Od nieruchomości trzeba zapłacić podatek

Gdy jesteśmy właścicielem gruntu, to w rachubę wchodzi także czasami podatek rolny albo leśny. O tym, który z tych podatków obciąża dany grunt, decyduje sposób jego sklasyfikowania w ewidencji gruntów i budynków (prowadzonej w gminie) oraz sposób jego użytkowania. Zasada jest taka: jeśli grunt jest sklasyfikowany jako użytek rolny albo grunt zadrzewiony i zakrzewiony na użytkach rolnych podlega podatkowi rolnemu, a jeśli jako las – leśnemu. Jeśli jest inaczej, to wtedy płacimy podatek od nieruchomości. Istnieje jednak istotny wyjątek od tej zasady: faktyczne zajęcie gruntu sklasyfikowanego jako rolny czy leśny na działalność gospodarczą powoduje, że obciąża go podatek od nieruchomości.

Podatek od nieruchomości płacimy na rzecz tej gminy, w której dana nieruchomość jest położona. Jest on niezależny od tego, czy dana nieruchomość przynosi jakieś dochody (a jeśli tak, to jakie), czy też w ogóle ich nie przynosi. Płacimy go więc, gdy przynosi straty, nawet gdy nie mamy możliwości korzystania z niej. Od sposobu użytkowania (np. czy budynek jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej) zależy stawka tej daniny, czyli faktyczne obciążenie na rzecz gminnego fiskusa. Bez znaczenia jest natomiast miejsce położenia nieruchomości, w tym to, czy znajduje się ono na terenie miasta, czy na wsi. Różnice wynikają tylko z przyjętych przez rady gmin stawek podatku, którym jednak nie wolno przekraczać stawek maksymalnych ustalanych corocznie przez ministra finansów.

Podatek od nieruchomości obejmuje:

- budynki lub ich części,

- budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (innej niż rolnicza lub leśna),

- grunty nierolnicze, tj. nieobjęte przepisami o podatku rolnym lub leśnym,

- grunty rolne i leśne, jeśli są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza lub leśna.Co nie jest opodatkowane

Nie jest jednak działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów wynajem pokoi gościnnych w gospodarstwach agroturystycznych, jeśli liczba tych pokoi przeznaczonych na wynajem nie przekracza pięciu, jak również działalność rolna lub leśna. Gdyby nie to wyłączenie, od powierzchni budynku przeznaczonej na tę działalność rolnik musiałby płacić podatek wedle stawki dotyczącej budynków związanych z działalnością gospodarczą. Płaci go zaś wedle stawki obowiązującej w odniesieniu do budynków mieszkalnych.

Nie są budynkami różnego rodzaju szopki, stragany, tymczasowe pawilony, wiaty, przenośne blaszane garaże, komórki, posadowione na bloczkach kontenery mieszkalne (często używane np. na działkach rekreacyjnych), stodółki, budki itd. Jeśli nie mają związku z działalnością gospodarczą i są wykorzystywane wyłącznie na potrzeby osobiste, to nie podlegają ani podatkowi od nieruchomości, ani żadnej innej daninie.

Jednakże tego rodzaju obiekty mogą podlegać opodatkowaniu jako budowle. Są nimi także utwardzone place, przejazdy, parkingi, silosy itd. Podlegają one podatkowi od nieruchomości tylko wówczas, gdy są związane z działalnością gospodarczą.

Podstawą obliczenia podatku od nieruchomości jest:

- dla gruntów – powierzchnia tych gruntów,

- dla budynków lub ich części – powierzchnia użytkowa.

Trzeba zaznaczyć, że podatek płaci się od całej powierzchni działki, także tej zajętej przez budynek (budowlę), a ponadto od powierzchni użytkowej budynku (mieszkalnego, fabrycznego, innego użytkowego).W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych określa się również sposób liczenia powierzchni dla celów omawianej daniny. Tak więc dla potrzeb wyliczenia podatku od budynku uwzględnia się powierzchnię użytkową wszystkich jego kondygnacji, z wyjątkiem powierzchni klatek schodowych oraz szybów dźwigów, mierzoną po wewnętrznej długości ścian w metrach kwadratowych.

