Jak zawiadomić urząd skarbowy o spadku i darowiźnie

Aby skorzystać z całkowitego zwolnienia z podatku od spadków i darowizn dla najbliższej rodziny, trzeba złożyć zgłoszenie w urzędzie skarbowym w ciągu sześciu miesięcy

Publikacja: 26.10.2010 03:07

Termin ten liczy się od dnia powstania obowiązku podatkowego. Zawiadomienie składa się na formularzu SD-Z2 („Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych”).

[srodtytul]Jak liczyć termin [/srodtytul]

Obowiązek podatkowy powstaje:

- dla spadkobiercy – od daty uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub daty sporządzenia przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia (postanowienie sądu staje się prawomocne – chyba że ktoś wniesie od niego apelację – po upływie trzech tygodni od doręczenia go spadkobiercy występującemu w sprawie bez adwokata czy radcy prawnego albo od ogłoszenia, jeśli spadkobierca był obecny przy ogłoszeniu postanowienia),

- dla uzyskującego pieniądze lub inne dobra na podstawie zapisu, dalszego zapisu, polecenia spadkodawcy – od chwili otrzymania tego, co w testamencie przeznaczył mu spadkodawca (np. określonej kwoty pieniędzy, samochodu, obrazu),

- dla otrzymującego zachowek – z chwilą otrzymania całości lub części kwoty należnej od spadkobiercy zobowiązanego do jego wypłaty,

- dla obdarowanego – z chwilą zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego, a jeśli umowa ta ma inną formę – z chwilą wykonania (wręczenia) darowizny,

- dla otrzymującego określone dobro czy pieniądze na polecenie darczyńcy – z chwilą otrzymania od obdarowanego tego, co polecił przekazać beneficjantowi darczyńca,

- dla uzyskującego pieniądze na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci właściciela rachunku bankowego – z chwilą śmierci spadkodawcy,

- dla nabywającego jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym – z chwilą śmierci uczestnika funduszu,

- dla osób, których majątek powiększa się wskutek nieodpłatnego zniesienia współwłasności – z chwilą zawarcia umowy, ugody, uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeśli ich skutkiem jest nieodpłatne nabycie np. całości domu, placu, mieszkania przez jednego ze współwłaścicieli,

- dla uzyskujących nieodpłatnie użytkowanie, służebność, rentę – z chwilą ustanowienia tych praw.

Zdarza się, w praktyce głównie przy spadkach, że w momencie stwierdzenia przez sąd praw do spadku spadkobierca nie wie o wszystkich dobrach wchodzących w jego skład. Jeśli więc później dowie się, że np. ojciec był współwłaścicielem dodatkowej nieruchomości, powinien zgłosić to również w urzędzie skarbowym. Na dopełnienie tego obowiązku będzie także sześć miesięcy, licząc od dnia powzięcia wiadomości o przysporzeniu.

[srodtytul]Wypełniamy formularz[/srodtytul]

Zawiadomienie o darowiźnie i spadku składa się na urzędowym formularzu mającym konstrukcję podobną do znanych nam PIT.

Jest to formularz SD-Z2 „Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych”. Można go znaleźć w Internecie: www.mofnet.gov.pl/podatki/formularze podatkowe/inne/SD-Z2. Jest tam również wersja interaktywna.

Formularz SD-Z2 „Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych” składa się z następujących części:

[b]A. [/b]„Miejsce i cel składnia zgłoszenia”; adresatem jest urząd skarbowy właściwy wedle miejsca zamieszkania obdarowanego, spadkobiercy, zapisobiercy.

[b]B.[/b] „Dane identyfikujące i adres zamieszkania podatnika”.

[b]C.[/b] „Dane identyfikujące i adres zamieszkania spadkodawcy, darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której została nabyta własność rzeczy lub prawa majątkowe”; trzeba w tej części wpisać także NIP i PESEL darczyńcy lub spadkodawcy.

[b]D.[/b] „Tytuł nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych”; zaznacza się odpowiedni kwadrat, np. nr 1 – „dziedziczenie”, nr 5 – „darowizna”.

[b]E.[/b] „Rodzaj dokumentu potwierdzającego nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych”; zaznacza się właściwy kwadrat, np. nr 1 – „testament”, nr 2 – „prawomocne orzeczenie sądu”, nr 3 – „umowa” (przy darowiźnie).

