Przedsiębiorcy chcą procesów z rządem w związku z zakazem prowadzenia działalności w czasie epidemii koronawirusa

Biura turystyczne, restauracje, galerie handlowe liczą straty wywołane zakazem prowadzenia działalności w czasie epidemii i piszą pozwy o odszkodowania.

Publikacja: 13.05.2020 08:01

Przedsiębiorcy chcą procesów z rządem w związku z zakazem prowadzenia działalności w czasie epidemii koronawirusa

Foto: Adobe Stock

Po prawie dwóch miesiącach zamrożenia całych branż rząd decyduje się na luzowanie ograniczeń i zakazów mających na celu zahamowanie rozprzestrzeniania się koronawirusa w Polsce.

W wielu firmach zakaz prowadzenia działalności spowodował spadek obrotów do zera. Choć korzystają z różnych form wsparcia wypłacanego z publicznych środków, nie wystarczy im pieniędzy na przetrwanie do czasu choćby częściowego odmrożenia gospodarki.

Czytaj także:

Firmy chcą miliardów od rządu. Szykują pozwy o odszkodowania

Są podstawy do żądania wyrównania strat za czas epidemii

Anna Wojda: Przedsiębiorcy, nic na żywioł

Firmy pod ścianą

Przedsiębiorcy postawieni w sytuacji bez wyjścia są gotowi składać pozwy przeciwko Skarbowi Państwa o odszkodowania za straty, jakie ponieśli w związku z objęciem ich od połowy marca zakazem prowadzenia działalności gospodarczej.

– Do Polskiej Izby Turystyki wpływają prośby przedsiębiorców o analizę prawną możliwości takich pozwów. Izba sonduje potrzeby i skalę potencjalnych pozwów, w tym zbiorowych przeciwko Skarbowi Państwa – mówi Paweł Niewiadomski, prezes PIT. – Branża turystyczna najmocniej i najwcześniej została dotknięta kryzysem. Zapewne najpóźniej z niego wyjdzie. Na dzisiaj nie zostały uruchomione żadne mechanizmy wsparcia finansowego skierowanego wprost dla tego segmentu gospodarki.

Wśród firm turystycznych powszechna jest opinia, że gdy nie zostanie uruchomiona pomoc dla ich branży, dochodzenie odszkodowań przed sądem będzie jedyną drogą do pokrycia strat wynikających z wprowadzonych przez rząd zakazów i ograniczeń.

– Zapewne takie procesy będą trwały latami, a wiele z nich skończy się na poziomie Unii Europejskiej – dodaje Niewiadomski. – Niewątpliwie dzisiaj branża turystyczna jest w sytuacji bezprecedensowo trudnej. Przyczyniły się do tego restrykcje i zakazy prowadzenia działalności.

W podobnej sytuacji jest obecnie branża gastronomiczna, fryzjerzy i salony kosmetyczne zamknięte przez rząd na początku epidemii, aż do odwołania. Luzowanie zakazów nie zmienia faktu, że w ostatnim czasie ponieśli ogromne straty wywołane zamrożeniem, i stracili dochody, na które zwykle mogą liczyć na początku lata.

Czy takie powództwa nie zostaną odrzucone, skoro rząd nie wprowadził stanu nadzwyczajnego? Prawnicy podpowiadają, że to nawet lepiej. W czasie stanu wyjątkowego przedsiębiorcy mogą dochodzić tylko strat wywołanych zakazem prowadzenia działalności, a gdy stanu nadzwyczajnego nie ogłoszono, korzystają z ogólnych zasad prawa cywilnego, które dają im prawo dochodzenia także utraconych korzyści, a nawet żądać zadośćuczynienia.

Lekarze także tracą

Ciekawym przykładem strat wywołanych przez ograniczenia związane z epidemią koronawirusa jest sytuacja lekarzy, którzy zostali wezwani do walki z epidemią. Jednocześnie przepisy wydane przez ministra zdrowia przewidują zakaz przyjmowania przez nich pacjentów w ich prywatnych gabinetach medycznych. Nikt nie rekompensuje im pełnych kosztów, jakie generuje utrzymanie gabinetu czy wypłata wynagrodzeń dla zatrudnionego w nim personelu. Także lekarze przygotowują się więc do składania pozwów.

– Moje poważne wątpliwości budzi rozporządzenie ministra zdrowia, które wprowadza zakaz prowadzenia działalności przez lekarzy – zauważa Barłomiej Jędrzejak, adwokat współpracujący z kancelarią Gujski Zdebiak. – Ustawa o przeciwdziałaniu Covid-19 dała ministrowi zdrowia upoważnienie do określenia tylko standardów ograniczeń przy udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej w takim przypadku.

Nie ma tam mowy o zakazie prowadzenia działalności.

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

Wojciech Kozłowski, partner w zespole postępowań sądowych i arbitrażu kancelarii Dentons

Są szanse na odszkodowanie dla przedsiębiorców poszkodowanych działaniami państwa w związku z Covid-19, ale mocno ograniczone ze względu na przesłanki, które muszą być udowodnione, i nieadekwatność standardowych rozwiązań prawnych do sytuacji wynikającej z wprowadzenia stanu epidemii zamiast stanu klęski żywiołowej. Poprzez uchwalenie ustaw i wydanie rozporządzeń prawodawca realizował cele publiczne na rzecz dobra całego społeczeństwa – ochrony zdrowia społeczeństwa i ograniczenia epidemii kosztem pojedynczych grup przedsiębiorców. Praktycznym problemem dla przedsiębiorców może być rozgraniczenie między szkodami pozostającymi w adekwatnym związku przyczynowym z wprowadzeniem ograniczeń a stratami, które miałyby miejsce także wtedy, gdyby władze żadnych ograniczeń działalności nie wprowadziły.

Po prawie dwóch miesiącach zamrożenia całych branż rząd decyduje się na luzowanie ograniczeń i zakazów mających na celu zahamowanie rozprzestrzeniania się koronawirusa w Polsce.

W wielu firmach zakaz prowadzenia działalności spowodował spadek obrotów do zera. Choć korzystają z różnych form wsparcia wypłacanego z publicznych środków, nie wystarczy im pieniędzy na przetrwanie do czasu choćby częściowego odmrożenia gospodarki.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP