrudnienia pracowników tymczasowych i bezpieczeństwo prawne pracodawców użytkowników korzystających z usług APT.

Zgodnie ze zmianami pracodawca użytkownik musiałby m.in. informować APT na piśmie zarówno o wysokości wynagrodzenia za pracę, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu, jak i o wewnętrznych regulacjach dotyczących wynagradzania obowiązujących u niego oraz o ich zmianie. Na wniosek APT miałby przedstawiać do wglądu treść tych regulacji lub ich modyfikacje. Miałoby to – jak czytamy w projekcie ustawy – „umożliwić agencji pracy tymczasowej ustalenie prawidłowego i niedyskryminującego poziomu wynagrodzenia pracownika tymczasowego".

Kluczowa zmiana ma dotyczyć wprowadzenia regulacji, zgodnie z którymi pracodawca użytkownik będzie mógł korzystać z pracy tego samego pracownika tymczasowego przez okres nieprzekraczający łącznie 18 miesięcy w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy. I to niezależnie od tego, czy pracownik skierowany jest z jednej, czy z kilku agencji. Celem tej regulacji jest z kolei „utrzymanie istoty pracy tymczasowej, polegającej na ograniczonym czasowo jej świadczeniu przez danego pracownika tymczasowego na rzecz danego pracodawcy użytkownika". Co więcej, tymi limitami mają być objęte również osoby wykonujące pracę na podstawie umowy prawa cywilnego.

Projektowane zmiany nakładają na pracodawców użytkowników obowiązek prowadzenia ewidencji osób wykonujących pracę tymczasową (na podstawie umowy o pracę oraz prawa cywilnego). Ewidencja prowadzona odrębnie dla każdej osoby miałaby zawierać informacje o dacie rozpoczęcia i zakończenia wykonywania pracy w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy. Projekt dopuszcza prowadzenie ewidencji w postaci papierowej lub elektronicznej i nakazuje przechowywanie jej przez okres prowadzenia i przypadające bezpośrednio po nim 36 miesięcy.

Autorzy projektu wskazują, że dzięki prowadzeniu ewidencji pracodawcom użytkownikom łatwiej będzie przestrzegać regulacji o limitach korzystania z pracy pracownika tymczasowego. Natomiast inspektorom pracy ułatwi to podejmowanie działań kontrolnych w tym zakresie.

Ponadto ustawodawca planuje znacząco rozszerzyć zakres odpowiedzialności pracodawców użytkowników, dostosowując go m.in. do zmienionych obowiązków i wprowadzić sankcje za ich złamanie (grzywna od 1 tys. do 30 tys. zł). Taka kara spotkałaby pracodawcę użytkownika m.in. wtedy, gdy korzysta z pracy tego samego pracownika tymczasowego ponad wskazane ustawą limity.

Większość proponowanych zmian ma wejść w życie od 1 czerwca 2017 r.

Zdaniem autorki

Karolina Romanowska, adwokat, senior associate Deloitte Legal

Czekamy na nowelizację

Choć ostateczny kształt nowych regulacji nie jest jeszcze znany, pracodawcy użytkownicy powinni przygotować się do zmian z odpowiednim wyprzedzeniem. Chodzi o to, aby dostosować zasady współpracy z agencjami pracy tymczasowej oraz przygotować dokumentację wymaganą przez projektowane przepisy. Istotne modyfikacje związane z maksymalnym okresem korzystania z pracy pracownika tymczasowego, niezależnie od tego, czy skierowano go z jednej, czy z kilku agencji, prawdopodobnie wymuszą zmiany stosowanego modelu zatrudnienia.

Zdaniem autora

Marcin Sękowski, radca prawny, senior managing associate Deloitte Legal

Statystyka nie kłamie

Z informacji o działalności agencji zatrudnienia opracowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, że tylko w 2015 r. z usług agencji pracy tymczasowej skorzystało 12 386 pracodawców użytkowników i było to więcej o 2270 w porównaniu z rokiem poprzednim. Nieustające zainteresowanie pracą tymczasową spowodowane jest pożądaną przez wielu pracodawców elastycznością, którą oferuje ten model zatrudnienia. Proponowane przez ministerstwo zmiany zmierzają jednak do tego, aby uwypuklić podstawową cechę pracy tymczasowej, jaką jest ograniczony czas jej świadczenia. W konsekwencji może to przełożyć się na ograniczenie atrakcyjności tej instytucji dla pracodawców.

Nie słabnie zainteresowanie przedsiębiorców korzystaniem z pracy tymczasowej. Jej istota sprowadza się do wykorzystania zasobów ludzkich zatrudnionych przez agencję pracy tymczasowej do realizacji zadań własnych przedsiębiorstwa (tzw. pracodawcy użytkownika) w zamian za wynagrodzenie należne za to agencji. Atrakcyjność pracy tymczasowej spowodowana jest przede wszystkim przerzuceniem wielu formalności związanych z zatrudnieniem na agencję pracy tymczasowej (APT) oraz większą elastycznością pracodawcy użytkownika przy doborze personelu >patrz ramka.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca, Emerytury i renty
Babciowe przyjęte przez Sejm. Komu przysługuje?
Sądy i trybunały
Sędzia WSA ujawnia, jaki tak naprawdę dostęp do tajnych danych miał Szmydt
Orzecznictwo
Kolejny ważny wyrok Sądu Najwyższego wydany już po uchwale frankowej
ABC Firmy
Pożar na Marywilskiej. Ci najemcy są w "najlepszej" sytuacji
Prawo pracy
Od piątku zmiana przepisów. Pracujesz na komputerze? Oto, co powinieneś dostać