Skarbówka przegrywa kolejne spory w NSA o wsteczną amortyzację

Podatnik może dokonać obniżenia stawek amortyzacji dla wybranej grupy środków trwałych amortyzowanych liniowo w trakcie roku, także ze skutkiem od pierwszego miesiąca.

Publikacja: 01.02.2024 07:24

Naczelny Sąd Administracyjny

Naczelny Sąd Administracyjny

Foto: Fotorzepa / Marta Bogacz

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał dwa kolejne wyroki potwierdzające korzystną dla podatników wykładnię przepisów dotyczących amortyzacji.

Prawo do obniżenia stawek amortyzacji w CIT z mocą wsteczną

Konkretnie chodziło o prawo do obniżenia stawek amortyzacji w CIT z mocą wsteczną. Z wnioskami o interpretację wystąpiła spółka leasingowa. Wskazała, że jest właścicielem dużej ilości środków trwałych.

Tłumaczyła m.in., że dla wybranej grupy środków trwałych w poprzednim roku stosowała obniżone stawki amortyzacji. Od 1 stycznia 2020 r. zrezygnowała z ich stosowania. Okazało się jednak, że jej prognozy nie uwzględniały sytuacji epidemicznej, która istotnie przełożyła się na wysokość jej przychodów i kosztów podatkowych, w bieżącym roku. I wszystko wskazuje na to, że firma zakończy rok ze stratą podatkową.

Dlatego rozważa wycofanie się z pierwotnej decyzji o rezygnacji z obniżonych stawek ze skutkiem od 1 stycznia 2020 r. I chciała tego potwierdzenia w interpretacji.

Fiskus na wsteczną „korektę” zielonego światła nie dał. Uznał, że skoro spółka dokonała „podwyższenia” stawek ze skutkiem od 1 stycznia 2020 r., to nie może w trakcie roku podjąć decyzji o ich obniżeniu wstecz.

Spółka upierała się przy swojej interpretacji, ale w pierwszej instancji przegrała. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił jej skargi i stwierdził, że zmiana stawek amortyzacyjnych może nastąpić każdorazowo od następnego roku podatkowego od podjęcia takiej decyzji.

Co orzekł Naczelny Sąd Administracyjny

Inaczej na problem spojrzał dopiero NSA. Kluczowa dla sporu okazała się wykładnia art. 16i ust. 5 ustawy o CIT. Wynika z niego, że zmiany stawki dokonuje się, począwszy od miesiąca, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

NSA uznał, że to sformułowanie należy traktować jako pewien punkt w czasie. Ustawodawca jednoznacznie bowiem wskazał, że zmiana może dotyczyć całego roku podatkowego, bez względu na to, czy dokonuje się jej w rozliczeniu miesięcznym, kwartalnym, czy jednorazowo.

Sąd zauważył, że ustawodawca, projektując zmiany, wprost wskazał na konieczność brania pod uwagę efektów ekonomicznych i w tym zakresie pozostawił znaczną swobodę podatnikowi. Chodziło o stworzenie przedsiębiorcy warunków do tego, aby mógł on w całości rozliczyć koszty z tytułu poniesionych już wydatków, które stanowiły podstawę do odpisów.

Z różnych przyczyn, m.in. z uwagi na możliwość poniesienia straty, zmiana również wstecz jest dopuszczalna po to, żeby podatnik mógł skorzystać z prawa już nabytego. A NSA nie dopatrzył się, aby takie działanie zagrażało budżetowi.

Jak wyjaśnia Kamil Pierścionek, pełnomocnik skarżącej spółki, adwokat, starszy menedżer w zespole ds. postępowań podatkowych i sądowych w KPMG w Polsce, wyrok jest niezwykle istotny, gdyż podatnicy powinni mieć zagwarantowaną możliwość dostosowywania stawek amortyzacyjnych do osiągniętego w danym roku wyniku ekonomicznego. Nie zawsze da się to robić na przód, gdyż w ciągu roku mogą wystąpić niedające się przewidzieć okoliczności, czego nauczyły nas ostatnie lata.

– Tymczasem organy podatkowe, mimo wcześniejszego wyroku NSA, nadal stoją na stanowisku, że zmian stawek amortyzacji nie można dokonywać za okresy przeszłe. Jest to niezgodne z wykładnią celowościową przepisu i wbrew zasadzie in dubio pro tributario. NSA potwierdził, że przy wykładni spornego przepisu kluczowe są aspekty ekonomiczne. Przepis ten został bowiem wprowadzony, aby podatnik mógł efektywnie zarządzać swoim wynikiem podatkowym – w szczególności stratą podatkową – i rozliczać w całości koszty uzyskania przychodów z tytułu poniesionych wydatków – tłumaczy ekspert.

Jak dodaje Kamil Pierścionek, pozostaje mieć tylko nadzieję, że organy podatkowe zmienią swoje podejście i nie będą ograniczać praw nabytych podatników.

Wyroki prawomocne.

Sygnatury akt: II FSK 545/21 i II FSK 807/21

Czytaj więcej

WSA: Wsteczna korekta stawek amortyzacyjnych dopuszczalna

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał dwa kolejne wyroki potwierdzające korzystną dla podatników wykładnię przepisów dotyczących amortyzacji.

Prawo do obniżenia stawek amortyzacji w CIT z mocą wsteczną

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?