Uzależnienie od alkoholu nie przekreśla renty rodzinnej

Po śmierci ojca, reprezentowane przez matkę rodzeństwo zwróciło się do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o przyznanie mu renty rodzinnej w drodze wyjątku.

ZUS dwukrotnie odmówił przyznania przywileju. Stwierdził, że renta rodzinna w drodze wyjątku jest pochodną świadczenia osoby zmarłej. W pierwszej kolejności należy sprawdzić czy osoba ta spełnienia przesłanki określone w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Konieczne jest przy tym zbadanie, czy brak uprawnień do uzyskania świadczenia w trybie zwykłym nie był spowodowany szczególnymi okolicznościami, w postaci trudnych do przezwyciężenia przeszkód, zdarzeń lub trwałych stanów, na które osoba ubezpieczona nie miała wpływu.

Zdaniem organu, pięćdziesięcioletni zmarły, przez ostatni okres wynoszący ponad lat, nie podejmował poważnego zatrudnienia, ani innej działalności objętej ubezpieczeniem społecznym oraz ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym, co spowodowało brak uprawnień do świadczenia w trybie zwykłym. W sprawie nie zostały również wykazane szczególne okoliczności uniemożliwiające przezwyciężenie przeszkód w kontynuowaniu ubezpieczenia oraz nabyciu uprawnień do świadczenia w trybie zwykłym, gdyż w wykazanych przerwach w zatrudnieniu, zmarły ojciec dzieci był cały czas zdolny do pracy.

ZUS stwierdził, iż podnoszona okoliczność związaną z chorobą alkoholową ojca dzieci, nie może uzasadniać przyznania renty rodzinnej w drodze wyjątku. Uzależnienie alkoholowe nie stanowi niedającej się usunąć przeszkody, która uniemożliwiałaby świadczenie pracy. Zdaniem organu, zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala przyjąć, że w sprawie zachodzą szczególne okoliczności, które uniemożliwiły nabycie przez ojca dzieci prawa do świadczenia w trybie zwykłym, z przyczyn zasługujących na potraktowanie ich jako szczególne.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który uchylił obie decyzje ZUS. Sąd stwierdził, że organ nie ustalił stanu faktycznego sprawy w stopniu umożliwiającym wydanie prawidłowego rozstrzygnięcia. Nie odniósł szczególnych okoliczności, o których mowa w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, do indywidualnej sytuacji, w której znalazł się zmarły ojciec dzieci, w związku z jego uzależnieniem od alkoholu.

Sąd przypomniał, że ZUS był zdania, iż choroba alkoholowa nie jest okolicznością szczególnie trudną do przezwyciężenia i niezależną od woli zmarłego przeszkodą, do uzyskania wymaganego stażu ubezpieczeniowego. Takie stanowisko, jego zdaniem, było co najmniej przedwczesne. WSA co do zasady podzielił argumentację organu, że choroba alkoholowa nie może usprawiedliwiać braku zatrudnienia, jednakże organ zobowiązany był wykazać, że okoliczność ta nie może być traktowana, jako okoliczność szczególna. Tego jednak nie uczynił.

W aktach sprawy brak było jakichkolwiek dokumentów, dotyczących przebiegu choroby zmarłego ojca dzieci. Natomiast fakt, że matka rodzeństwa nie przedstawiła takich dowodów w toku postępowania nie oznacza, że ich nie ma.

Rozpatrując sprawę po raz kolejny, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ponownie dwukrotnie odmówił przyznania dzieciom renty rodzinnej w drodze wyjątku, po ich zmarłym ojcu. Ponownie zbadał okres przerw w zatrudnieniu i ponownie stwierdził, iż ubezpieczony przez łączny okres wynoszący powyżej dziesięciu lat, nie podlegał ubezpieczeniom społecznym oraz emerytalnemu i rentowemu.

Organ dodał również, iż nie zostały wykazane żadne szczególne okoliczności uniemożliwiające ojcu przezwyciężenie przeszkód w nabyciu uprawnień do świadczeń na zasadach ogólnych, bowiem w tym okresie nie orzeczono wobec niego całkowitej niezdolności do pracy i nie istniały obiektywne przeszkody do podjęcia zatrudnienia. ZUS zwrócił uwagę, iż matka dzieci nie przedstawiła żadnej dokumentacji o schorzeniach męża, ani w poprzednim postępowaniu, ani obecnie.

Sprawa ponownie trafiła na wokandę WSA. Kobieta w skardze podkreśliła, że ojciec dzieci będąc alkoholikiem, nie myślał o pracy, tylko o piciu.

3 lipca 2014 roku sąd ponownie uchylił decyzje ZUS, podtrzymując argumentację przedstawioną we wcześniej wydanym wyroku. Sąd zwrócił uwagę urzędowi, iż ten nie tylko nie przeprowadził żadnego postępowania dowodowego, nakazanego wcześniej przez sąd, to również całkowicie zignorował przedłożone przez matkę dzieci dowody w postaci dokumentów, dotyczących przebiegu choroby alkoholowej jej męża (II SA/Wa 399/14).

Wyrok jest nieprawomocny. Przysługuje na niego skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Zasiłki Renty Sądy Administracyjne Orzecznictwo Sądów i Trybunałów Rodzice i Dzieci

Po śmierci ojca, reprezentowane przez matkę rodzeństwo zwróciło się do Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o przyznanie mu renty rodzinnej w drodze wyjątku.

Pozostało 84% artykułu