Z art. 15d ust. 1 ustawy o CIT wynika, że przedsiębiorcy nie mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów płatności w gotówce w tej części, w jakiej kwota z jednej transakcji przekroczyła 15 tys. zł. Powstaje zatem pytanie jak należy rozumieć jednorazową wartość transakcji. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 9 kwietnia 2019 r. (III SA/Wa 1465/18) sformułował tezę, że jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określonych w umowie zawartej między przedsiębiorcami. W ocenie sądu, w przypadku umowy najmu zawartej na czas nieokreślony jednorazową transakcją jest umowa najmu, a nie poszczególne transze płatności (patrz ramka).
Czytaj także: Czy można zaliczyć do kosztów wydatki w gotówce do kwoty 15 000 złotych
Początkowo praktyka organów skarbowych wskazywała, że wartość transakcji odnosi się do poszczególnych okresów rozliczeniowych, a nie do okresu trwania umowy, w tym umowy najmu zawartej na czas nieoznaczony. Wobec tego przy umowach ciągłych, gdy kwota 15 tys. zł w żadnym okresie rozliczeniowym nie zostanie przekroczona, jest możliwe zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wydatków za czynsz opłacany w gotówce za każdy okres rozliczeniowy (zob. pismo Dyrektora KIS z 31 marca 2017 r., 0111-KDIB1- 3.4010.2.2017.1.MST).
Stanowisko Szefa KAS
Rekomendowane stanowisko organu zostało zmienione przez Szefa KAS pismem z 5 kwietnia 2018 r. (DPP13.8221.194.2017.MZO). Organ uznał, że w przypadku umowy najmu zawartej na czas nieokreślony, jednorazową transakcją nie jest płatność za pojedynczy okres rozliczeniowy, tj. za dany miesiąc, a więc nie można zaliczać w koszty płatności gotówkowych dokonywanych miesięcznie. Zmianę interpretacji podatnik zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
Według sądu
Sąd powtórzył w swoim wyroku argumenty Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, że jednorazową transakcją jest umowa najmu zawarta pomiędzy stronami. Nie można przyznać racji stronie skarżącej ani organowi skarbowemu pierwszej instancji, że jednorazowa płatność będzie jednorazową transakcją. Sąd podkreślił, że jeżeli przy umowie najmu zawartej na czas nieokreślony suma należności za czynsz jaką trzeba zapłacić do momentu wypowiedzenia takiej umowy przekroczy limit 15 tys. zł, to już pierwsza płatność wynikająca z tej umowy powinna być dokonana za pośrednictwem rachunku bankowego. Wyjątek stanowi okoliczność, gdy z dniem realizacji pierwszej płatności strony nie wiedzą jak długo będzie trwała umowa i jaka będzie jej całkowita wartość, a posiadają wiedzę, że w najbliższym terminie płatności limit nie zostanie przekroczony. W tej sytuacji do momentu przekroczenia można zapłacić gotówką i zaliczyć ten wydatek w koszty uzyskania przychodów.
