Wyniszczająca służba?

– Każdego dnia podejmujemy interwencje wobec ludzi agresywnych, nietrzeźwych, widzimy zbrodnie, patologie. To obciąża psychikę – mówi „Rz" jeden ze śląskich policjantów.

To właśnie ta służba wśród formacji mundurowych generuje największą liczbę emerytów z orzeczonym kalectwem niezdolnych do służby. Co drugi policyjny emeryt jest rencistą (renta podnosi mu świadczenie). Wysoki oficer policji po 16 latach służby ze stwierdzonym inwalidztwem ma 8,5 tys. emerytury. Bez renty dostawałby tylko 6,4 tys.

Z danych MSW wynika, że połowa z 73 820 emerytów-policjantów ma równocześnie prawo do renty inwalidzkiej (średnia renta to ponad 3 tys. zł, emerytura – 3,7 tys. zł). Najczęstsze schorzenia policjantów to nerwica, nadciśnienie, zwyrodnienia kręgosłupa, schorzenia neurologiczne. Z tym ma problemy każdy policjant po 20 latach służby.

Z kolei według statystyk MON większość wojskowych emerytów-rencistów ma problemy z układem krążenia, największy procent stanowią jednak żołnierze, którzy byli na misjach.

– Po 20 latach pracy w policji każdy antyterrorysta jest inwalidą – twierdzi Jerzy Dziewulski, były poseł, i zapewnia, że policyjne renty nie są przyznawane na wyrost, chociaż tak się może wydawać.

– Komisje lekarskie MSW stosują gęste sito i bardzo szczegółowo badają kandydatów. Tu się nie da udawać. Trzeba pokazać dokumentację zebraną przez lata służby, są to np. protokoły z odniesionych urazów i wypadków. Tego nie da się „wyprodukować" szybko na potrzeby starań o rentę – zapewnia Dziewulski. Szacuje, że weryfikacji nie przeszłoby najwyżej ok. 10 proc. policyjnych rencistów.

Dlaczego tylko 10 proc. wojskowych zostaje rencistami? – Ok.  90 proc. policjantów pracuje w terenie. W wojsku proporcje są odwrotnie – uważa Dziewulski.

Wojskowi nie zgadzają się z tą oceną. – Selekcjonujemy ludzi, zmniejszyliśmy armię, mamy zawodowców. Policja każdego roku przyjmuje tysiące nowych funkcjonariuszy. Może kadrowe sito jest tam niewystarczające? – zastanawia się urzędnik MON.

Skąd taka chorowitość policjantów? – To poważny, społeczny problem. Jak pokazują dane, alarmujący – przyznaje Dominika Potkańska, analityk z Instytutu Spraw Publicznych. Jej zdaniem nie tylko pod kątem ewentualnych strat dla budżetu państwa, ale także zniesienia luk prawnych czy poprawy systemu resortowego orzecznictwa i zbadania czy działa tak jak powinien. – Reforma służb mundurowych jest kontrowersyjna, bo sięga wpływów politycznych, dlatego tak trudno ją przeforsować – zaznacza Potkańska. Proponuje, by pieniądze z funduszu socjalnego np. na imprezy integracyjne przeznaczać na turnusy rehabilitacyjne.

Młody emeryt z rentą III grupy nie może pracować w służbie, ale jako cywil – już tak. MSW wie, że taki przepis rodzi patologię i w projekcie zmian, który przesłał do uzgodnień resortowych, likwiduje tę grupę w orzecznictwie wobec funkcjonariuszy. Całkowicie chce znieść także przepis dający podstawę do zwiększenia emerytury wojskowej lub policyjnej z tytułu inwalidztwa (niezdolności do służby) o 15 proc. A także wprowadzić tzw. prewencję rentową ma się tym zająć ZER MSW, który nie tylko będzie czuwał nad rehabilitacją funkcjonariuszy, ale także prowadził badania i analizy przyczyn niezdolności do służby funkcjonariuszy.

Od dłuższego czasu „Raportu o stanie zdrowia funkcjonariuszy" domaga się NSZZ Policjantów w efekcie na zarzuty MSW, że policjanci nadużywają zwolnień lekarskich, a wręcz je wyłudzają.