Czy warto być notariuszem? Coraz mniej

Notariusze od dawna narzekają na niezmieniane od 21 lat rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. (DzU z 2024 r., poz. 1566), określające maksymalne stawki za czynności, ale ostatnio robią to częściej i głośniej. Dzisiaj Krajowa Rada Notarialna zaprezentowała raport „20 lat bez wzrostu płac. Warunki płac i wynagrodzeń notariuszy wobec realiów rynkowych”, który przygotował think tank Forum Law4 Growth. Przypomniała w nim, że stawka za np. sporządzenie protokołu otwarcia i ogłoszenia testamentu wynosi 50 zł, odwołanie testamentu – 30 zł , sporządzenie protokołu dziedziczenia – 100 zł. Za pełnomocnictwo notariusz może pobrać od 30 – 100 zł, oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – 50 zł, zwolnienie nieruchomości od obciążenia lub zrzeczenie się prawa – 60 zł.

Czytaj więcej

Nieruchomości

To już pewne: dziedziczenia nieruchomości z prostszymi formalnościami

Prezydent Karol Nawrocki podpisał nowelizację prawa o notariacie oraz ustawy o księgach wieczysty...

Ile zarabia notariusz?

Poza maksymalną stawką za czynność, rozporządzenie przewiduje, że za niektóre z nich wynagrodzenie ustala się procentowo od wartości przedmiotu czynności notarialnej, ale nie może to być więcej niż określa rozporządzenie. Z tego powodu notariusze niewiele zyskują na obsłudze transakcji sprzedaży nieruchomości, których ceny w ciągu ostatnich 20 lat poszybowały w górę.

– Najlepiej widać to na przykładzie sprzedaży przeciętnego mieszkania na rynku wtórnym w 2004 r. i 2025. W tym czasie średnia cena metra kwadratowego mieszkania wzrosła z kwoty około 2500 zł do kwoty około 11.800 zł za 1 mkw. Przy przeciętnej powierzchni mieszkania wynoszącej około 50 mkw. oznacza to w praktyce, że mieszkanie takie było sprzedawane za około 133.000 zł w 2004 r. i 627.000 zł w 2025 r. Tymczasem maksymalna stawka taksy notarialnej za sprzedaż takiego lokalu wynosiła 1302 zł w 2004 r. i 1640 zł w 2025 r. – wyjaśnia dr Piotr Marquardt, członek Krajowej Rady Notarialnej, a jednocześnie autor jedynego wydanego dotychczas naukowego komentarza do rozporządzenia o taksie notarialnej.

Czytaj więcej

Spadki i darowizny

O ważności wydziedziczenia i zachowku. Jak napisać skuteczny testament?

Aby majątek po śmierci trafił dokładnie tam, gdzie chce tego spadkodawca, najlepszym rozwiązaniem...

Zarobki notariuszy spadają, a koszty prowadzenia kancelarii rosną

Płaca minimalna wzrosła w tym czasie o 466 proc. Z 824 zł w 2004 r., do 4666 zł w 2025 r.

„Efekt ekonomiczny degresji zarobków powoduje, że zatrudnienie większej liczby pracowników w kancelariach notarialnych powoli staje się luksusem. Wśród członków 11 izb notarialnych na terenie całej Polski w pierwszym półroczu 2025 r. aż 23 proc. notariuszy nie zatrudniało żadnego pracownika, a kolejne 35 proc. zatrudniało tylko jednego pracownika. (…) Zatrudnienie czterech i więcej pracowników deklaruje jedynie 8 proc. notariuszy w skali całego kraju”.

Raport pokazuje, że część notariuszy nie może sobie pozwolić nawet na jednego pracownika. W przypadku Izby Notarialnej w Gdańsku bez pracownika obywało się w I poł. 2025 r. 43 proc. notariuszy. Gdyby liczbą pracowników mierzyć rentowność kancelarii, to działające na terenie Izb Notarialnych w Krakowie, Rzeszowie, Lublinie, Białymstoku, Łodzi i Szczecinie mają z pewnością powody do narzekania.

„Trudności w zatrudnieniu personelu przekładają się na potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa obrotu prawnego. Niemal co czwarty notariusz w skali kraju musi samodzielnie zajmować się zarówno kwestiami merytorycznymi jak i niemerytorycznymi” napisano w raporcie.

Tomasz Karłowski, prezes Rady Izby Notarialnej w Warszawie dodaje, że od 2004 r. nie tylko maleje siła nabywcza wynikająca z uzyskiwanej taksy i rosną koszty prowadzenia działalności, ale także nieproporcjonalnie rosną obowiązki notariuszy. Chodzi o raportowanie transakcji do Krajowej Administracji Skarbowej, Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, elektroniczne wnioski wieczystoksięgowe. A już za chwilę pojawią się kolejne, takie jak raportowanie danych o transakcjach do portalu DOM (Dane o Obrocie Mieszkaniami).