Tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 7 kwietnia 2016 r. w sprawie C?546/14.
Stan faktyczny
Włoska firma DT złożyła do sądu w Udine wniosek o dopuszczenie jej do postępowania układowego. Powołując się na trudną sytuację finansową, chciała przystąpić do likwidacji majątku w celu pełnego zaspokojenia określonych uprzywilejowanych wierzycieli i częściowej spłaty długów wobec niezabezpieczonych wierzycieli i niektórych uprzywilejowanych wierzycieli niższej kategorii, którzy jej zdaniem nie mogliby w każdym razie uzyskać pełnego zaspokojenia swych wierzytelności w razie wszczęcia postępowania upadłościowego. Do tych ostatnich wierzytelności należy także dług z tytułu VAT, który DT proponuje spłacić w części, nie wiążąc tej propozycji z zawarciem ugody podatkowej.
Sąd, który musiał rozstrzygnąć o dopuszczalności wniosku DT, zauważył, że prawo włoskie zakazuje zatwierdzenia w ramach ugody podatkowej częściowej zapłaty wierzytelności państwa z tytułu VAT, uznawanych za wierzytelności uprzywilejowane – jest ich 19 kategorii – i pozwala wyłącznie na rozłożenie zapłaty tych wierzytelności w czasie.
Zdaniem tego sądu zgodnie z utrwalonym orzecznictwem włoskiego Najwyższego Sądu Kasacyjnego zakaz ten obowiązuje we wszystkich przypadkach i nie można od niego odstąpić nawet w ramach propozycji układu. Taka wykładnia prawa krajowego narzuca się – zdaniem sądu – w świetle prawa UE, a w szczególności art. 4 ust. 3 TUE oraz Dyrektywy VAT, zgodnie z wykładnią przyjętą w wyrokach Komisja/Włochy (C-132/06, EU:C:2008:412), Komisja/Włochy (C-174/07, EU:C:2008:704) i Belvedere Costruzioni (C-500/10, EU:C:2012:186).
Sąd w Udine nabrał jednak wątpliwości co do tego, czy obowiązek państw członkowskich podjęcia wszelkich działań legislacyjnych i administracyjnych niezbędnych do zapewnienia pełnego poboru VAT, przewidziany w prawie wspólnotowym, nie uniemożliwia de facto skorzystania z innej procedury niż postępowanie upadłościowe, w ramach której niewypłacalny przedsiębiorca przystępuje do likwidacji całego swego majątku w celu zaspokojenia wierzytelności swoich wierzycieli i które przewiduje zapłatę długu z tytułu VAT w co najmniej takiej wysokości, w jakiej nastąpiłoby to w przypadku upadłości.
