Czy głosowanie w wyborach prezydenckich po godz. 21. jest dopuszczalne? Czy osoby stojące w kolejce do lokalu wyborczego mogą oddać głos po instrukcyjnym terminie zakończenia głosowania?
Zgodnie z kodeksem wyborczym głosowanie odbywa się nieprzerwanie od godz. 7. do godz. 21. Po tym czasie przewodniczący obwodowej komisji wyborczej zarządza zakończenie głosowania. Jeśli jednak o godz. 21. w lokalu wyborczym albo przed wejściem nadal znajdują się wyborcy, którzy chcą oddać głos, to komisja ma obowiązek umożliwić im to. Stanowią o tym wydane niedawno wytyczne Państwowej Komisji Wyborczej. Stwierdzono w nich też, że kolejka cały czas musi być pilnowana przez członków komisji, aby zagłosować nie mogli wyborcy przybyli po godz. 21. Sytuacja taka miała miejsce w ostatnich wyborach parlamentarnych, m.in. na wrocławskim osiedlu Jagodno, gdzie do lokalu wyborczego ustawiła się gigantyczna kolejka do głosowania, a ostatni wyborcy oddali głos ok. godziny 3. w nocy.
Czy w dniu wyborów prezydenckich tuż po godz. 21 media mogą podać wyniki exit poll, jeśli w niektórych obwodowych komisjach wyborczych wyborcy nadal będą oddawać głosy?
Wyniki badań sondażowych exit poll, które opierają się na deklaracjach wyborców przy wyjściu z lokali wyborczych, są podawane po zakończeniu ciszy wyborczej. A ta zaczyna się na 24 godziny przed dniem głosowania i trwa aż do jego zakończenia, czyli do godziny 21. Wyniki exit poll mogą zostać opublikowane przez media po godz. 21 w dniu wyborów, nawet jeśli w niektórych lokalach trwa jeszcze oddawanie głosów, ale zarządzone zostało ich zakończenie. Według kodeksu wyborczego zakończenie głosowania zarządza się bowiem o godz. 21, a wyborcy, którzy wcześniej ustawili się w kolejce do głosowania, będą mogli oddać głos nawet po jego zakończeniu. Przypadki takie miały miejsce w październiku 2023 r. podczas wyborów parlamentarnych, kiedy to wyniki sondaży exit poll zostały podane tuż po godz. 21, mimo że w niektórych lokalach wyborczych oddawanie głosów trwało jeszcze długo.
Czytaj więcej
Państwowa Komisja Wyborcza sprecyzowała instrukcje dla członków komisji, sprawdzających autentycz...
Kto i jak liczy głosy?
Procedura zliczania głosów jest szczegółowo ustalona w wytycznych PKW. Krótko mówiąc po zakończeniu głosowania oddane przez wyborców głosy są liczone przez członków obwodowych komisji wyborczych. Wyjmują oni kolejno karty wyborcze z urn, okazują wszystkim członkom komisji i sprawdzają ich ważność. Zliczane są głosy ważne oddane na każdego z kandydatów i głosy nieważne. Wyniki wpisuje się do protokołu, który trafia do okręgowej komisji wyborczej. Ta ustala zbiorcze wyniki głosowania w okręgu i wysyła protokół do PKW.
Kiedy poznamy oficjalne wyniki wyborów? Czy PKW jest związana jakimś terminem?
PKW nie jest związana żadnym konkretnym terminem podania wyniku wyborów. Nie oznacza to jednak, że komisja może się w tej sprawie ociągać. Kodeks wyborczy obliguje ją do ogłoszenia wyników "niezwłocznie po otrzymaniu protokołów od wszystkich okręgowych komisji wyborczych i po ustaleniu wyników głosowania na obszarze całego kraju". W praktyce można się spodziewać, że nastąpi to w nocy z niedzieli na poniedziałek albo w poniedziałek. Oficjalne ostateczne wyniki w I turze tegorocznych wyborów prezydenckich padano w poniedziałek przed południem. W wyborach w 2020 r. wygraną Andrzeja Dudy PKW ogłosiła oficjalnie we wtorek wczesnym rankiem.
