Zakup kilku mieszkań zainicjowany przed 2024 r. chroni przed podwyższonym PCC

Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Gdańsku uwzględnił skargę podatnika, który spierał się z fiskusem o stawkę podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Konkretnie chodziło o regulacje obowiązujące od 1 stycznia 2024 r., które wprowadziły podwyższoną 6-proc. stawkę podatku przy „hurtowym” zakupie mieszkań. We wniosku o interpretację podatnik wyjaśnił, że w październiku 2022 r. podpisał z deweloperem umowę przedwstępną na wybudowanie i zakup sześciu mieszkań na jednej działce.

Umowa ich nabycia została sfinalizowana przed notariuszem na początku sierpnia 2024 r. Rejent pobrał od niego 6-proc. PCC. Podatnik miał jednak wątpliwości, czy do umowy sprzedaży sześciu lokali zawartych w 2024 r., ale w wykonaniu umowy przedwstępnej z 2022 r., powinien mieć zastosowanie znowelizowany art. 7a ust. 1 ustawy o PCC.

Jaka stawka PCC od kupna mieszkania?

Co prawda nie kwestionował, że od 1 stycznia 2024 r. sprzedaż lokali mieszkalnych, które są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, w przypadku, w którym lokale stanowią odrębne nieruchomości w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, będzie podlegała opodatkowaniu 6 proc. PCC, jeśli kupujący nabywa co najmniej sześć lokali lub nabył już co najmniej pięć lokali lub udziały w nich. Opodatkowaniu podlega sprzedaż szóstego i każdego następnego lokalu w tym budynku lub budynkach lub udziału w takim lokalu.

Inwestor był jednak przekonany, że jeśli przed 1 stycznia 2024 r. doszło do zawarcia umowy zobowiązującej do dokonania sprzedaży mieszkań, które będą spełniały warunki z ww. art. 7a ustawy o PCC, to takie transakcje nie podlegają opodatkowaniu według nowych zasad.

Czytaj więcej

Podatki

Od stycznia będzie dodatkowy podatek dla kupujących mieszkania

Od 1 stycznia 2024 roku zacznie obowiązywać dodatkowy podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)....

Fiskus z tym się nie zgodził. W jego ocenie z art. 17 w zw. z art. 13 ustawy zmieniającej wynika, że przepisu wprowadzającego 6-proc. stawkę PCC nie stosuje się do umów sprzedaży zawieranych w związku z wykonaniem umów zobowiązujących do jej dokonania, zawartych przed dniem wejścia w życie spornych regulacji.

Niemniej urzędnicy uznali, że umowa przedwstępna pomimo zawarcia jej w formie aktu notarialnego jest zobowiązująca w myśl art. 155 k.c. Tym samym jej zawarcie w 2022 r. nie uprawniało do skorzystania z przepisu przejściowego. Fiskus odpowiedział, że do umów sprzedaży z 2024 r. w wykonaniu umowy przedwstępnej zawartej w 2022 r. ma zastosowanie już 6-proc. stawka podatku przewidziana dla nabycia łącznie co najmniej sześciu mieszkań na jednej działce. Zatem notariusz od szóstego lokum słusznie naliczył i pobrał od podatnika wyższy PCC.

Kto zapłaci 6 proc. PCC od sprzedaży mieszkań?

Mężczyzna zaskarżył interpretację i wygrał. Gdański WSA wytknął fiskusowi, że nie dostrzegł, iż sporny przepis odwołuje się do pojęcia „sprzedaży”, a nie „przeniesienia własności”. Ponadto zdaniem sądu koncepcja urzędników wbrew jednoznacznemu zapisowi ustawowemu w praktyce nie mogłaby służyć celowi, dla jakiego została wprowadzona zmiana. 

Czytaj więcej

Nieruchomości

Czy wyższa stawka PCC ograniczy hurtowe nabywanie mieszkań?

Badanie skuteczności wprowadzonych zmian można rozpocząć już w pierwszym roku obowiązywania nowej...

A była nim ochrona interesu podatnika podejmującego decyzje zakupu nieruchomości i co do zasady ponoszącego już po zawarciu umowy przedwstępnej przynajmniej część kosztów zakupu. Zdaniem WSA w tej właśnie sytuacji ustawodawca postanowił chronić przyszłego nabywcę nieruchomości przed skutkami wejścia w życie przepisu podwyższającego podatkowe skutki transakcji. Wyrok nie jest prawomocny.