Jest ważna decyzja Sądu Najwyższego w sprawie wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?

Mowa o skargach na wytyczne Państwowej Komisji Wyborczej dla obwodowych komisji wyborczych, które dotyczą przeprowadzania głosowania w majowych wyborach prezydenckich. Dokument ten zawiera swoisty instruktaż przebiegu elekcji dla wspomnianych komisji. Z niektórymi wytycznymi nie zgodzili się pełnomocnicy komitetów wyborczych trojga kandydatów na prezydenta (oprócz Karola Nawrockiego i Marka Jakubiaka także Magdaleny Biejat) i zaskarżyli je do Sądu Najwyższego.

Sąd Najwyższy orzekł w sprawie majowych wyborów prezydenckich. Co dalej z wytycznymi PKW?

Decyzja w sprawie tych skarg zapadała w środę, ostatnim możliwym terminie ich rozpatrzenia. Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych uznała częściowo skargę komitetu Karola Nawrockiego. Według SN zasadne jest zakwestionowanie przez ten komitet wytycznej, zgodnie z którą obserwatorzy społeczni muszą przedstawić przewodniczącemu obwodowej komisji wyborczej zaświadczenie z danego stowarzyszenia czy fundacji, które może być złożone też w formie skanu. Według SN rozwiązanie takie może sprzyjać udziałowi w procesie wyborczym osób jedynie podających się za obserwatorów społecznych.

Izba Kontroli Nadzwyczajnej uwzględniła też częściowo skargę komitetu Marka Jakubiaka, w której zakwestionowano instrukcję dotyczącą potwierdzenia tożsamości wyborcy przed wydaniem mu karty do głosowania. SN podkreślił, że nie zawarto tu szczegółowej wskazówki dotyczącej weryfikacji danych elektronicznego mDowodu wyborcy w aplikacji mObywatel.

Z kolei skarga Magdaleny Biejat została w całości oddalona. Komitet kandydatki Lewicy zaskarżył wytyczne, które uniemożliwiają honorowanie przez obwodowe komisje wyborcze zaświadczeń wystawianych mężom zaufania i obserwatorom, które zostały opatrzone podpisem elektronicznym.

Czytaj więcej

Prawo w Polsce

Jest reakcja na weto prezydenta Dudy. Eksperci przedstawili plan B na wybory

Domniemanie ważności wyboru prezydenta i stosowanie konstytucji wprost ma uchronić przed kryzysem...

Czy wyborca zagłosuje, jeśli ustawił się w kolejce przed godz. 21? Sąd Najwyższy zdecydował

Co ważne Izba Kontroli Nadzwyczajnej nie uznała za zasadny zarzut sformułowany w skardze Karola Nawrockiego, w którym kwestionowano instrukcję postępowania w przypadkach wyborców oczekujących na oddanie głosu, którzy pojawili się przed lokalami wyborczymi przed godziną zakończenia głosowania.

– O godzinie 21. przewodniczący komisji zarządza zakończenie głosowania. Komisja zamyka lokal. Wyborcom przybyłym do lokalu, w tym wyborcom, którzy – z uwagi na warunki lokalowe – ustawili się w kolejce przed lokalem wyborczym przed godziną 21., należy umożliwić oddanie głosu – czytamy w wytycznych PKW. Stwierdzono w nich też, że kolejka cały czas musi być pilnowana przez członków komisji, aby zagłosować nie mogli wyborcy przybyli po 21.

Przeciwko tym instrukcjom zaprotestował komitet Nawrockiego. – Nigdzie nie jest napisane w Kodeksie wyborczym, że mogą się ustawiać kolejki, które będą głosowały przez następne kilka godzin i te kolejki będą gdzieś pilnowane przez członków obwodowej komisji – mówił poseł PiS Przemysław Czarnek. Według niego taka interpretacja PKW to całkowity absurd i rodzi wiele wątpliwości, nieporozumień. Przypomniał przy tym sytuację z wyborów parlamentarnych w 2023 r., kiedy na wrocławskim osiedlu Jagodno głosowanie w związku z długimi kolejkami trwało do późnych godzin nocnych.

Sąd Najwyższy nie zgodził się z tymi zarzutami i uznał, że wyborcy, którzy przybyli do lokalu wyborczego przed godz. 21. mogą zrealizować swoje czynne prawo wyborcze, a komisja obwodowa ma obowiązek umożliwić im realizację tego prawa. Według SN wyborca nie może ponosić negatywnych konsekwencji niedostosowania lokalu wyborczego do pomieszczenia w nim większej liczby osób uprawnionych do głosowania.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Wojciech Hermeliński: Kto ostatni w kolejce do głosowania?

Czy wyborca, który o czasie przyszedł do wyborów, może być pozbawiony prawa do głosowania?

Po decyzji Sądu Najwyższego PKW musi zmienić wytyczne. Jeśli nie, to wybory mogą być nieważne 

Co te decyzje Izby Kontroli Nadzwyczajnej oznaczają dla losu wyborów? – PKW musi podjąć kolejną uchwałę, w której dokona zmiany wytycznych w zakresie w jakim zostały one zakwestionowane przez SN. Podstawą do tego jest wyrok Sądu Najwyższego – mówi „Rzeczpospolitej” rzecznik SN Aleksander Stępkowski.