Rzeczpospolita Prawo

VAT: od 1 września 2019: ułatwienie dla egzekutorów, ale niekoniecznie dla podatników

Od 1 września komornik, który nie może ustalić czy przy licytacji zostały spełnione warunki do zwolnienia, z automatu może doliczyć VAT według właściwej stawki.

Publikacja: 09.09.2019 02:00

VAT: od 1 września 2019: ułatwienie dla egzekutorów, ale niekoniecznie dla podatników

Foto: 123RF

Aleksandra Tarka

Liczba nowelizacji podatkowych, która weszła w życie w tym roku i jeszcze czeka w kolejce, może przyprawić o zawrót głowy nie tylko podatników, ale i ich doradców. Od 1 września br. zaczęła obowiązywać m.in. spora transza zmian w VAT. Wśród nich znalazło się kilka na pozór niewielkich, ale istotnych rozwiązań dla komorników.

Czytaj też:

Komornik naliczy VAT od nieruchomości

Zwolnienia z VAT po zmianach od 1 września 2019

Problem zwłaszcza z nieruchomościami

Przypomnijmy, że od 1 stycznia 2019 r. komornicy znów nie są podatnikami VAT, ale nie przestali być płatnikami tego podatku. Zgodnie z art. 18 ustawy o VAT organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

I o ile „pozbawienie" egzekutorów statusu podatnika VAT ułatwiło im życie, o tyle rozliczanie tej daniny w związku z ich czynnościami egzekucyjnymi jako płatników nadal nastręczało problemów. Chodziło zwłaszcza o rozliczenie VAT przy komorniczych licytacjach nieruchomości. W wielu przypadkach komornik nie wiedział – nierzadko z powodu braku współpracy ze strony dłużnika, którego majątek był licytowany – czy są spełnione warunki do zastosowania przy takiej licytacji zwolnienia z VAT.

Na problem zwracał uwagę sam samorząd zawodowy komorników.

– Potrzebę nowelizacji przepisów o VAT w zakresie obowiązków komornika jako płatnika sygnalizowaliśmy od dawna. Wskazywaliśmy, że w wielu przypadkach komornik nie ma możliwości ustalenia czy są spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia z VAT. Powodem nierzadko jest brak współpracy ze strony dłużnika – tłumaczy Rafał Fronczek Prezes Krajowej Rady Komorniczej.

Dodaje, że nowelizacja ma bardzo istotne znaczenie, zwłaszcza w zakresie licytacji nieruchomości. Rocznie komornicy wszczynają ok. 200 tys. egzekucji z nieruchomości. Licytacji tego rodzaju jest ok. 30 tys. Ale nie tylko skala jest problemem.

– Nie mniej ważne jest to, że ustalenie wadliwego stanu faktycznego i niepobranie VAT lub pobranie go w kwocie niższej od należnej, naraża komornika na odpowiedzialność – podkreśla prezes Fronczek.

Nowe rozwiązanie

Od 1 września br. sytuacja uległa diametralnej zmianie. Zgodnie z nowym art. 43 ust. 21 ustawy o VAT, jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych – jako płatników – nie doprowadzą, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów zwolnień, można będzie zastosować pewien automat. Będzie to domniemanie, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione. Przy czym chodzi o zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 2, 3,9-10a ustawy o VAT, w tym m.in. licytację terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane i budynków.

Analogiczne rozwiązanie zostało przewidziane w nowym art. 82a ustawy o VAT, które dotyczy delegacji z art. 82 ust. 2 i 3 ustawy. Na podstawie tych przepisów minister finansów może wprowadzić inne zwolnienia, a także zwolnić od podatku organizacje międzynarodowe, które w Polsce prowadzą działalność w zakresie zadań publicznych określonych w  ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, i są zwolnione od analogicznych podatków w innych krajach.

Stare problemy

Nowa regulacja rozwiązuje wprawdzie problemy egzekutorów, ale nie rozwiewa wszystkich wątpliwości podatkowych.

