Prokuratura pozbawia Marcina Romanowskiego polskiego paszportu. To samo czeka Zbigniewa Ziobrę

Zbigniew Ziobro nie zostanie przesłuchany ani na Węgrzech, ani w Brukseli. Prokurator odrzucił propozycję posła PiS, o której jako pierwsi pisaliśmy w „Rzeczpospolitej”. Chce byłemu ministrowi sprawiedliwości postawić 26 zarzutów za domniemane nadużycia w rozdzielaniu środków z Funduszu Sprawiedliwości. Poza tym, domaga się dla Ziobry tymczasowego aresztu, który pozwoli mu wystąpić za nim z listem gończym. O tym, czy Ziobro może być aresztowany, zdecyduje sąd. Według prokuratury „jest to niezbędne dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania”.

Czytaj więcej

Przestępczość

Ziobro składa propozycję prokuraturze. Zgadza się na przesłuchanie, ale nie na areszt

Dwa adresy do korespondencji – w Brukseli oraz na Węgrzech - podał prokuraturze Zbigniew Ziobro z...

– Przesłuchanie Zbigniewa Ziobry za granicą nie wchodzi w grę – mówi „Rzeczpospolitej” prok. Przemysław Nowak, rzecznik Prokuratury Krajowej. Na konferencji prasowej przyznał: – Dostrzegamy prawdopodobieństwo, że będziemy mieli powtórkę sytuacji z Marcinem Romanowskim.

Poseł Romanowski to jeden z najbliższych współpracowników Ziobry. Prokuratura ściga go od blisko roku – Europejskim Nakazem Aresztowania. Podobnie jak teraz Ziobrze, prokurator chce postawić mu zarzuty związane z Funduszem Sprawiedliwości (pierwsze jedenaście ogłosił Romanowskiemu latem 2024 r.). Romanowski, wiedząc, że prokuratura wystąpi o tymczasowe aresztowanie, wyjechał z Polski na Węgry, gdzie na początku grudnia 2024 r. otrzymał azyl polityczny.

Marcin Romanowski pozbawiony paszportów, wystąpił o Genewski Dokument Podróży

W tym kraju przebywa od kilku tygodni również Zbigniew Ziobro. Co tam robi? Nie ujawnia. – Miałem wykupiony bilet i miałem wracać do Polski, natomiast uzyskałem informację, że w sposób przestępczy ma być zorganizowana kolejna prowokacja związana z zatrzymaniem mnie (...) w oparciu o jakieś fałszywe zeznania – mówił z Węgier w TV Republika. Jest posłem RP mieszkającym na co dzień z rodziną w Brukseli. Po decyzji prokuratury w sprawie aresztu prawdopodobnie również wybierze podobny wariant – ochronę, jakiej udzieli mu węgierski premier.

Jak dowiedziała się „Rzeczpospolita”, po ucieczce Romanowskiego z kraju prokuratura wystąpiła o unieważnienie dwóch jego paszportów do organów je wydających – MSZ i MSWiA. Jeden to paszport dyplomatyczny, który Romanowski posiadał jako wiceminister sprawiedliwości, z kolei drugi to „cywilny”.

– Powodem unieważnienia paszportu był wniosek prokuratora prowadzącego śledztwo, złożony na podstawie art. 70 ust. 2 pkt 11 ustawy o dokumentach paszportowych – potwierdza nam prok. Przemysław Nowak, rzecznik Prokuratury Krajowej. Dlaczego? – Była potrzeba zabezpieczenia dalszego toku postępowania, w szczególności poprzez uniemożliwienie lub utrudnienie dalszej ucieczki podejrzanego Marcina Romanowskiego przy użyciu tego dokumentu, w tym uniemożliwienie opuszczenia strefy Schengen – tłumaczy „Rzeczpospolitej” rzecznik.

Wspomniany przepis ustawy o dokumentach paszportowych pozwala unieważnić paszport na wniosek „organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze” w sprawie karnej albo sądu. W tym przypadku inicjatywę wykazał prokurator.

Marcin Romanowski w odpowiedzi dla „Rz” przyznaje, że oba paszporty mu unieważniono – otrzymał taką informację w systemie mObywatel. „Ponieważ mój polski paszport został unieważniony, zaopatrzyłem się w stosowny dokument wydawany na podstawie Konwencji Genewskiej z 1951 r.” – odpisuje na nasze pytania. Wyjaśnia, że na podstawie Konwencji Genewskiej dotyczącej statusu uchodźców „osobie, której udzielono statusu uchodźcy, przysługuje dokument podróży (często potocznie określany jako paszport nansenowski), który jest ważny we wszystkich krajach świata poza krajem pochodzenia uchodźcy”.

