Darowizna od rodzica powinna iść na konto dziecka. Bo fiskus ją opodatkuje

Rodzinne darowizny są zwolnione z podatku już dziewiętnasty rok, ale trzy interpretacje z ostatnich dni pokazują, że podatnicy ciągle mają problemy z formalnymi warunkami ulgi.

– Rodzice dają dzieciom pieniądze na mieszkanie bądź samochód, ale zamiast przelać je na konto syna/córki, wpłacają od razu na rachunek sprzedawcy. I trzeba potem toczyć boje z fiskusem – mówi Bartosz Przybysz, radca prawny i doradca podatkowy.

Czytaj więcej

Podatki

Ojciec zarządza pensją córki - co z podatkiem?

Rodzinne darowizny powyżej limitu trzeba zgłaszać skarbówce. Jeśli tego nie zrobimy, zapłacimy po...

Darowizny od najbliższej rodziny są zwolnione z podatku

Przypomnijmy, że zasady zwolnienia dla najbliższej rodziny (tzw. grupa zerowa) określa art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z tym przepisem bez daniny są m.in. darowizny dla małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie) czy rodzeństwa. Jeśli wartość darowizny nie przekroczy 36 120 zł nie trzeba nic zgłaszać skarbówce (przy liczeniu limitu sumujemy wartość majątku nabytego od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie oraz w ciągu pięciu poprzednich lat). Powyżej limitu składamy w urzędzie formularz SD-Z2 (chyba że nabycie następuje w formie aktu notarialnego). Mamy na to sześć miesięcy. Przy darowiźnie pieniężnej jest dodatkowy warunek. Jeśli przekroczy 36 120 zł, musi być potwierdzona przelewem. Przepisy mówią o udokumentowaniu jej dowodem przekazania na rachunek nabywcy lub przekazem pocztowym.

I z tym warunkiem jest najwięcej problemów. Często bowiem rodzic, który chce kupić dziecku mieszkanie albo samochód, przelewa pieniądze od razu na konto sprzedawcy.

– Przyczyny są różne. Czasami nie ma czasu na dwa przelewy albo za dużo kosztują, czasami rodzice obawiają się, że dziecko może wydać pieniądze na inne cele – mówi Bartosz Przybysz.

Negatywne interpretacje fiskusa w sprawie dokumentowania rodzinnych darowizn

Jakie są tego skutki? Spójrzmy na jedną z ostatnich spraw. Matka postanowiła sfinansować córce zakup nowego auta. Pieniądze przelała na konto salonu. Jego pracownik zapewnił, że córce przysługuje zwolnienie z podatku. Powołał się na rozmowę telefoniczną z urzędnikami. Gdy córka zgłosiła darowiznę, okazało się jednak, że zwolnienie jest wątpliwe. Postanowiła więc wystąpić z wnioskiem o interpretację. Twierdzi w nim, że warunki ulgi zostały spełnione, ponieważ doszło do darowizny, a sposób przekazania środków jest jedynie kwestią techniczną. „Przepisy nie nakładają obowiązku, aby środki pieniężne trafiały najpierw na konto obdarowanego” – argumentuje.

Co na to fiskus? „Nabycie nie jest udokumentowane tak, jak wskazuje przepis (…) Jeżeli przedmiot darowizny został przekazany bezpośrednio przez darczyńcę na rachunek wierzyciela osoby obdarowanej (w tym przypadku sprzedawcy samochodu), zwolnienie określone w art. 4a ustawy nie będzie miało zastosowania” – uznała skarbówka (nr 0111-KDIB2-3.4015.287.2025.1.BZ).

Czytaj więcej

Spadki i darowizny

Darowizna pieniędzy od rodziny bez podatku. Ale najpierw wyrok

Skarbówka nie zgadza się na zwolnienie z podatku darowizny na mieszkanie, jeśli pieniądze od rodz...

Druga interpretacja – matka sprzedała jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych i dała córce pieniądze na zakup mieszkania. Środki z jej rachunku zostały od razu przelane na konto sprzedawcy lokalu. Czy przysługuje mi zwolnienie? – pyta córka. „W przedmiotowej sprawie nie został spełniony jeden z warunków zastosowania zwolnienia, bowiem środki pieniężne przekazane tytułem darowizny zostały wpłacone bezpośrednio na konto osoby sprzedającej, a nie na rachunek bankowy obdarowanego” – przeczytała w odpowiedzi (interpretacja nr 0111-KDIB2-2.4015.132.2025.2.PB).

Podobnie było w sprawie mężczyzny, który z powodu upadłości konsumenckiej nie ma konta bankowego. Matka, która go wspiera, przelewa pieniądze bezpośrednio na rachunki wierzycieli. „Literalne brzmienie art. 4a ustawy nie pozwala skorzystać ze zwolnienia” – stwierdził fiskus (interpretacja nr 0111-KDIB2-2.4015.137.2025.1.KK).

Korzystne dla podatników wyroki sądów

– Dziwi mnie upór skarbówki w tej sprawie, regularnie przegrywa bowiem w sądach. W orzecznictwie przyjmuje się, że jeśli środki zostaną przelane na wskazany przez obdarowanego rachunek innego podmiotu w wykonaniu ciążącego na nim zobowiązania, to warunek ulgi jest spełniony – mówi Bartosz Przybysz.

O korzystnych dla podatników wyrokach pisaliśmy wielokrotnie na łamach „Rzeczpospolitej” (np. 4 listopada 2024 r.). Podatnicy przywołują je we wnioskach o interpretacje, skarbówka odpisuje jednak, że orzeczenia „nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.” – Na dodatek powołuje się na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. III FPS 3/22), która dotyczy innego stanu faktycznego – wskazuje Bartosz Przybysz. Dodaje, że obecne stanowisko fiskusa jest sprzeczne z interpretacją ogólną ministra finansów z 2012 r. (nr PL/LM/834/10/BNJ/12/41).

Czytaj więcej

Podatki

Darowizna przelana na konto wierzyciela obdarowanego jest zwolniona z podatku

To, że darczyńca przeleje pieniądze z darowizny nie na konto obdarowanego, ale jego wierzyciela n...

Na pozytywną odpowiedź skarbówki mogą liczyć tylko ci, którzy przeszli przez całą drogę sądową (pokazuje to interpretacja nr 0111-KDIB2-3.4015.118.2024.3.BZ, którą opisywaliśmy w „Rzeczpospolitej” z 1 października 2024 r.).

Lepiej przelać pieniądze na konto dziecka

– Fiskus jest trochę łagodniejszy w sprawach wymiarowych. Zdarza się, że ustępuje pod wpływem argumentów podatników – mówi Bartosz Przybysz. Przypomina, że formalne warunki zwolnienia mają zapobiegać fikcyjnym umowom i legalizowaniu pieniędzy z niewiadomych źródeł. W sprawach, w których nie ma ryzyka nadużyć, fiskus nie powinien kwestionować ulgi.