Papież przegrał ze św. Janem

Św. Jan z Dukli, Jan Karski i Oskar Kolberg – te trzy osoby Sejm ogłosi najprawdopodobniej patronami roku 2014. Decyzję w tej sprawie podjęła już Komisja Kultury. – Nie była ona łatwa – mówi członkini komisji Małgorzata Kidawa-Błońska z PO, bo propozycji ogłoszenia roku 2014 rokiem danej osoby, instytucji lub wydarzenia było kilkanaście.

Przed rokiem wokół wyboru patronów wybuchła awantura. Komisja nie chciała przystać na propozycję PiS, by rok 2013 ogłosić rokiem powstania styczniowego z okazji 150. rocznicy jego wybuchu. Również tym razem nie obyło się bez emocji. – Koalicja zastosowała rozwiązanie siłowe – mówi Barbara Bubula z PiS, bo jej partii nie udało się przeforsować na patrona 2014 roku Jana Pawła II.

Głosowanie pozytywne

Zgodnie z regulaminem Sejmu dany rok może mieć najwyżej trzech patronów, więc Komisja Kultury wybrała ich w głosowaniu. – By nikt nie musiał sprzeciwiać się jakiejkolwiek inicjatywie, zdecydowaliśmy się na głosowanie pozytywne. Każdy poseł miał trzy głosy, które mógł rozdysponować według własnego uznania – relacjonuje Andrzej Dąbrowski z PSL, który przedstawiał podczas posiedzenia komisji uchwałę dotyczącą św. Jana z Dukli.

Poza podium znalazło się kilkanaście innych propozycji. Sejm nie zgodził się m.in. na uznanie roku 2014 rokiem Czesława Niemena, Jacka Kaczmarskiego, Stefana Żeromskiego czy  Legionów Polskich. Niektóre propozycje zgłaszały organizacje społeczne, inne sami posłowie. Przykładowo Solidarna Polska chciała nazwać rok 2014 rokiem rodziny.

– Dla mnie bolesne jest to, że w 150. rocznicę urodzin Żeromskiego nie udało się ogłosić roku 2014 jego imieniem – mówi Kidawa-Błońska. – Jednak kluczowe znaczenie miało to, czy danej propozycji towarzyszyły wstępne programy obchodów: publikacji, konferencji naukowych i innych wydarzeń – dodaje.

To dlatego największe szanse miały propozycje popierane przez rząd. Za kandydaturą Karskiego lobbowało MSZ, a obchody przygotowuje już Muzeum Historii Polski. O rok Kolberga zabiegał resort kultury. Konkurs na logo związanych z tym wydarzeń ogłosił już Instytut Muzyki i Tańca.

Przed kilkunastoma miesiącami na patronów obecnego roku Sejm wybrał Juliana Tuwima, Witolda Lutosławskiego i Jana Czochralskiego. Również wtedy decydujący głos miał rząd. Kandydaturę Czochralskiego, chemika, którego odkrycia stanowią podstawy procesu produkcji mikroprocesorów, popierało Ministerstwo Nauki. Pomysł roku Witolda Lutosławskiego zgłosił resort kultury. Zaangażował się też w organizację wydarzeń związanych z rokiem Tuwima

Forsowanie przez komisję stanowiska rządu nie podoba się PiS. – Patron roku powinien być wybierany przez konsensus, a koalicja popiera propozycje rządu, bo ma w komisji większość – narzeka Barbara Bubula.

Przed rokiem jej klubowi nie udało się przeforsować propozycji dotyczącej powstania styczniowego. Tym razem do końca walczył o nazwanie roku 2014 rokiem Jana Pawła II. – W kwietniu odbędzie się jego kanonizacja i trudno wyobrazić sobie lepszą okazję, by na nowo zastanowić się nad jego nauką i przeżyć coś w rodzaju społecznych rekolekcji – uzasadnia Bubula.

Ojciec Święty dobry na każdy rok

W ubiegłym roku posłowie PO tłumaczyli, że Sejm nie powinien przyjmować uchwały w sprawie powstania styczniowego, bo już zrobił to Senat. Tym razem pretekstem do odrzucenia propozycji PiS był fakt zgłoszenia przez posłów PO pomysłu poświęcenia Janowi Pawłowi II kolejnego roku 2015. Jednak PO odrzuciła też inną propozycję, na której zależało PiS. W przyszłym roku przypada setna rocznica wybuchu I wojny światowej i dlatego posłowie partii Jarosława Kaczyńskiego chcieli rok 2014 ogłosić rokiem czynu niepodległościowego.

Swoich patronów na dany rok ogłasza też Senat. Propozycje zgłoszono tam trzy, dokładnie tyle, ilu patronów może wybrać izba wyższa. Dlatego najprawdopodobniej odbędzie się tam bez kontrowersji, choć marszałek Senatu Bogdan Borusewicz mówi „Rz", że „izba nie musi zdecydować się na wszystkie trzy propozycje".