Rusłan Szoszyn: Łukaszenko uwolnił opozycjonistów. Co to oznacza dla Białorusi

Białoruski dyktator Aleksander Łukaszenko ułaskawił 123 (w tym kilku obcokrajowców) więźniów politycznych. Czołowi przeciwnicy z czasów sfałszowanych wyborów prezydenckich i brutalnie stłumionych protestów z 2020 r. wreszcie po ponad pięciu latach spędzonych w łagrze, wyszli na wolność. Maria Kalesnikawa, która przed aresztowaniem porywała tłumy, stojąc u boku Swiatłany Cichanouskiej i Weroniki Cepkały (przebywających od ponad pięciu lat na emigracji). Wiktar Babaryka, którego prezydenckie ambicje i wpływy (przez wiele lat stał na czele mińskiej filii banku należącego do Gazpromu) tak mocno wystraszyły Łukaszenkę, że pozbawił go całego majątku. Paweł Siewiaryniec, weteran białoruskiej opozycji demokratycznej, konsekwentnie walczący z satrapą w Mińsku od początku jego rządów. Wreszcie Aleś Bialacki, obrońca praw człowieka, który w 2022 r. był jednym z trzech laureatów Pokojowej Nagrody Nobla. Jego uwolnienie miało szczególne znaczenie dla prezydenta USA Donalda Trumpa, nieustannie dążącego do posiadania tej zacnej nagrody.

Czytaj więcej

Plus Minus

Irena Lasota: Aleś Bialacki. Nie ma lepszego symbolu

Właśnie minęły dwa lata, odkąd aresztowano Alesia Bialackiego, laureata Pokojowej Nagrody Nobla w...

Łukaszenko uwolnił więźniów politycznych. Co z Andrzejem Poczobutem?

O uwolnionych przeciwnikach Łukaszenki można opowiadać długo. Wśród uwolnionych jest również obywatel Polski, Roman Gałuza. Na liście jednak (zresztą nie po raz pierwszy) zabrakło Andrzeja Poczobuta, dziennikarza i jednego z liderów mniejszości polskiej na Białorusi. Skazany na osiem lat łagru, od marca 2021 r. przebywa w więzieniu. Jak to się stało, że Łukaszenko uwolnił swoich najważniejszych (wcześniej wypuścił Siarheja Cichanouskiego) i mocno znienawidzonych przeciwników politycznych, ale pozostawił za kratkami działacza mniejszości narodowej? Poczobut nigdy nie miał ambicji politycznych, nie startował w wyborach i nie stanowił dla reżimu w Mińsku takiego zagrożenia, jak np. bogaty bankier Babaryka. Czy Łukaszenko zlekceważył wykonane przez Polskę gesty dobrej woli, chociażby w postaci otwarcia zamkniętych wcześniej przejść granicznych?

Czytaj więcej

Komentarze

Rusłan Szoszyn: Otwarcie przejść granicznych z Białorusią to bardzo odważny eksperyment

W otwarciu przejść granicznych z Białorusią nie chodzi o Aleksandra Łukaszenkę. Chodzi o to, z ki...

W momencie napisania tego tekstu nie miałem odpowiedzi na te pytania. Nie brzmi przekonująco to, że Andrzej Poczobut pozostaje w niewoli, bo jakoby nie zgadza się na opuszczenie kraju. Żadnego z uwolnionych 13 grudnia białoruskich opozycjonistów nie pytano o zgodę przed tym, jak zostali wywiezieni na Litwę i do Ukrainy. Aleś Bialacki, będąc już na Litwie, opowiadał, że wywieziono go z kraju prosto z więzienia z zawiązanymi oczami. 

Łukaszenko liczy na zniesienie wszystkich sankcji Zachodu. Co otrzymuje w zamian za uwolnienie więźniów politycznych?

Część komentatorów zapewne stwierdzi, że Łukaszenko, wypuszczając czołowych przeciwników, „ugiął się pod presją Amerykanów”. Można byłoby tak stwierdzić, gdyby pozwolił im na pozostanie na Białorusi i dopuścił do uczestniczenia w życiu politycznym oraz zaprzestał nieustannie trwających represji. Po ponad pięciu latach spędzonych w kazamatach dyktatora (które wykończyły psychicznie i fizycznie już niejednego krytyka reżimu) zostali jednak wyrzuceni z własnego kraju, pozbawieni ojczyzny, być może na kolejne długie lata. W tym samym czasie, jak alarmują obrońcy praw człowieka, w białoruskich więzieniach ciągle przebywają nowi więźniowie polityczni. Obecnie znajduje się tam ponad tysiąc zakładników dyktatora. Czy możemy więc stwierdzić, że Łukaszenko się ugiął? 

Czytaj więcej

Polityka

Jakie poparcie na Białorusi mają Łukaszenko i jego przeciwnicy? Zaskakujący sondaż

Wyniki badań znanego brytyjskiego ośrodka niemiło zaskoczyły zarówno reżim w Mińsku, jak i jego p...

Dożyliśmy wręcz czasów, gdy w centrum Europy, w dobie postępu technologicznego i sztucznej inteligencji, urzędujący od ponad trzech dekad satrapa „handluje” ludźmi. Przeciwników politycznych traktuje jako towar, który wymienia m.in. na zniesienie sankcji przez Stany Zjednoczone. Tym razem, po dwudniowych rozmowach z Amerykanami w Mińsku, wystawił rachunek i otrzymał zapłatę – USA zniosły sankcje wobec białoruskich nawozów potasowych, których eksport od lat zasila tamtejszą gospodarkę. Poprzednio, gdy uwalniał dziesiątki innych więźniów politycznych, Stany Zjednoczone zniosły sankcje nałożone wcześniej na białoruskie linie lotnicze. W Mińsku doskonale zdają sobie sprawę z tego, że upadek każdej dyktatury zaczyna się od kłopotów gospodarczych, i za wszelką cenę chcą ich uniknąć.

Łukaszenko nie traci zapewne nadziei na to, że jego „przyjaźń” z Donaldem Trumpem w konsekwencji doprowadzi też do zniesienia sankcji unijnych. Wówczas jego skurczona w dobie wojny Rosji z Ukrainą gospodarka dopiero rozwinęłaby skrzydła i mógłby beztrosko rządzić aż do przekazania władzy chociażby najmłodszemu (i mocno faworyzowanemu) synowi Mikołajowi. Czy do tego dojdzie?