Takie wnioski płyną z precedensowego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie dotyczącego przedłużenia blokady konta bankowego do trzech miesięcy. To zła wiadomość dla przedsiębiorców – uważają eksperci podatkowi.
Spór dotyczył skutków użycia atomowej broni do walki z oszustwami podatkowymi, z której od końca kwietnia tego roku może korzystać skarbówka. Konkretnie chodzi o blokadę rachunków bankowych przy użyciu mechanizmu STIR, czyli systemu komputerowego do namierzania oszustów.
Fiskus najpierw zablokował rachunki spółki z o.o. na 72 godziny, wskazując, że ta może wykorzystywać działalność banków do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi. Ostatecznie przedłużył termin blokady na maksymalny dopuszczalny czas, czyli trzy miesiące. W jego ocenie zachodzi uzasadniona obawa, że spółka jako podmiot kwalifikowany nie wykona istniejącego zobowiązania w VAT przekraczającego równowartość 10 tys. euro.
Spółka zaskarżyła przedłużenie blokady do WSA. Zarzuciła, że urzędnicy działali całkowicie dowolnie, na podstawie subiektywnego przekonania, a do tego bez postępowania dowodowego i zapewnienia jej czynnego udziału. Poza tym nieuzasadnione przedłużenie blokady rachunku narusza konstytucję.
WSA oddalił jej skargę. Podkreślił, że dla oceny zaskarżonego postanowienia istotne może być tylko i wyłącznie istnienie obawy niewykonania zobowiązania podatkowego przekraczającego równowartość 10 tys. euro. Nie istnieje też wyczerpujący katalog okoliczności, które mają znaczenie dla oceny, czy spełnione zostały przesłanki przedłużenia blokady. W każdej sprawie mogą o tym świadczyć inne okoliczności.
Jakie okazały się przekonujące w spornej sprawie? Przede wszystkim analiza ekonomiczna zdolności płatniczych członków zarządu spółki oraz jej majątku. A także operacje gospodarcze z kontrahentami wykreślonymi z rejestru, zagrożenie powstania zaległości na co najmniej 841 tys. zł i to, że spółka nie ma nieruchomości. WSA nie miał wątpliwości, że specyfika postępowania służącego blokadzie rachunku i jej przedłużeniu wyklucza zastosowanie działu IV ordynacji podatkowej w zakresie postępowania dowodowego, w tym czynnego udziału strony. Ponadto STIR ma wzmocnić bezpieczeństwo podatników. Będzie bowiem eliminować z obrotu firmy oszukujące uczciwych przedsiębiorców. To w ocenie WSA uzasadnia tak głęboką ingerencję w prawa jednostki.
Wyrok nie jest prawomocny.
Sygnatura akt: III SA/Wa 2057/18