[b]F.[/b] „Dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych”; w części tej wymienia się w kolejnych ośmiu wierszach dobra, które najczęściej bywają przedmiotem spadku albo darowizny, np.:

– „Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego” o pow. użyt............... m 2; nr kw................ (księgi wieczystej),

– „Nieruchomość zabudowana budynkiem mieszkalnym” o pow. użyt. m 2; powierzchnia gruntu......... m 2; nr kw..............,

– „Samochód osobowy”, marka.... typ.... model.... nr rejestracyjny.... rok produkcji,

– „Środki pieniężne”.

W rubrykach tych wpisuje się tylko odpowiednie dane dotyczące powierzchni, numer księgi wieczystej, kwotę pieniędzy, to czy np. dane dobro otrzymało się na wyłączną własność czy na współwłasność, z podaniem wielkości udziału (tak najczęściej bywa przy dziedziczeniu, a udział wynika z postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku), a także wartość rynkową danego dobra lub udziału w dniu powstania obowiązku podatkowego; w ostatnim 8 wierszu części F wpisuje się dobra niewymienione w poprzednich rubrykach, np. dzieła sztuki, przyczepę kempingową.

[b]G.[/b] „Dane dotyczące stosunku osobistego nabywcy do osoby, od której lub po której została nabyta własność rzeczy lub prawa majątkowe”; zaznacza się odpowiedni kwadrat, np.: nr 2 „zstępny” (chodzi o dzieci, wnuki prawnuki), nr 3 „wstępny” (ojciec matka, babka, dziadek, pradziadek), nr 4 „rodzeństwo” (brat, siostra),

[b]H.[/b]„Sposób przekazania środków pieniężnych tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy”; zaznacza się właściwy kwadrat lub kwadraty: „rachunek bankowy”, „SKOK” lub „przekaz pieniężny”,

[b]I.[/b] „Uwagi składającego zgłoszenie”; tu można wpisać adres do korespondencji, gdy ma on być inny niż miejsca zamieszkania; numer telefonu,

[b]J.[/b] „Oświadczenie i podpis nabywcy (ew. pełnomocnika)”.

Musimy też koniecznie pamiętać o wpisaniu w poz. 1, na górze pierwszej strony SD-Z2, własnego numeru identyfikacji podatkowej – NIP.

Wypełniony formularz można przesłać do urzędu skarbowego pocztą. O dochowaniu miesięcznego terminu decyduje data stempla pocztowego.

[ramka][b]CZYTELNICY PYTAJĄ[/b]

[srodtytul]Mieszkanie po ojcu bez podatku [/srodtytul]

[b]- Ostatnio odziedziczyłem mieszkanie własnościowe po ojcu na drugim końcu Polski (nie miał więcej dzieci). Mieszkam z mamą w domu komunalnym i nie mogę się przeprowadzić, ponieważ tutaj studiuję. Czy w tej sytuacji przysługuje mi zwolnienie z podatku od spadku? [/b]

Skoro ojciec zmarł po 1 stycznia 2007 r., to dla skorzystania ze zwolnienia z podatku spadkowego wystarczy zawiadomienie urzędu skarbowego o spadku na druku SD-Z2 w ciągu sześciu miesięcy od daty uprawomocnienia się tego postanowienia.

W razie sprzedaży mieszkania może wchodzić w rachubę inny podatek: dochodowy od sprzedaży nieruchomości. Jeśli czytelnik nie zdąży w tym czasie z zawiadomieniem, w rachubę wchodzi skorzystanie z ulgi mieszkaniowej.

[srodtytul]Nieodpłatne zniesienie współwłasności[/srodtytul]

[b]- W 2008 r. razem z bratankiem kupiłem na współwłasność działkę z zamiarem wspólnej budowy domu. Moja sytuacja materialna nie pozwala jednak na partycypowanie w takim przedsięwzięciu.

Chciałbym się zrzec notarialnie swojego udziału na jego rzecz. Czy będzie to darowizna i czy w związku z tym muszę zapłacić podatek?[/b]

Czynność, jaką zamierza pan przeprowadzić, nie jest darowizną. Stanowi natomiast „nieodpłatne zniesienie współwłasności”, które jest objęte podatkiem od spadków i darowizn.

