RZ: Czy przedawniają się roszczenia z tytułu wypadku, którego pracodawca nigdzie nie zgłosił i nie spisał protokołu?
Joanna Torbé: Kwestia przedawnienia takich roszczeń jest bardzo złożona i niekiedy sporna. Po części wynika to z wielości możliwych roszczeń. W przeszłości przyjmowano, że z istoty są to roszczenia związane ze stosunkiem pracy i należy do nich stosować zasady przedawnienia określone w kodeksie pracy. Najnowsze orzecznictwo neguje ten pogląd przyjmując, że roszczenia o jednorazowe odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych nie mają charakteru pracowniczego, ale ubezpieczeniowy, a co za tym idzie – nie ma tu zastosowania przedawnienie roszczenia w oparciu o k.p. Sąd Najwyższy w wyroku z 8 sierpnia 2007 r. (II UK 23/07) stwierdził, że jednorazowe odszkodowanie ma charakter ubezpieczeniowy i jako takie nie podlega przedawnieniu. Również roszczenie o ustalenie, że zdarzenie było wypadkiem przy pracy (art. 189 k.p.c.) nie przedawnia się na podstawie art. 291 § 1 k.p. Wniesienie po- wództwa na podstawie art. 189 k.p.c. nie jest ograniczone terminami przedawnienia.
Należy pamiętać, że roszczeń jest więcej. Za skutki wypadku przy pracy pracodawca może odpowiadać na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Jednak zgodnie z orzecznictwem, jego cywilnoprawna odpowiedzialność ma charakter uzupełniający. Cywilnoprawne roszczenia wyrównawcze poszkodowanego w wypadku przy pracy przedawniają się co do zasady z upływem 10 lat, gdy wypadek pozostaje w związku z zaniechaniem wykonania obowiązków pracodawcy, które nosi znamiona występku (art. 442 § 2 k.c.).
Warto też pamiętać, że powództwo osób poszkodowanych z powodu śmierci pracownika przeciwko jego pracodawcy o ustalenie za wypadek przy pracy zdarzenia, w wyniku którego nastąpił zgon, nie przerywa biegu przedawnienia o związane z tym wypadkiem roszczenia pieniężne oparte na przepisach prawa cywilnego o czynach niedozwolonych.
Czy sankcje za zatajenie wypadku grożą pracodawcy, czy osobie wyznaczonej w firmie do prowadzenia spraw BHP?