Uwaga! Za kondygnacje uważa się również garaże podziemne, piwnice, sutereny i poddasza użytkowe, a więc także powierzchnię tzw. przyziemi, piwnic i strychów. Natomiast powierzchnię pomieszczeń o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się do powierzchni użytkowej w 50 proc., a tę, gdzie budynek jest niższy, pomija się.

Natomiast przy ustalaniu powierzchni gruntów przyjmuje się dane z ewidencji gruntów i budynków, prowadzonej dla danej miejscowości. Może się zdarzyć, że powierzchnia działki w ewidencji jest inna niż w rzeczywistości. W takiej sytuacji sprawą podatnika jest doprowadzenie do zgodności danych w ewidencji ze stanem faktycznym.

Sposób ustalania podstawy obliczenia podatku od nieruchomości dla budowli może zainteresować tylko przedsiębiorców, bo płaci się go tylko wtedy, gdy obiekt związany jest z działalnością gospodarczą. Podstawą obliczenia podatku jest wartość początkowa budowli. Sposób jej określania został wskazany w art. 4 ust. 3 – 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (patrz — wyciąg z ustawy).

Stawki podatku od nieruchomości ustala corocznie rada gminy — jednak nie mogą one być wyższe od maksymalnych limitów, które ogłasza resort finansów. Stawki różnicuje się w zależności od sposobu wykorzystania budynku, budowli lub gruntu.

Stawki maksymalne zmieniają się corocznie stosownie do wysokości inflacji. W granicach stawek maksymalnych konkretne stawki obowiązujące na danym terenie ustalają poszczególne rady gmin. Mogą one być tylko niższe od maksymalnych. Jeśli gmina na dany rok nie ustali nowych stawek, obowiązują stawki z roku poprzedniego. W praktyce w skali kraju najczęściej stawki ustalone przez gminy zbliżają się do maksymalnych.

Stawki podatku od nieruchomości są stawkami rocznymi. Minister finansów ogłosił maksymalne stawki na 2008 r. w obwieszczeniu z 2 lipca 2007 r. w sprawie wysokości górnych granic stawek kwotowych w podatkach i opłatach lokalnych (Monitor Polski nr 47, poz. 557). Najniższa jest stawka od budynków mieszkalnych – 0,59 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej, a najwyższa od budynków i ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej oraz budynków mieszkalnych i ich części zajętych na tę działalność – 19,01 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej. Najwyższa stawka podatku dotyczy gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, a najniższa do tzw. pozostałych, w tym zajętych na cele mieszkaniowe i odpłatną statutową działalność pożytku publicznego. Stawka podatku płaconego od budowli związanych z biznesem jest stała i wynosi 2 proc. ich wartości.

Kwestii kwalifikowania budynków, od którego zależy stawka podatku, a także objęcie ich w niektórych przypadkach zwolnieniem z podatku poświęcone jest pismo Ministerstwa Finansów z 9 kwietnia 2004 r. (sygn. LK-57/LP/04/AP). Wynika z niego, że należy się tu kierować przepisami normującymi dane rodzaje działalności. Tak więc np., gdy chodzi o zaliczenie budynków do zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, będą to przepisy o zakładach opieki zdrowotnej oraz o zawodzie lekarza.

Przeznaczenie w całości domu na działalność gospodarczą czy wynajęcie mieszkania na biuro pociąga za sobą obowiązek płacenia podatku wedle stawek przewidzianych dla budynków i ich części związanych z działalnością gospodarczą. Taką zmianę sposobu użytkowania trzeba zgłosić w gminie. Jednakże np. urządzenie w jednym pokoju biura albo wskazanie mieszkania czy domu mieszkalnego jako miejsca wykonywania działalności gospodarczej, w zgłoszeniu do ewidencji tej działalności prowadzonej w gminie, nie pociąga za sobą konieczności płacenia podatku wedle wyższych stawek. Podatek według wyższych stawek płaci się dopiero wtedy, gdy dane lokum zostało całkowicie wyłączone z funkcji mieszkalnej.