Pracownicze plany kapitałowe są tworzone w celu systematycznego gromadzenia oszczędności przez uczestników PPK - z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu 60. roku życia oraz na inne cele określone w ustawie o PPK (np. wypłatę w przypadku poważnego zachorowania lub na pokrycie wkładu własnego przy kredycie hipotecznym).
Aby zapewnić bezpieczeństwo tych oszczędności, w ustawie o PPK zastrzeżono, że środki zgromadzone na rachunku PPK nie podlegają egzekucji sądowej ani administracyjnej. Ograniczenia te nie mają zastosowania do egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń alimentacyjnych, w tym należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłaconych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów. Ochroną objęte są środki pozostające na rachunku PPK. Jeżeli uczestnik z PPK już z nich skorzystał, np. wycofał te środki, podlegają one egzekucji na zasadach ogólnych.
Środki na rachunku PPK
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o PPK, „gromadzenie środków” na rachunku PPK oznacza: przyjmowanie wpłat podstawowych, wpłat dodatkowych do PPK, wpłaty powitalnej, dopłat rocznych, wypłat transferowych, wpłat dokonanych w ramach konwersji lub zamiany lub środków przekazanych przez likwidatora (po likwidacji funduszu inwestycyjnego zdefiniowanej daty, funduszu emerytalnego zdefiniowanej daty albo subfunduszu zdefiniowanej daty) oraz zyski z inwestowania środków zgromadzonych w PPK. „Środkami zgromadzonymi na rachunku PPK” są jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych lub subfunduszy wydzielonych w funduszach inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami lub jednostki uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, nabywane przez uczestnika PPK za wskazane wyżej środki albo jednostki rozrachunkowe funduszy emerytalnych, na które uczestnikowi PPK przeliczane są te środki. Przed egzekucją chroniona jest całość środków zgromadzonych na rachunku PPK – niezależnie od źródła ich sfinansowania.
Przykład: Uczestnik PPK finansuje tylko wpłatę podstawową do PPK, ale jego pracodawca finansuje mu zarówno wpłatę podstawową, jak i wpłatę dodatkową do PPK. Uczestnik ma też na rachunku PPK środki pochodzące z wpłaty powitalnej i dopłat rocznych. Dodatkowo - po rozwodzie - na jego rachunek PPK zostały przetransferowane środki z rachunku PPK byłej żony, przypadające temu uczestnikowi w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków. Wszystkie jednostki uczestnictwa/jednostki rozrachunkowe na rachunku uczestnika PPK są chronione przed egzekucją - niezależnie od tego, czy pochodzą z wpłat do PPK sfinansowanych przez uczestnika, z wpłat do PPK sfinansowanych przez pracodawcę, z wpłaty powitalnej, dopłat rocznych czy przyjętej wypłaty transferowej z rachunku PPK byłej żony uczestnika.