Dyscyplinarki adwokatów. Sąd Najwyższy odpowie, czy wyrok karny zawsze wiąże sąd dyscyplinarny

To sedno zagadnienia prawnego, które trafiło od Izby Odpowiedzialności Zawodowej Sądu Najwyższego. Skierował je tam w maju Wyższy Sąd Dyscyplinarny Adwokatury, który rozpatrywał sprawę mecenas obwinionej o pomoc w wyłudzeniu poświadczenia nieprawdy. Co istotne, w marcu 2022 r. kobieta została za to prawomocnie skazana przez sąd okręgowy.

Sprawa ma jednak swój ciąg dalszy i trafiła także przed adwokacki sąd dyscyplinarny. W toku tego postępowania przeprowadzono szereg dowodów, w tym przesłuchano świadka. Była nim osoba, której obwiniona adwokat miała ułatwić wyłudzenie poświadczenia nieprawdy. Sąd dyscyplinarny krytycznie ocenił jednak wiarygodność zeznań obciążających kobietę i uniewinnił ją. Uznał bowiem, że nie można jej przypisać popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, które było jednak tożsame z przestępstwem, za które została wcześniej skazana. Co ważne, w momencie wydawania werdyktu przez sąd dyscyplinarny skazanie wynikające z orzeczenia sądu powszechnego uległo już zatarciu.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Adwokat stanął przed sądem dyscyplinarnym za słowa o "trumnie na kółkach"

Rzecznik dyscyplinarny Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi obwinia mec. Pawła K. o uchybienie godn...

Sąd Najwyższy zdecyduje o dyscyplinarkach w palestrze. Czy adwokat skazany karnie jest skazany na dyscyplinarkę?

Wyższy sąd dyscyplinarny adwokatury, do którego trafiło odwołanie od tego orzeczenia, nie rozstrzygnął jednak ostatecznie sprawy, ale skierował do SN pytanie prawne, w którym zapytał: czy adwokacki sąd dyscyplinarny jest związany wyrokiem skazującym za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, w tym także w sytuacji, w której w toku przewodu sądowego przeprowadzono dowody, ocenione później jako wiarygodne, wskazujące na niesłuszność skazania wynikającego z wyroku sądu powszechnego.

Innymi słowy, sąd dyscyplinarny chce wiedzieć, czy jest on bezwzględnie związany wyrokiem skazującym wydanym przez sąd powszechny nawet wtedy, kiedy z przeprowadzonych przez niego dowodów wynika, że obwiniony został skazany niesłusznie.

W uzasadnieniu tego pytania wskazano, że żaden przepis nie konstytuuje wprost związania sądu dyscyplinarnego wyrokiem skazującym wydanym przez sąd powszechny. Podkreślono przy tym, że odmienny wniosek płynie z prawa o adwokaturze. Zgodnie z treścią art. 89 ust. 2 tej ustawy sąd dyscyplinarny rozstrzyga bowiem samodzielnie nasuwające się zagadnienia prawne i orzeka na mocy przekonania opartego na swobodnej ocenie całokształtu dowodów, uwzględniając okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Prawnik wyrzucony z aplikacji. Porównał sędzię do niemieckiego okupanta

Aplikant radcowski, który porównywał sędzię do niemieckiego okupanta i bezdusznego kata został wy...

Czy zatarcie skazania oznacza umorzenie sprawy dyscyplinarnej adwokata?

W zagadnieniu do Sądu Najwyższego zapytano też o wpływ zatarcia skazania na orzeczenie dyscyplinarne. W orzecznictwie sądów dyscyplinarnych i SN przeważa bowiem pogląd, że zatarcie skazania samo w sobie nie uniemożliwia powołania się na wyrok skazujący sądu powszechnego.

Jak jednak podkreślono, inaczej do kwestii zatarcia skazania podchodzi się w przypadku orzekania w sprawie ponownej jazdy po alkoholu lub narkotykach. Tu bowiem przyjmuje się, że zatarcie skazania za poprzednie prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości przed wydaniem prawomocnego wyroku uniemożliwia skazanie sprawcy za recydywę.

– Jako sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości wobec prawa wydaje się oczekiwanie, by adwokackie sądy dyscyplinarne wywodziły skutki prawne ze skazującego wyroku sądu powszechnego także po zatarciu skazania, w sytuacji, gdy sądy powszechne – choćby w opisanych wcześniej sytuacjach, dotyczących niemożliwości skazywania za przestępstwo z art. 178a § 4 k.k. (ponowne prowadzenie po alkoholu) – skutków takich, wobec podsądnych, wywodzić nie mogły – argumentuje sąd dyscyplinarny.

W rezultacie ten ostatni pyta SN, czy przy ustalaniu stanu faktycznego i ocenie dowodów sąd dyscyplinarny może opierać się na wyroku skazującym wydanym przez sąd powszechny, jeśli doszło już do zatarcia skazania.