[b]- Czy w związku z tym, że ma ono w istocie cel mieszkaniowy, bratankowi będzie przysługiwać jakieś zwolnienie?[/b]

Nie. Nabycie na podstawie nieodpłatnego zniesienia współwłasności jest zwolnione od podatku, ale wyłącznie wobec osób zaliczonych do I grupy podatkowej. Bratanek zaś należy do II grupy podatkowej.

[b]- W takim razie jaki podatek zapłacę, jeśli zdecyduję się na zrealizowanie mojego zamierzenia?[/b]

Podatek ten płaci nabywca, w tym wypadku bratanek. Podstawą opodatkowania będzie czysta wartość rynkowa udziału w nieruchomości, tj. po potrąceniu ewentualnych długów i ciężarów obciążających udział (np. długu hipotecznego), pomniejszona o kwotę wolną, która w odniesieniu do nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej wnosi 7276 zł.

Nadwyżka będzie opodatkowana wedle progresywnej skali tego podatku określonej dla nabywców zaliczonych do tejże grupy podatkowej. Podatek ten w zależności od wartości udziału będącego wynikiem nieodpłatnego zniesienia współwłasności wyniesie od 7 do 12 proc.

[srodtytul]Sprzedaż spadkowych dóbr[/srodtytul]

[b]- Matka zmarła w sierpniu 2009 r., a ojciec w 2004 r. Na mocy testamentu mieszkanie wraz z gruntem zostało sprzedane i kwota uzyskana z tego tytułu podzielona na czworo dzieci w równych częściach. Na każde przypadła kwota 52,4 tys. zł. Czy w tej sytuacji dzieci muszą zapłacić podatek i jaki?[/b]

Skoro mieszkanie było wyłączną własnością matki, to nie zapłacą podatku spadkowego, jeśli w ciągu sześciu miesięcy, licząc od uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zawiadomią urząd skarbowy.

Za to – co do zasady – obciąża ich inny podatek: podatek od dochodu ze sprzedaży mieszkania czy raczej udziałów w mieszkaniu przypadających na poszczególnych spadkobierców (wynosi on 19 proc.).

Jeśli jednak mogą się oni wylegitymować 12-miesięcznym okresem zameldowania na pobyt stały w tym mieszkaniu, także przed pięciu czy dziesięciu laty, to żadnej daniny nie zapłacą. Skorzystają z całkowitego zwolnienia z tego podatku.

[srodtytul]Kupno większego i darowizna [/srodtytul]

[b]- Mieszkanie lokatorskie o pow. 32 mkw. syn wykupił w maju 2008 r. za symboliczną złotówkę. Zmarł nagle w październiku 2008 r. W grudniu 2008 r. odbyła się sprawa spadkowa. Drugi syn, kawaler, odrzucił spadek po bracie i cały spadek przypadł mnie. W mieszkaniu tym mieszka i jest obecnie zameldowany ten drugi syn. Czy sprzedając to mieszkanie i kupując większe, mogę uniknąć płacenia podatku od sprzedaży? Czy mogę to mieszkanie darować bez podatku synowi? [/b]

Odpowiedź na oba pytania brzmi: tak.

Jeśli w ciągu dwóch lat, licząc od końca roku, w którym czytelniczka sprzeda mieszkanie po zmarłym synu, wyda w całości pieniądze z tej transakcji na kupno innego mieszkania lub na kupno działki budowlanej, budowę domu itd., to skorzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od sprzedaży, który przy sprzedaży mieszkań i nieruchomości wynosi 19 proc. uzyskanego dochodu.

Może też darować mieszkanie synowi bez obawy obciążenia tej darowizny podatkiem. Syn skorzysta bowiem w tym wypadku z całkowitego zwolnienia od spadków i darowizn, obejmującego członków najbliższej rodziny.

Trzeba się jednak liczyć przede wszystkim z wydatkiem w postaci wynagrodzenia notariusza za sporządzenie aktu darowizny i opłatą sądową w związku z wpisem do księgi wieczystej.[/ramka]

[ramka][b][link=http://www.rp.pl/temat/447728.html]Zobacz cały poradnik o testamentach, spadkach i darowiznach[/link][/b][/ramka]

Termin ten liczy się od dnia powstania obowiązku podatkowego. Zawiadomienie składa się na formularzu SD-Z2 („Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych”).

[srodtytul]Jak liczyć termin [/srodtytul]

Pozostało 98% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"