Urlop szkoleniowy nie przysługuje studiującym podyplomowo

Nie ma już wątpliwości. Studiującym podyplomowo urlop szkoleniowy nie przysługuje. Powód? Nie zdają już dyplomowego egzaminu i nie piszą takiej pracy

Publikacja: 08.12.2011 07:43

Urlop szkoleniowy nie przysługuje studiującym podyplomowo

Foto: Rzeczpospolita

Od 1 października 2011, chcąc dostać świadectwo ukończenia studiów podyplomowych, muszą m.in. złożyć pracę końcową lub zdać końcowy egzamin.

Tak wynika z § 6 nowego rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 1 września 2011 w sprawie tytułów zawodowych nadawanych absolwentom studiów, warunków wydawania oraz niezbędnych elementów dyplomów ukończenia studiów i świadectw ukończenia studiów podyplomowych oraz wzoru suplementu do dyplomu (DzU nr 196, poz. 1167). Zastąpiło ono rozporządzenie z 19 grudnia 2008 (DzU nr 11, poz. 61 ze zm.).

Nowy przepis daje nadzieję, że Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej odstąpi od wydanej przez siebie interpretacji, kwestionowanej szeroko przez środowisko prawnicze. Przekonując, że na studiach podyplomowych urlop w wymiarze 21 dni przysługuje tak samo jak na magisterskich czy licencjackich, resort powoływał się na § 8 nieobowiązującego już rozporządzenia z 19 grudnia 2008, który podobnie jak art. 103

2

kodeksu pracy

odnosił się do pracy dyplomowej lub egzaminu dyplomowego.

W nowych przepisach nie ma śladu po tych pojęciach. Tym samym wszystko wskazuje na to, że spór o 21 dni urlopu dla studiujących podyplomowo przechodzi do lamusa.

Krótkie resumé

Przynajmniej dla niektórych, bo wielu prawników interpretacji resortu i tak nie traktowało poważnie. Od początku była dla nich nie do pogodzenia z obowiązującymi przepisami. Przekonywali, że pracownikowi kończącemu studia podyplomowe urlop szkoleniowy nie przysługuje, bo:

• zgodnie z ustawą o szkolnictwie wyższym studia obejmują tylko te I i II stopnia oraz jednolite studia magisterskie,

• warunkiem jego uzyskania jest zdanie egzaminu dyplomowego; tymczasem osoba odbywająca studia podyplomowe przystępuje jedynie do egzaminu kończącego studia, którego zdanie kończy się uzyskaniem świadectwa, a nie dyplomu,

• w świadectwie ukończenia studiów podyplomowych nie podaje się tytułu zawodowego, którego nadanie jest uwieńczeniem wszystkich studiów.

Sławomir Paruch

Sławomir Paruch

Komentuje Sławomir Paruch, partner w kancelarii Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak kierujący w niej departamentem prawa pracy

Uporządkowanie nomenklatury nie jest najważniejsze. Wejście w życie nowych przepisów skończy, mam nadzieję, dyskusję dotyczącą kwestii, czy pracownikom studiującym podyplomowo przysługuje urlop szkoleniowy.

W mojej ocenie wykładnia systemowa wskazuje, że prawo do 21 dni urlopu nie przysługuje tym osobom już od wejścia w życie zmienionych przepisów kodeksu pracy o szkoleniach, jeżeli studia podyplomowe zwieńcza egzamin niewiążący się z nabyciem tytułu zawodowego.

Mam nadzieję, że wyjaśnienia doczeka się również kwestia uprawnień pracowników do sześciu dni urlopu w razie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Pojawiają się nieznajdujące odzwierciedlenia w obowiązujących przepisach interpretacje, że uprawnienie do urlopu powstaje wtedy, gdy szkolenie kończy się egzaminem i miało na celu zdobycie lub uzupełnienie wiedzy i umiejętności, np. certyfikat językowy czy egzamin na prawo jazdy, jeżeli te są przydatne w wykonywanej pracy (np. asystenta lub kierowcy prezesa).

Moim zdaniemtaka interpretacja jest zbyt szeroka, nie można utożsamiać zakresu pojęcia „podnoszenie kwalifikacji zawodowych” z przedmiotem „egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe”. Drugie pojęcie jest znacznie węższe, obejmuje ono egzaminy kończące pewne fazy edukacji wymienione w art. 9 ustawy z 7 września 1991 o systemie oświaty potwierdzające zdobyte kwalifikacje zawodowe. W tym wypadku MPiPS wspiera prawidłową, tj. węższą wykładnię.

Renata Majewska

Renata Majewska

Komentuje Renata Majewska, właścicielka Biura Kadr i Płac

Zmiana rozporządzenia i odstąpienie od egzaminu dyplomowego i pracy dyplomowej odpowiednio na pracę i egzamin o charakterze końcowym to tylko jeden z argumentów przemawiających za tym, że studiującym podyplomowo wolne w wymiarze 21 dni na naukę nie przysługuje.

