Wiele osób decyduje się na życie w tzw. związku nieformalnym, nie zdając sobie sprawy z konsekwencji w postaci trudności przy późniejszym rozstaniu i podziale wspólnego majątku. Problemy pojawiają się szczególnie wówczas, gdy partnerzy dokonywali wspólnych inwestycji i nie zawierali umów cywilnoprawnych, regulujących ich sprawy finansowe. Rodzi się wtedy pytanie, według jakich zasad podzielić ich majątek, gdy nie ma pomiędzy nimi zgody.
Jakie przepisy
Tego rodzaju wątpliwości nie ma w przypadku małżonków, bowiem ich sytuację majątkową regulują art. 31-46 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Z chwilą zawarcia małżeństwa, o ile małżonkowie nie zawarli małżeńskiej umowy majątkowej, powstaje ustawowa wspólność majątkowa, do której zaliczone są wszystkie te składniki majątkowe, które małżonkowie nabędą w trakcie trwania małżeństwa. Oprócz wspólnego majątku, małżonkowie mają tzw. majątki osobiste. Do osobistego majątku małżonka należą m.in.: przedmioty majątkowe nabyte przed ślubem, przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca postanowił inaczej, przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków, przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego.
Podział dorobku małżonków
W przypadku rozstania małżonków na skutek rozwodu (separacji) dochodzi do ustania majątkowej wspólności małżeńskiej, w wyniku czego zgromadzony przez małżonków wspólny majątek ulega podziałowi. Zgodnie z przepisami prawa rodzinnego zasadniczo oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.
Przykład
Jeżeli majątkiem wspólnym objęty był dom o wartości 1 mln zł, to w ramach podziału każdemu z małżonków będzie należał się równy udział po 500 tys. zł. W wyjątkowych sytuacjach można żądać, aby ustalenie udziału w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym małżonek przyczynił się do powstania tego majątku. Możliwe jest zatem wnioskowanie o to, by sąd ustalił, że wspólny majątek małżonków powstał dzięki jednemu z małżonków, którego udział wynosi nie 50 proc., ale np. 75 proc. Taki wniosek musi być jednak poparty stosownymi dowodami na okoliczność nieprzyczyniania się jednego z małżonków do powstania majątku lub wręcz jego trwonienia.
