Składki ZUS także od przychodu pracownika z pracy poza krajem

Od przychodu uzyskiwanego przez pracownika z tytułu wykonywania pracy poza krajem też odprowadza się składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe.

Publikacja: 10.11.2016 02:00

Podczas delegacji nie może zostać zerwana więź pracownicza

Podczas delegacji nie może zostać zerwana więź pracownicza

Foto: 123RF

Tak wskazał ZUS oddział w Gdańsku w decyzji 235 z 1 czerwca 2016 r. (DI/100000/43/546/2016).

Wniosek o wydanie pisemnej interpretacji złożyła spółka, która prowadzi działalność gospodarczą w Polsce oraz świadczy usługi poza naszymi granicami. Część osób zatrudnionych przez tę firmę pracuje w krajach nienależących do Unii Europejskiej ani do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, z którymi Polska nie podpisała umów o zabezpieczeniu społecznym. Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy w tym przypadku musi odprowadzać składki społeczne od przychodu uzyskiwanego przez pracowników poza Polską.

Wskazał, że wysłani pracują w zakresie oddelegowania na podstawie trójstronnych porozumień zawartych przez niego, pracownika oraz zagraniczny podmiot, do którego trafia etatowiec. Oddelegowanie trwa od kilku do kilkudziesięciu miesięcy. Przez czas pracy za granicą wszelką kontrolę i funkcje nadzorcze nad pracownikiem pełni zagraniczny podmiot. Ponadto to on wypłaca mu wynagrodzenie i wszelkie inne świadczenia.

Istotną okolicznością jest to, że podczas wykonywania obowiązków na oddelegowaniu wysłany dalej jest formalnie związany umową o pracę z wnioskodawcą. Ponieważ jednak nie ma powiązań finansowych, nadzoru i zależności finansowej wysłanego od wnioskodawcy, to w jego ocenie umowa o pracę ulega zawieszeniu, chociaż pracownikowi nie udzielono urlopu bezpłatnego. W konsekwencji nie ma konieczności opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

ZUS uznał stanowisko wnioskodawcy za błędne. Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo podlegają pracownicy. Obowiązek ten powstaje od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. ZUS wskazał, że wymogiem ubezpieczeń społecznych w Polsce objęci są wszyscy obywatele polscy mający tytuł do ubezpieczenia na obszarze Polski oraz obywatele polscy zatrudnieni przez polskie podmioty poza granicami kraju. Przy zatrudnieniu za granicą obowiązek ubezpieczeń może zostać wyłączony przez prawo wspólnotowe lub umowy międzynarodowe.

ZUS podkreślił, że krajowa spółka nie udzieliła wysłanemu urlopu bezpłatnego, a pracownik nie zawarł z podmiotem zagranicznym nowej umowy o pracę. W konsekwencji ponieważ nie udzielono urlopu bezpłatnego, to zdaniem ZUS niedopuszczalne jest uznanie, że umowa o pracę między pracownikiem a wnioskodawcą została zawieszona. Oznacza to, że od przychodu uzyskiwanego przez pracownika poza Polską (poza UE/EOG) wnioskodawca powinien opłacać składki społeczne.

Komentarz eksperta

Anna Golenia, prawnik w Kochański Zięba & Partners

W tej decyzji ZUS sztywno rozgraniczył kwestię obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne: albo stosunek pracy jest rozwiązany bądź zawieszony i wymóg ubezpieczeń społecznych nie powstaje, albo stosunek pracy trwa i pracodawca musi odprowadzać składki od dochodu uzyskiwanego przez pracownika, nawet jeśli ten dochód uzyskuje on za granicą.

Istotne znaczenie organ rentowy przypisał nieudzieleniu oddelegowanemu urlopu bezpłatnego oraz niepodpisaniu przez wysłanego pracownika i podmiot zagraniczny odrębnej umowy o pracę. Zgodnie z przyjętym w doktrynie i orzecznictwie poglądem urlop bezpłatny jest okresem, w którym nie ustaje stosunek pracy, ale wzajemne prawa i obowiązki stron tego stosunku ulegają zawieszeniu, m.in. pracownik nie świadczy pracy na rzecz pracodawcy, a pracodawca nie wypłaca etatowcowi wynagrodzenia. Tym samym w trakcie urlopu bezpłatnego pracownik nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym ze stosunku pracy (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 9 marca 2016 r., III AUa 735/15).

ZUS jasno wskazał, że w analizowanym przypadku udzielenie wysyłanemu pracownikowi urlopu bezpłatnego na okres wykonywania pracy za granicą wyeliminowałoby obowiązek wnioskodawcy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Pewne wątpliwości budzi fakt, że ZUS nie ocenił elementów konstytuujących stosunek pracy. Mimo informacji wnioskodawcy, który wskazał, że nadzór oraz kierownictwo nad pracownikiem sprawuje podmiot zagraniczny i to on ponosi koszty związane z jego zatrudnieniem, organ rentowy nie rozważył kwestii istnienia stosunku pracy. Biorąc pod uwagę dominujące stanowisko Sądu Najwyższego, warto zaznaczyć, że podleganie ubezpieczeniom społecznym nie wynika z samego faktu zawarcia umowy o pracę, ale istnienia stosunku pracy wypełniającego cechy określone w art. 22 kodeksu pracy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 19 października 2007 r., II UK 56/07).

Tak wskazał ZUS oddział w Gdańsku w decyzji 235 z 1 czerwca 2016 r. (DI/100000/43/546/2016).

Wniosek o wydanie pisemnej interpretacji złożyła spółka, która prowadzi działalność gospodarczą w Polsce oraz świadczy usługi poza naszymi granicami. Część osób zatrudnionych przez tę firmę pracuje w krajach nienależących do Unii Europejskiej ani do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, z którymi Polska nie podpisała umów o zabezpieczeniu społecznym. Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy w tym przypadku musi odprowadzać składki społeczne od przychodu uzyskiwanego przez pracowników poza Polską.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Edukacja
Matura 2024: język polski - poziom podstawowy. Odpowiedzi eksperta
Sądy i trybunały
Trybunał niemocy. Zabezpieczenia TK nie zablokują zmian w sądach
Sądy i trybunały
Piebiak: Szmydt marzył o robieniu biznesu na Wschodzie, mógł być szpiegiem
Sądy i trybunały
"To jest dla mnie szokujące". Szefowa KRS o sprawie sędziego Szmydta
Konsumenci
Kolejna uchwała SN w sprawach o kredyty