Michał Wojtas – doradca podatkowy i wspólnik w kancelarii EOL zwraca uwagę, że wprowadzenie domniemania braku spełnienia warunków zwolnienia dla organów egzekucyjnych i komorników sądowych jako płatników VAT nie ma jednolitego charakteru.

– W przypadku braku współpracy z podatnikiem, egzekutor lub komornik, który to udokumentuje, będzie miał prawo zastosować opodatkowanie zamiast zwolnienia. O ile ma to sens w przypadku dostawy towarów dotyczących działalności zwolnionej, bo jest to warunek ustawowy, o tyle w przypadku dostawy terenów niebudowlanych jest to wątpliwe – uważa ekspert. Zauważa bowiem, że w takim przypadku to definicje ustawowe wskazują jakie grunty mogą być ujęte jako tereny niebudowlane zwolnione z podatku.

Sytuacja nabywcy po wprowadzeniu nowej reguły, zdaniem Michała Wojtasa, jest dalej niepewna.

– Można bowiem zastanawiać się, czy egzekutor właściwie udokumentował próbę pozyskania informacji od podatnika i czy ustalił ich wystarczający zakres, czy nie. Zamiast uprościć system, ustawodawca zwiększył niepewność – dodaje. I choć kierunek doprecyzowania był potrzebny, to próba ta okazała się nieefektywna.

Michał Wojtas zwraca uwagę na praktyczne aspekty problemu. Zwłaszcza to, że opodatkowanie w miejsce zwolnienia ustawowego może mieć wpływ na korektę odliczenia, szczególnie w zakresie budynków i budowli.

- Przed zmianą to podatnik musiał wybrać opodatkowanie lub dokonać odpowiednich nakładów adaptacyjnych, aby dostawa była opodatkowana. Dziś to egzekutor, nie uzyskując danych od podatnika, domniemywa opodatkowanie – podkreśla ekspert.

Z kolei jeśli budynek czy budowla jest w okresie 10-letniej korekty, to taka sytuacja automatycznie zmienia sytuację dłużnika w VAT. Michał Wojtas podkreśla, że jeśli są to towary, które powinny być przypisane działalności zwolnionej, a organ egzekucyjny czy komornik domniema ich opodatkowanie, to dłużnik nabędzie prawo do odliczenia VAT związanego z ich nabyciem.

Rafał Fronczek dodaje, że to czy jest to działalność zwolniona, będzie ustalał komornik. W razie wątpliwości w tym zakresie może wystąpić o wydanie interpretacji indywidualnej.

podstawa prawna: art. 18, art. 43 ust. 21 i art. 82a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)

podstawa prawna: art. 1 pkt 10 lit. c i pkt 11 ustawy z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2019 r. poz. 1520)

© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita

Podatki Zmiany w VAT Komornicy

Liczba nowelizacji podatkowych, która weszła w życie w tym roku i jeszcze czeka w kolejce, może przyprawić o zawrót głowy nie tylko podatników, ale i ich doradców. Od 1 września br. zaczęła obowiązywać m.in. spora transza zmian w VAT. Wśród nich znalazło się kilka na pozór niewielkich, ale istotnych rozwiązań dla komorników.

Czytaj też:

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Waldemar G.
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Sprawdź Ofertę Powitalną z Kontem Oszczędnościowym ważną do 22.05.2024 r.
Materiał Promocyjny
Sprawdź Ofertę Powitalną z Kontem Oszczędnościowym ważną do 22.05.2024 r.
Advertisement
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Ministerstwo Zdrowia
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Nowe, w pełni elektryczne BMW iX2 już od 2200 PLN netto/mies.
Materiał Promocyjny
Nowe BMW iX2 już od 999 PLN netto/mies. z dopłatą w programie „Mój Elektryk”.
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów
Nowy Lexus LBX. Crossover dostępny już od 139 900 zł. Umów się na jazdę testową.
Materiał Promocyjny
Nowy Lexus LBX. Crossover dostępny już od 139 900 zł. Umów się na jazdę testową.
Advertisement
e-Wydanie