Czy darowizna sprzed lat liczy się do spadku? Jak wpływa na zachowek?

Czasami zdarza się, że chcąc uniknąć ewentualnych sporów związanych z dziedziczeniem majątku, spadkodawcy decydują się dokonać darowizny swojego majątku za życia. Okazuje się jednak, że w pewnych sytuacjach nawet darowizny sprzed lat mogą liczyć się do spadku.

Czy darowizna sprzed lat liczy się do spadku? Trzeba pamiętać o ważnym rozróżnieniu

Umowa darowizny to, jak wynika z art. 888 Kodeksu cywilnego, umowa, w której „[…] darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”. Umowa ta dotyczyć może przekazania m.in. rzeczy, pieniędzy czy nieruchomości.

Czy taka darowizna sprzed lat liczy się do spadku? Odpowiedź na to pytanie zależy od szeregu czynników. Przede wszystkim jednak – jak wyjaśnia nam adwokat Arkadiusz Rozpędowski, rzecznik prasowy Pomorskiej Izby Adwokackiej w Gdańsku – trzeba pamiętać o następującej kwestii:  – W praktyce spadkowej należy rozróżnić dwie odrębne instytucje: zaliczenie darowizn na schedę spadkową oraz doliczanie darowizn do substratu zachowku. Każda z nich opiera się na innych przepisach i działa w innych sytuacjach.

Czytaj więcej

Spadki i darowizny

O ważności wydziedziczenia i zachowku. Jak napisać skuteczny testament?

Aby majątek po śmierci trafił dokładnie tam, gdzie chce tego spadkodawca, najlepszym rozwiązaniem...

Zaliczenie darowizn na schedę spadkową: Kiedy jest obowiązkowe, a kiedy można je wyłączyć?

Istnieją sytuacje, w których zaliczenie darowizn na schedę spadkową jest obowiązkowe.

– Zaliczenie darowizny na schedę spadkową jest obowiązkowe wtedy, gdy mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym, a darowizna była dokonana na rzecz spadkobiercy ustawowego. W takiej sytuacji wartość darowizny powiększa udział obdarowanego po to, aby wyrównać schedy między wszystkimi spadkobiercami. […] Jeżeli jednak dziedziczenie następuje z testamentu, zaliczenie darowizn następuje tylko wtedy, gdy sam spadkodawca tak postanowił – tłumaczy adwokat Arkadiusz Rozpędowski.

Ekspert wyjaśnia również, kiedy istnieje możliwość wyłączenia tego obowiązku:  – Ustawodawca przewidział jednak możliwość wyłączenia obowiązku zaliczenia darowizny. Może to zrobić sam spadkodawca, zwalniając obdarowanego z tego obowiązku – zarówno w chwili darowizny, jak i później. Aby darowizna była zwolniona z obowiązku zaliczenia na schedę spadkową, z oświadczenia spadkodawcy musi wynikać, że została ona dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia jej na schedę spadkową. Ponadto, drobne darowizny zwyczajowe w ogóle nie podlegają zaliczeniu. Warto podkreślić, że zaliczenie dotyczy wyłącznie darowizn dokonanych na rzecz spadkobierców ustawowych. Jeśli obdarowany nie należy do tego kręgu, nie wpływa to w żaden sposób na dział spadku.

Jednocześnie, jak zaznacza ekspert, w przypadku zaliczenia darowizn na schedę spadkową nie istnieje żaden limit czasowy:  – Co istotne, przepisy nie wprowadzają żadnego ograniczenia czasowego – do schedy dolicza się również darowizny sprzed wielu lat.

Czytaj więcej

Spadki i darowizny

W tych sytuacjach można stracić spadek. Kiedy spadkobierca zostaje uznany za niegodnego?

Spadkobierca może być powołany do spadku z testamentu lub z ustawy. W pewnych przypadkach może on...

Doliczanie darowizn do masy spadkowej przy obliczaniu zachowku: Kiedy okres 10 lat ma znaczenie?

Inaczej sytuacja wygląda w przypadku doliczania darowizn do masy spadkowej przy obliczaniu zachowku. Ten ostatni stanowi prawną formę ochrony interesów najbliższych członków rodziny spadkodawcy, którzy zostali przez niego odsunięci od dziedziczenia na zasadach ustawowych lub pominięci w testamencie. Zachowek nie dotyczy wszystkich osób, które potencjalnie obejmuje dziedziczenie ustawowe (m.in. rodzeństwa czy kuzynostwa), a jedynie tych najbliżej spokrewnionych ze spadkodawcą, a więc zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków), małżonka i rodziców. Jednocześnie należy pamiętać o tym, że jeśli żyją dzieci spadkodawcy, wówczas zachowek nie należy się wnukom.