Każdy wykwalifikowany prawnik w UE, który spełni określone wymagania, może stać się tzw. adwokatem wspólnotowym. Pozwala na to dyrektywa 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady mająca na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w państwie członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych.
Aby prowadzić działalność w innym kraju UE, trzeba się zarejestrować we właściwych organach państwa przyjmującego.
Wystarczy przedstawić zaświadczenie o rejestracji we właściwych organach państwa pochodzenia. Zaświadczenie powinno być wydane nie wcześniej niż trzy miesiące od daty jego złożenia. Prawnik może się posługiwać tytułem zawodowym obowiązującym w przyjmującym państwie członkowskim, jeżeli udowodni co najmniej trzyletnią efektywną i regularną praktykę w zakresie prawa tego państwa. Niektóre kraje ustanawiają jednak dodatkowe wymagania dla prawników zagranicznych.
Trybunał Sprawiedliwości UE uznał za sprzeczny z prawem wspólnotowym wymóg znajomości języków w celu umożliwienia adwokatom wspólnotowym wpisu na listę prowadzoną przez izbę adwokacką (sygn. akt C-506/04 i C-193/05). Chodziło o przepisy prawa luksemburskiego, które wymagały od prawników zagranicznych znajomości języka ustawodawstwa oraz języków administracji i sądownictwa. Sprawa trafiła do Trybunału po skardze Grahama W., brytyjskiego adwokata, na decyzję rady adwokackiej, która wezwała go na rozmowę (chodziło o sprawdzenie jego znajomości języków obcych).
– Każdy adwokat ma prawo praktykować w sposób stały w każdym państwie członkowskim, posługując się tytułem zawodowym uzyskanym w kraju pochodzenia, bez uprzedniej kontroli znajomości przez niego języków – stwierdził Trybunał i podkreślił, że celem dyrektywy jest ułatwienie prawnikom korzystania ze swobody prowadzenia działalności zawodowej w UE.
