Najem senioralny budzi wątpliwości. Może zabraknąć odpowiednich mieszkań

Zmiany wynikają z projektu nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, który niedawno trafił do konsultacji.

Projektowane regulacje zakładają wprowadzenie umowy tzw. najmu senioralnego jako nowego rozwiązania skierowanego do osób starszych, zamieszkujących w przestrzeni, która ogranicza ich samodzielność. Problem ten jest poważny, a jego skala jeszcze wzrośnie. Obecnie w Polsce blisko 9,9 mln osób stanowią właśnie seniorzy (w wieku 60 lat i więcej), czyli 26,3 proc. ludności Polski. Według prognozy GUS ich udział ma się w roku 2050 zwiększyć do 40 proc. Dlatego rząd przygotował rozwiązania dla „więźniów czwartego piętra”, bo seniorzy mieszkający w blokach bez wind i mający ograniczenia ruchowe, nie mogą samodzielnie funkcjonować. 

Na czym ma polegać umowa najmu senioralnego? 

Wspomniana umowa najmu senioralnego byłaby zawierana z gminą i dawałaby możliwość przeniesienia się osobom starszym do lokalu bez barier architektonicznych.

Seniorzy, którzy zdecydują się na skorzystanie z tego rozwiązania, oddadzą tymczasowo swoje mieszkania do użytkowania gminie, a w zamian otrzymają takie, które będzie dostosowane do ich potrzeb. Co samorządy dostaną w zamian? Będą mogły podnajmować wynajęte od osoby starszej mieszkanie stanowiące jej własność. Jeśli senior zrezygnuje z wynajmu od gminy, mieszkanie stanowiące jego własność zostanie mu zwrócone. 

Zainteresowani seniorzy będą jednak musieli spełnić kilka warunków. O umowę najmu senioralnego będą mogły się starać osoby starsze (60+) zamieszkujące we własnych mieszkaniach umiejscowionych w budynkach bez windy, na co najmniej czwartej kondygnacji naziemnej (czyli co najmniej na 3. piętrze).

Osoby starsze nie będą natomiast musiały spełniać kryterium dochodowego.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Rząd chce rozwiązać problem „więźniów czwartego piętra”. Jest projekt ustawy

Seniorzy zamieszkujący lokale położone na wyższych kondygnacjach w budynkach bez wind, będą mogli...

Mieszkania dla seniora. Wyzwania przed gminami?

Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich docenia rządową inicjatywę w tym zakresie. – Społeczeństwo się starzeje, więc już teraz powinniśmy myśleć o rozwiązaniach skierowanych do seniorów. Dobrze, że rządzący przedstawiają propozycje zmian – uważa.

Jak wskazuje, wyzwaniem dla samorządów mogą okazać się natomiast kwestie infrastrukturalne. – Chodzi o dostępność mieszkań na parterze lub z dostępem do windy. Ważne dla osób starszych jest też to, aby miały w pobliżu tych lokali sklepy i przychodnie. Spełnienie tych wszystkich warunków może być dla samorządów najtrudniejsze – mówi.

Z kolei Michał Modro, ekspert BCC ds. opieki społecznej, polityki senioralnej i rynku pracy, również uważa, że chęć pomocy seniorom należy ocenić pozytywnie. – Uważam, że problemem nie będą kwestie związane z własnością mieszkań. Z tego, co wiem, większość seniorów posiada własny lokal lub dysponuje spółdzielczym prawem do niego – ocenia. 

Gminom zabraknie odpowiednich mieszkań? Problematyczne mogą być też różnice w czynszach 

Zdaniem eksperta, w projekcie kilka kwestii budzi jednak obawy.

– Chodzi o możliwości gminy. Dobrze wiemy, że jej zasoby mieszkaniowe są ograniczone. Przykładem jest chociażby Łódź, gdzie buduje się tunel średnicowy i w wyniku tych działań zapadły się niektóre kamienice, a miasto miało problem z przekazywaniem mieszkań dla poszkodowanych. Te osoby częściowo mieszkają w hotelach. A w wypadku najmu senioralnego dochodzi jeszcze wymóg parteru albo windy, co wcale nie będzie takie proste do spełnienia – dodaje Michał Modro. 

Zwraca też uwagę, że wyzwaniem może okazać się też przyjęta definicja osoby starszej. – W myśl projektu chodzi o ludzi, którzy osiągnęli 60. rok życia. W efekcie z rozwiązania będą mogli skorzystać mężczyźni cały czas aktywni zawodowo i kobiety emerytki. Mam wątpliwości, czy takie grono beneficjentów jest faktycznie najtrafniejsze – dodaje.

Kłopotliwa może okazać się też kwestia płatności za mieszkanie, bo przecież senior odda swój lokal gminie, która będzie go wynajmować. – Tymczasem przychód z tego tytułu może być dużo wyższy aniżeli czynsz, jaki musi płacić senior za udostępnione mieszkanie. Co w takim razie z tą różnicą? – pyta ekspert BCC. Jego zdaniem ta kwestia wymaga doprecyzowania.