Jednym z najważniejszych obowiązków inwestora w toku procesu budowlanego jest udzielanie wykonawcy gwarancji zapłaty za wykonane roboty. Do udzielenia takich gwarancji inwestor jest zobowiązany jedynie wówczas, kiedy zawrze z wykonawcą umowę o roboty budowlane.
Dla kogo ochrona
Poza głównym wykonawcą gwarancji zapłaty od wykonawców oraz inwestorów może żądać również podwykonawca robót budowlanych i to na takich samych zasadach, jak wykonawcy od inwestorów. Obwarowane jest to jednak obowiązkiem zawarcia przez podwykonawcę umowy o roboty budowlane na piśmie pod rygorem nieważności, na zawarcie której zgodę musi wyrazić inwestor.
Jeżeli inwestor taką zgodę wyrazi, to wówczas ponosi solidarną odpowiedzialność wraz z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy. W praktyce oznacza to, że jeżeli podwykonawca nie uzyska wynagrodzenia za przeprowadzone przez siebie prace, to będzie mógł żądać zapłaty zarówno od wykonawcy, jak i od inwestora.
Wykonawca i podwykonawca robót budowlanych może w każdym czasie żądać od inwestora gwarancji zapłaty do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia wynikającego z umowy oraz robót dodatkowych lub koniecznych do wykonania umowy i po akceptacji na piśmie przez inwestora. Inwestor nie ma możliwości wyłączenia lub ograniczenia tego prawa. Nie może więc zastrzec, że nie zgadza się na udzielenie gwarancji zapłaty, albo że udzieli takiej ochrony, ale tylko i wyłącznie dla niektórych podmiotów i tylko przed przystąpieniem do wykonania prac.
Prawo do odstąpienia
Inwestor musi udzielić gwarancji w terminie określonym przez wykonawcę, który jednak nie może być krótszy niż 45 dni. Jeżeli wykonawca nie uzyska żądanej gwarancji zapłaty w wyznaczonym przez siebie terminie, to wówczas będzie miał prawo odstąpić od umowy z winy inwestora ze skutkiem na dzień odstąpienia. Takie odstąpienie skutkuje powstaniem domniemania prawnego, że niewykonanie robót budowlanych nastąpiło z przyczyn leżących po stronie inwestora.
