Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne - jak najkorzystniej rozliczać

Gdy polska spółka uczestniczy w transakcjach z partnerami z innych krajów UE, najbardziej dla niej opłacalnym rozwiązaniem jest stosowanie procedury uproszczonej. Od takich dostaw nie uiści wtedy VAT w Polsce.

Publikacja: 18.01.2016 01:00

Wewnątrzwspólnotowe transakcje trójstronne - jak najkorzystniej rozliczać

Foto: 123RF

- ABC spółka z o.o. z siedziba we Wrocławiu nabyła towary handlowe od niemieckiego producenta (podatnik VAT w Niemczech) i sprzedała je firmie słowackiej (podatnik VAT na Słowacji). Spółka ABC nie posiada w żadnym innym państwie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Dostawa towarów odbywa się w sposób następujący: firma niemiecka realizuje dostawę i wystawia fakturę na spółkę ABC, następnie spółka ABC realizuje dostawę i wystawia fakturę na firmę słowacką. Towary są transportowane bezpośrednio od niemieckiego producenta do firmy słowackiej (ostateczny nabywca). Transport towarów organizuje i opłaca spółka ABC. Z uwagi na to, że spółka ABC jest zarejestrowana tak dla celów VAT, jak i transakcji wewnątrzwspólnotowych, wyłącznie w Polsce, zarówno wobec niemieckiego dostawcy, jak i słowackiego odbiorcy posłuży się polskim numerem NIP poprzedzonym kodem PL. Jak najkorzystniej będzie rozliczyć tę transakcję dla spółki ABC z punktu widzenia VAT (deklaracja VAT-7 i informacja VAT UE)? – pyta czytelniczka.

Najkorzystniejszym rozwiązaniem dla spółki ABC jest rozliczenie opisanej transakcji w ramach procedury uproszczonej w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (WTT).

Dwa warunki

Nabycie od niemieckiego producenta wypełnia definicję wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT). Opodatkowaniu VAT podlega WNT za wynagrodzeniem na terytorium kraju (zob. art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz, jeżeli:

- nabywcą towarów jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,

- dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, lub podatnikiem podatku od wartości dodanej (zob. art. 9 ust. 1, ust. 2 pkt 1 lit. a i pkt 2 ustawy o VAT).

W przedstawionym stanie faktycznym:

- towary w wyniku dostawy (sprzedaży) będą transportowane na terytorium Słowacji z terytorium Niemiec,

- nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT (spółka ABC), natomiast

- dostawcą jest podatnik podatku od wartości dodanej w Niemczech (niemiecki producent).

Warunki do uznania przedmiotowej transakcji za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów są zatem spełnione.

Należy jednak podkreślić, że opodatkowaniu w Polsce podlega WNT za wynagrodzeniem na terytorium kraju, tj. w Polsce. Należy zatem ustalić miejsce WNT.

Jest zasada ogólna...

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 25 ust. 1 ustawy o VAT wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów uznaje się za dokonane na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu.

Kierując się tą zasadą ogólną, należałoby ustalić miejsce opodatkowania przedmiotowego WNT na Słowacji, tj. na terytorium państwa członkowskiego, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich transportu. W analizowanym przypadku WNT nie jest zatem opodatkowane w Polsce, ale na Słowacji.

...i wyjątek

Od tej zasady ustawodawca przewidział jednak wyjątek. Stosownie do art. 25 ust. 2 in principio ustawy o VAT, nie wyłączając zastosowania art. 25 ust. 1 ustawy o VAT (tj. zasady, że WNT podlega opodatkowaniu na Słowacji), w przypadku gdy nabywca, o którym mowa w art. 9 ust. 2 ustawy o VAT (a więc m.in. podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT), przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów podał numer przyznany mu przez dane państwo członkowskie dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych inne niż państwo członkowskie, na którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów uznaje się za dokonane również na terytorium tego państwa członkowskiego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółka ABC, nabywając od niemieckiego producenta towary, które mają być bezpośrednio przetransportowane do słowackiego odbiorcy, posłużyła się polskim numerem NIP poprzedzonym kodem PL. A zatem zgodnie z art. 26 ust. 2 in principio ustawy o VAT organy podatkowe mogą zażądać od spółki ABC zapłaty podatku z tytułu przedmiotowego WNT także w Polsce.

Takie rozwiązanie może się okazać niekorzystne dla spółki ABC, gdyż:

1) po pierwsze, spółka ABC może być zobligowana do zapłaty VAT na Słowacji (art. 26 ust. 1 ustawy o VAT; w kwestii ustalenia tego obowiązku należałoby także sprawdzić przepisy słowackie),

2) po drugie, spółka ABC może być zobligowana do wykazania podatku należnego od WNT w Polsce (zob. art. 26 ust. 2 in principio ustawy o VAT),

3) po trzecie, spółka ABC utraci prawo do odliczenia podatku naliczonego powstałego z przekształcenia podatku należnego (zob. art. 88 ust. 6 ustawy o VAT >patrz ramka).

Dla spółki ABC oznacza to konieczność rozliczenia w Polsce podatku należnego od WNT (na skutek posłużenia się w transakcji polskim numerem VAT UE). Związany z tą transakcją podatek naliczony (powstały z przekształcenia podatku należnego od WNT) nie podlega odliczeniu, niezależnie od tego, czy transakcja miałaby związek ze sprzedażą opodatkowaną.

Kiedy VAT należny jest naliczonym

Kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9 ustawy o VAT (art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c ustawy o VAT). Podatek naliczony powstały z przekształcenia podatku należnego z tytułu WNT, o którym mowa w art. 9 ustawy o VAT, podlega odliczeniu na zasadach ogólnych, tj. mówiąc najogólniej, pod warunkiem związku ze sprzedażą opodatkowaną. Stosownie do art. 88 ust. 6 ustawy o VAT nie stanowi jednak podstawy do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego kwota podatku naliczonego z tytułu WNT w przypadku opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju z powodu podania numeru identyfikacji podatkowej poprzedzonej kodem PL, w sytuacji gdy towary w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

WTT
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP