Udostępnisz za darmo, możesz mieć problem

Zapłaty podatku nie unikniesz zawierając – zamiast umowy najmu – umowę użyczenia (nieodpłatnego udostępnienia) nieruchomości lub jej części

Publikacja: 11.01.2008 11:12

Anna Koleśnik

Musisz wówczas wykazać „przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub części do używania innym osobom fizycznym i prawnym lub jednostkom organizacyjnym nieposiadającym osobowości prawnej” (art. 16 ust. 1 updof). Jest nim równowartość czynszu, jaki przysługiwałby ci w razie zawarcia z nimi umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości. Przychód ten pomniejszają wszelkie wydatki związane z nieodpłatnym udostępnieniem nieruchomości.

Wartości czynszowej nieruchomości lub jej części nie ustala się jedynie, gdy:

- oddasz ją do nieodpłatnego używania członkom rodziny,

- jako właściciel udostępnisz ją na cele społecznie użyteczne: działalności naukowej, naukowo-technicznej, oświatowej, oświatowo-wychowawczej, kulturalnej, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, kultu religijnego oraz związkom zawodowym,

- z nieruchomości korzysta twój pracownik, pod warunkiem że wartość czynszowa została doliczona do jego przychodów z pracy.

Kogo należy uważać za członka rodziny? Przepisy updof milczą na ten temat. W wyroku z 21 lutego 2001 r. (I SA/Gd 1012/99) Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że należy sięgnąć do definicji z art. 111 § 3 ordynacji podatkowej, zgodnie z którym za członków rodziny uważa się: zstępnych (np. dzieci, wnuki), wstępnych (np. rodziców, dziadków), rodzeństwo, małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w faktycznym pożyciu.

Przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie nie powstanie, jeśli umówisz się z korzystającym z lokalu na zapłatę choćby symbolicznego czynszu.

Tak wynika z pisma Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście z 4 stycznia 2006 r. (PB2-45-94-05-JM), który odpowiadał na pytanie podatnika, czy jeśli wynajmie mieszkanie tylko za czynsz, który płaci wspólnocie mieszkaniowej, podczas gdy rynkowa wartość czynszu za takie mieszkanie jest wielokrotnie większa, powstaje u niego przychód w wysokości wartości rynkowej. Urząd wyjaśnił, że taki przychód powstaje tylko wówczas, gdy nieruchomość lub jej część zostaje oddana do użytkowania bezpłatnie, a więc gdy oddający lokal do użytkowania nie uzyskuje z tego żadnej korzyści. Korzyść nie musi się wyrażać w osiąganiu dochodu. Dla oddającego lokal do użytkowania może nią być fakt nieponoszenia kosztów utrzymania lokalu w postaci opłat czynszowych na rzecz wspólnoty. Skoro strony umówiły się na zapłatę czynszu, to mieszkanie zostało oddane do użytkowania odpłatnie. Wysokość czynszu nie ma tu znaczenia. Na takie, a nie inne jego określenie pozwala swoboda kształtowania umów.