– Genewski Dokument Podróży uprawnia do podróżowania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przekroczenie granicy danego państwa jest przy tym uzależnione od spełniania przez cudzoziemca warunków wjazdu, np. posiadania wizy (jeśli jest konieczna) oraz uznawania przez dane państwo Genewskiego Dokumentu Podróży jako dokumentu uprawniającego do wjazdu – tłumaczy „Rzeczpospolitej” Jakub Dudziak, rzecznik Urzędu do spraw Cudzoziemców.

Unieważnienie aktualnego paszportu to tryb stosowany rzadko i niestandardowo

Zazwyczaj zatrzymanie paszportu jest związane ze środkiem zapobiegawczym polegającym na zakazie opuszczania kraju – właściciel paszportu zgodnie z postanowieniem wydanym przez prokuratora lub sąd musi go zdać, a informacja o zatrzymaniu mu paszportu jest przekazywana do wojewody, żeby zainteresowany nie mógł sobie wyrobić duplikatu. Wiadomość o zakazie opuszczania kraju i zatrzymaniu paszportu trafia do baz policji i Straży Granicznej. W przypadku Marcina Romanowskiego oddanie paszportu było niemożliwe – wyjechał na Węgry i już nie wrócił.

Czy były wiceminister Marcin Romanowski, czynny poseł na Sejm, który – jak pisaliśmy w „Rzeczpospolitej” – nie ma obecnie nawet dostępu do sejmowej poczty e-mail i nie może uczestniczyć w posiedzeniach Sejmu i komisjach, znalazł sposób, by przechytrzyć śledczych? Nie do końca. Wciąż wisi nad nim bowiem Europejski Nakaz Aresztowania. – Genewski Dokument Podróży nie chroni cudzoziemca przed wystawionym ENA lub międzynarodowym listem gończym – zastrzega Jakub Dudziak. Czyli Romanowski podróżować może tylko teoretycznie.

Czytaj więcej

Polityka

Kłopoty Marcina Romanowskiego. Ciężkie życie sejmowego uchodźcy

Od prawie roku nie był w Sejmie. Ukrywający się na Węgrzech Marcin Romanowski pozbawiony został p...

– Poza Węgrami na terenie Unii Europejskiej ścigany może zostać zatrzymany na podstawie ENA i wydany władzom polskim – wskazuje „Rz” sędzia Anna Ptaszek, rzeczniczka Sądu Okręgowego w Warszawie.

Jednak ENA nie działa na zasadzie automatyzmu. Każdy kraj w Europie, w którym zostałby zatrzymany, będzie musiał zbadać sprawę i zdecydować, czy wydać go Polsce. Przy zatrzymaniu azylanta zbadane zostanie, czy sprawa, w której jest poszukiwany, nie ma kontekstu politycznego.

Przypadek Marcina Romanowskiego pokazuje, co spotka Zbigniewa Ziobrę

Casus Romanowskiego jest – jak można przypuszczać – zapowiedzią tego, co czeka Zbigniewa Ziobrę, jeśli wystąpi o azyl na Węgrzech. Prokuratura jemu również będzie chciała zablokować możliwość poruszania się. I jemu też genewski „paszport” nie da gwarancji nietykalności.

Ziobro na Węgrzech przebywa od ok. trzech tygodni – udał się tam, jak wskazywał, na pokaz filmu. Jednak postanowił zostać na dłużej, najwyraźniej obserwując rozwój wydarzeń w jego sprawie. W tym czasie Sejm zgodził się na uchylenie mu immunitetu poselskiego i na jego aresztowanie. Czy wystąpi o azyl? Dziennikarzowi TVN24, który w piątek na Węgrzech zadał mu to pytanie, odpowiedział: – Zawsze prawu się podporządkowuję, szajce nigdy. Zawsze stawiam opór przestępcom.

Jednak decyzja w sprawie aresztu pozostaje w gestii sądu – 13 listopada prokurator złożył wniosek o aresztowanie Ziobry z uwagi na „uzasadnioną obawę ucieczki lub ukrycia się, obawę bezprawnego utrudniania postępowania, a nadto realną groźbę wymierzenia surowej kary”. Przy czym zastrzegł, że „jeżeli z opinii biegłego lekarza będzie wynikać, że stan zdrowia podejrzanego nie pozwala na zastosowanie tymczasowego aresztowania (z uwagi na uzasadnioną obawę poważnego zagrożenia dla jego życia lub zdrowia), prokurator odstąpi od jego zastosowania”.