Koronawirus: ułatwienia dotyczące białej listy wynikające z tarczy antykryzysowej

Na podstawie art. 15zzn specustawy antykryzysowej, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, termin na złożenie zawiadomienia, o którym mowa w art. 117ba § 3 Ordynacji podatkowa, art. 14 ust. 2i pkt 2 lub art. 22p ust. 4 ustawy o PIT i art. 12 ust. 4j pkt 2 lub art. 15d ust. 4 ustawy o CIT przedłuża się do 14 dni od dnia zlecenia przelewu.

Ordynacja podatkowa

Na podstawie art. 117ba § 1 Ordynacji podatkowej, podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, na rzecz którego dokonano dostawy towarów lub świadczenia usług, odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, za jego zaległości podatkowe w części podatku od towarów i usług proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę towarów lub to świadczenie usług, jeżeli zapłata należności za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT, a z odrębnych przepisów wynika obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Czytaj także: Ustawa antykryzysowa: wydłużony termin zgłoszenia o zapłacie na rachunek spoza białej listy

Na podstawie art. 117ba § 2 Ordynacji podatkowej, podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, który na podstawie umowy zawartej z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny albo nabywcą towarów lub usługobiorcą jest obowiązany do pobrania należności od nabywcy towarów lub usługobiorcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów lub usługodawcy, oraz który dokonał zapłaty tej należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT, odpowiada solidarnie całym swoim majątkiem wraz z dostawcą towarów lub usługodawcą za jego zaległości podatkowe w części podatku od towarów i usług proporcjonalnie przypadającej na tę należność, a z odrębnych przepisów wynika obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Uwaga!

Wykaz podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT, to tzw. biała lista. Biała lista zawiera m.in. (w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni i podatnicy VAT zwolnieni) numery rachunków rozliczeniowych, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe, lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą – wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym i potwierdzonych przy wykorzystaniu STIR w rozumieniu art. 119zg pkt 6 Ordynacji podatkowej (zob. art. 96b ust. 3 pkt 13 ustawy o VAT).

Przepisów art. 117ba § 1 i 2 Ordynacji podatkowej nie stosuje się, w przypadku gdy podatnik dokonujący płatności dokonał zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT, i złożył zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu (zob. art. 117ba § 2 Ordynacji podatkowej).

Zatem w sytuacji, gdy podatnik VAT:

? będący nabywcą towarów lub usług potwierdzonych fakturą, w przypadku których istniał obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku płatniczego (tj. tych, których jednorazowa wartość transakcji przekracza, obecnie, 15 000 zł lub równowartość tej kwoty w walucie), nie dokona zapłaty na rachunek widniejący na tzw. białej liście dostawy posiadającemu status podatnika VAT czynnego, to nie odpowiadaj solidarnie z tym dostawcą, za (ewentualnie) niezapłacony do urzędu skarbowego przez tego dostawcę podatek VAT (w części proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę towarów lub świadczenie usług dokonane dla tego nabywcy), o ile w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu złoży zawiadomienie ZAW-NR;

? który na podstawie umowy zawartej z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny albo nabywcą towarów lub usługobiorcą jest obowiązany do pobrania należności od nabywcy towarów lub usługobiorcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów lub usługodawcy, nie dokona zapłaty na rachunek widniejący na tzw. białej liście dostawy posiadającemu status podatnika VAT czynnego, to nie odpowiadaj solidarnie z tym dostawcą, za (ewentualnie) niezapłacony do urzędu skarbowego przez tego dostawcę podatek VAT (w części proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę towarów lub świadczenie usług dokonane dla tego nabywcy), o ile w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu złoży zawiadomienie ZAW-NR.

Specustawa antykryzysowa przedłuża ten termin do 14 dni od dnia zlecenia przelewu, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19.

Uwaga!

Wzór zawiadomienia ZAW-NR, tj. zawiadomienia o zapłacie należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT określa rozporządzenie Ministra Finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie wzoru zawiadomienia o zapłacie należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Koszty uzyskania przychodów

Od 1 stycznia 2020 r., stosownie do art. 15d ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT i art. 22p ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, potwierdzonych fakturą, dokonanych przez dostawcę towarów lub usługodawcę zarejestrowanego na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny (...).

Zatem od 1 stycznia 2020 r., w przypadku transakcji określonych w art. 19 Prawa przedsiębiorców, nie tylko płatności gotówkowe (zob. art. 15d ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT i art. 22p ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT) ale także zapłata na rachunek płatniczy, ale nie wykazany na tzw. białej liście (np. rachunek ROR przedsiębiorcy nawet zgłoszony do urzędu skarbowego), wyklucza dany wydatek z kosztów uzyskania przychodów, w sytuacji gdy zapłata dotyczy dostaw towarów i usług potwierdzonych fakturą i dokonanych przez podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny.

Zgodnie z art. 15d ust. 2 ustawy o CIT i art. 22p ust. 2 ustawy o PIT, w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy w tej części:

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo

2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody – w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Jednakże, na podstawie art. 15d ust. 4 ustawy o CIT i art. 22p ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, przepisów art. 15d ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o CIT i art. 22p ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o PIT nie stosuje się, w przypadku gdy podatnik dokonujący płatności dokonał zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o PIT, i złożył zawiadomienie, o którym mowa w art. 117ba § 3 Ordynacji podatkowej, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.

Oznacza to, że jeżeli podatnik dokonujący płatności dokonał zapłaty należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w tzw. białej liście złoży zawiadomienie ZAW-NR do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu, to zachowa prawo do zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Specustawa wydłuża ten termin do 14 dni od dnia zlecenia przelewu, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19.

Umowy faktoringowe

W przypadku gdy podatnik, który na podstawie umowy zawartej z dostawcą towarów lub usługodawcą zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny albo nabywcą towarów lub usługobiorcą jest obowiązany do pobrania należności od nabywcy towarów lub usługobiorcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów lub usługodawcy, dokona zapłaty tej należności przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT, u podatnika ustala się przychód w dniu zlecenia przelewu. Przychód ten ustala się w takiej wysokości, w jakiej płatność została dokonana na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o VAT (zob. art. 12 ust. 4i ustawy o CIT i art. 14 ust. 2h ustawy o PIT).

Regulacje te odnoszą się do zlecenia przelewu związanego z tzw. factoringiem i umów podobnych. Na mocy tego rodzaju umów następuje przekazywanie praw do dokonania zlecenia przelewu związanych z fakturami wystawianymi przez dostawcę towarów lub usług innemu podmiotowi (np. faktorowi) będącego wierzycielem innego stosunku prawnego.

Jednakże na podstawie art. 12 ust. 4j ustawy o CIT i art. 14 ust. 2i ustawy o PIT, nie ustala się przychodu, o którym mowa w ust. 4i, jeżeli płatność dokonana przez podatnika:

1) wynika z transakcji innej niż określona w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców lub

2) została dokonana przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy o PIT, a podatnik złożył zawiadomienie, o którym mowa w art. 117ba § 3 Ordynacji podatkowej, do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu.

Zatem faktor, który dokona zapłaty na rachunek spoza białej listy nie musi rozpoznawać przychodu m.in. w sytuacji, gdy złoży zawiadomienie ZAW-NR do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie trzech dni od dnia zlecenia przelewu. Specustawa wydłuża ten termin do 14 dni od dnia zlecenia przelewu, w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19.

Uwaga!