Polskie plaże przyciągają turystów urokiem. Ich piękno jest jednak nietrwałe, bo narażone na ciągłe rozmywanie przez sztormy. Dlatego wymagają ciągłej ochrony poprzez m.in. dosypywanie piasku i wznoszenie różnych budowli powstrzymujących niszczenie (np. rzędy drewnianych pali, betonowe umocnienia czy progi podwodne). Takie metody wymyślono nad Bałtykiem już wiele lat temu.
Również nie od dziś ochronę polskich plaż wspiera państwo. Ustanowiony w 2003 r. i zaplanowany do 2023 r. wieloletni „Program ochrony brzegów morskich" zakłada, że budżet centralny przeznacza rocznie co najmniej 34 mln zł na zapobieganie erozji brzegów i powodzi od strony morza. Program ten miał być wspomagany ulgą podatkową w postaci zerowej stawki VAT na usługi związane z ochroną środowiska morskiego. W praktyce takie roboty zazwyczaj wykonują prywatne firmy na zamówienie urzędów morskich.
Fiskus na piachu
Przez wiele lat obie strony były zadowolone z wykonywania programu. Ostatnio jednak do gry wkroczyła jeszcze trzecia – nadmorskie urzędy skarbowe. Uznały, że prace związane z ochroną brzegów morskich nie są „ochroną środowiska morskiego". To pojęcie zostało bowiem użyte w ustawie o VAT do zdefiniowania usług podlegających zerowej stawce. I zażądały od kilkudziesięciu firm zapłaty tego podatku za lata 2010–2012. Stanowisko fiskusa potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w kilku wyrokach (sygn. akt I SA/Sz 1393/15, I SA/Sz 230/16).
Przedsiębiorcy i ich pełnomocnicy zauważają, że sąd i organy skarbowe opierają się na dość odosobnionej opinii jednego z pracowników naukowych Uniwersytetu Szczecińskiego. Sami przytoczyli wiele innych opinii ekspertów (w tym również z tego uniwersytetu), stwierdzających jednoznacznie, że prowadzone przez nich prace są działaniem chroniącym środowisko morskie (do którego należą plaże). Po stronie podatników stanęły też urzędy morskie.
Ministerstwo Finansów unika wdawania się w meritum sporu. Na posiedzeniu sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej 21 czerwca 2016 r. posłowie i eksperci pytali wiceministra finansów Leszka Skibę, czy brzegi morskie są środowiskiem morskim.