Pamiętajmy, że kodeks pracy mówi o 21 dniach w ostatnim roku studiów. Tymczasem zgodnie z ustawą o szkolnictwie wyższym są to wyłącznie studia wyższe I stopnia (licencjackie i inżynierskie) oraz II stopnia (magisterskie) i jednolite studia magisterskie kończące się zdobyciem dyplomu ukończenia studiów wyższych potwierdzającego uzyskanie tytułu zawodowego: licencjata, inżyniera, magistra.

Rok 2011/2012

Nowe zasady związane z uzyskaniem świadectwa ukończenia studiów podyplomowych dotyczą roku akademickiego 2011/2012. Przy czym art. 17 ustawy z 18 marca 2011 o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz zmianie niektórych innych ustaw (DzU nr 84, poz. 455) zastrzega, że studia podyplomowe trwające w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy są prowadzone do ich zakończenia na zasadach dotychczasowych.

Oznacza to, że osoby, które podjęły naukę na tych studiach przed wejściem w życie nowych przepisów (zarówno ustawy o szkolnictwie wyższym, jak i omawianego rozporządzenia), zdają jeszcze egzamin dyplomowy lub składają pracę o tym samym charakterze.

Co w umowie

Wcześniejsze decyzje związane z udzieleniem 21 dni na naukę (podejmowane od 16 lipca 2010 – dzień wejścia w życie nowych przepisów o podnoszeniu kwalifikacji, do 30 września 2011 – ostatni dzień obowiązywania rozporządzenia z 19 grudnia 2008) zależały w zasadzie od podejścia pracodawcy. Jak bowiem wspomniałam, nie było jasności ani w przepisach, ani w opiniach ekspertów. W sprawach spornych o 21 dni urlopu szkoleniowego dla studiujących nie zapadło też żadne orzeczenie SN.

Mimo to niektórzy pracodawcy, stosując się do wytycznych resortu, zagwarantowali 21 dni wolnego na naukę bezpośrednio w umowie szkoleniowej. Czy teraz mogą jednostronnie zmienić warunki tego kontraktu? Może to być trudne, bo dla wielu pracowników wolne na naukę mogło przesądzać o podpisaniu umowy szkoleniowej. Ponadto należałoby zbadać, czy zapis o urlopie ma charakter informacyjny, czy raczej gwarantujący uprawnienie.

Zdaje się, że raczej ten drugi, bo przecież w obliczu narastających wątpliwości interpretacyjnych związanych z art. 103

2

§ 1 pkt 4 k.p. trudno traktować ten przepis jako właściwy przepisując go do umowy szkoleniowej jedynie informacyjnie. Wręcz odwrotnie. Wiedząc bowiem o wątpliwościach, pracodawca przesądził prawo do urlopu, gwarantując je w umowie szkoleniowej.

Wygląda więc na to, że firmom, które zagwarantowały taki przywilej w umowie, nie pozostaje nic innego, jak dochować zobowiązania i udzielić urlopu. Nie unikną tego także wtedy, gdy umowa szkoleniowa (zawarta przed 1 października br.) uzależnia urlop od przystąpienia do egzaminu dyplomowego, podczas gdy pracownik już po zmianie przepisów będzie zdawał egzamin końcowy.

W tym zakresie istotny jest zamiar stron i cel umowy. Rozbieżność w terminologii nie ma znaczenia, bo sama interpretacja przepisów umowy nie jest najważniejsza. Istotniejsze jest to, że celem pracodawcy było przyznanie 21 dni urlopu na naukę w związku z przystąpieniem do egzaminu.

Dla innych

Przypominam, że ułatwianie podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników to jeden z podstawowych obowiązków pracodawcy, określony w art. 94 pkt 6 i art. 17 kodeksu pracy. Art. 103

1

k.p. stanowi, że chodzi o zdobywanie lub uzupełnianie przez pracownika wiedzy i umiejętności z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą. Niektórzy prawnicy twierdzą, że ustawodawca miał na myśli każdą naukę, niezależnie od jej formy, wykształcenia pracownika i rodzaju pracy, którą wykonuje.

Z poglądem tym nie zgadza się resort pracy. Twierdzi, że „przepisy szkoleniowe” dotyczą przede wszystkim podnoszenia kwalifikacji zawodowych w ramach pracy aktualnie wykonywanej przez pracownika albo takiej, jaką będzie świadczył po zmianie warunków zatrudnienia z tym związanych, np. z awansem. W każdym razie, jeżeli podnoszenie kwalifikacji nastąpiło za zgodą lub z inicjatywy pracodawcy,  pracownikowi przysługuje:

• wspomniany urlop szkoleniowy (dodatkowo kodeks pracy przewiduje jeszcze sześć dni urlopu dla pracownika, który przystępuje do egzaminów eksternistycznych, maturalnego lub egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe),

• zwolnienie z całości lub z części dnia pracy.

Za jedną i drugą nieobecność pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Wynika to bezpośrednio z k.p., ale zasady związane z liczeniem tej płacy znajdziemy w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).


Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił