TSUE: nie można zlicytować mieszkania za kilka zaległych rat

Sąd, który ma decydować o zasadności pozasądowej licytacji domu dłużników, powinien ocenić, czy uprawnienie banku do przedterminowej spłaty całego kredytu z powodu zaległych rat, jest proporcjonalne do wagi niewykonania zobowiązania przez konsumenta.

Publikacja: 09.11.2023 14:30

TSUE:  nie można zlicytować mieszkania za kilka zaległych rat

Foto: Adobe Stock

To sedno czwartkowego wyroku Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu.

Słowacki bank udzielił dwóm klientom ponad 30 tys. euro kredytu konsumenckiego, który miał być spłacony w ciągu 20 lat tj. do 2032 r. Zabezpieczeniem był  zastawu na nieruchomości – domu rodzinnym, w którym zamieszkują kredytobiorcy wraz z rodziną. Kredyt niemal w całości został przeznaczony na pokrycie wierzytelności z tytułu wcześniejszych pożyczek zaciągniętych  przez tych klientów. Niestety, teraz także nie byli w stanie spłacać terminowo rat. Z powodu trzymiesięcznej zwłoki w płatnościach już w pierwszym roku obowiązywania umowy powstała zaległość w wysokości ponad 1100 euro.

Bank postanowił skorzystać z zapisanego w umowie prawa do uruchomienia procedury wcześniejszej wymagalności spłaty. To pozwoliło bankowi  domagać się przedterminowej spłaty całej pozostałej kwoty już w styczniu 2013 r., a w razie braku spłaty - przystąpić, w ramach pozasądowej licytacji , do sprzedaży domu rodzinnego dłużników. Jego wartość  jest co najmniej trzydziestokrotnie wyższa niż suma, z powodu której bank uruchomił procedurę wcześniejszej wymagalności spłaty kredytu.

Czytaj więcej

Frankowicze mogą stracić dom. Jest skarga prokuratora generalnego

Klienci banku zwrócili się do sądu słowackiego o wstrzymanie tej licytacji jako naruszającej ich prawa jako konsumentów.

Problem w tym, że prawo słowackie pozwala na zastosowanie warunku dotyczącego wcześniejszej wymagalności, jeżeli kredytobiorca pozostaje w trzymiesięcznej zwłoce w płatnościach, a kredytodawca wezwał do spłaty i przyznał  dodatkowy 15-dniowy termin na jej dokonanie. Jednocześnie sądy nie mają obowiązku badać proporcjonalności tego warunku w zależności od wagi naruszenia zobowiązań konsumenta w odniesieniu do wysokości kwoty kredytu i terminu jego spłaty.

Sąd słowacki zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy taka kontrola sądowa jest zgodna z prawem Unii.

Czytaj więcej

Upadłość konsumencka a zachowania mieszkania

Trybunał odpowiedział, że kontrola sądowa potencjalnie nieuczciwego charakteru warunku umowy powinna obejmować kontrolę jego proporcjonalności. Warunek dotyczący wcześniejszej wymagalności wchodzi bowiem w zakres stosowania unijnej dyrektywy w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.

- Kontrola ta obejmuje badanie wagi naruszenia przez konsumenta jego zobowiązań umownych, w tym kwoty niezapłaconych rat w stosunku do całkowitej kwoty kredytu i okresu obowiązywania umowy. Ponadto sąd powinien uwzględnić konsekwencje, jakie wywołuje pozbawienie kredytobiorcy i jego rodziny lokalu stanowiącego ich główne miejsce zamieszkania, ponieważ prawo do poszanowania domu jest prawem podstawowym. Jeżeli sąd dojdzie do wniosku, że warunek jest nieuczciwy, powinien odstąpić od jego stosowania - wyjaśnił TSUE.

Orzeczenie to wiąże także sądy w innych krajach, jeśli spotkają się z podobnym problemem.

To sedno czwartkowego wyroku Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu.

Słowacki bank udzielił dwóm klientom ponad 30 tys. euro kredytu konsumenckiego, który miał być spłacony w ciągu 20 lat tj. do 2032 r. Zabezpieczeniem był  zastawu na nieruchomości – domu rodzinnym, w którym zamieszkują kredytobiorcy wraz z rodziną. Kredyt niemal w całości został przeznaczony na pokrycie wierzytelności z tytułu wcześniejszych pożyczek zaciągniętych  przez tych klientów. Niestety, teraz także nie byli w stanie spłacać terminowo rat. Z powodu trzymiesięcznej zwłoki w płatnościach już w pierwszym roku obowiązywania umowy powstała zaległość w wysokości ponad 1100 euro.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Koniec 500+. Kiedy ostatnie wypłaty? 800+ na koncie już w grudniu?
Konsumenci
Nowy Sejm przyjął pierwszą ustawę. Dotyczy zakazu handlu w niedziele
W sądzie i w urzędzie
PESEL można już zastrzec. Jak to zrobić?
Prawo pracy
Szef może zablokować samowolną pracę po godzinach
Zdrowie
Ziobro na odchodne złożył wniosek do TK. Ma duże znaczenie dla lekarzy
Materiał Promocyjny
Nowe narzędzia to nowe możliwości