Michał Szułdrzyński: Witajcie w demokracji walczącej. Jak Donald Tusk chce nową narracją porządkować politykę

Demokracja walcząca w oczywisty sposób przenosi nas do sfery rozliczeń nazistowskich Niemiec i obejmuje koncepcję tworzenia kordonu sanitarnego wokół środowisk politycznych skupiających zwolenników sił niedemokratycznych. Według niej nowe lub świeżo odnowione demokracje nie mogą się opierać na normalnych zasadach, bo wrogowie demokracji je obalą, dlatego np. trzeba ograniczyć wolność słowa, wolność zrzeszania się itp. Pojęcie demokracji walczącej wróciło później w Europie Środkowej, po upadku Związku Sowieckiego, w dyskusjach na temat odbudowy liberalnej demokracji w krajach postkoministycznych.

Donald Tusk: porównanie do Norymbergi nie do końca fortunne

Co ciekawe, premier wycofał się z użytego w piątek odniesienia do Norymbergi. – Na naradzie z prawnikami użyłem nie do końca fortunnego porównania historycznego – mówił we wtorek Donald Tusk. Dlaczego więc używa pojęcia związanego z denazyfikacją, ale uważa swoje własne nawiązanie do procesów norymberskich za niefortunne? Bo nie chce przenosić tego pojęcia z podręczników filozofii prawa do dzisiejszej sytuacji pata ustrojowego, w którym znalazła się Polska po ośmiu latach rządów PiS. Chodzi o coś innego.

Tusk proponuje swoim wyborcom pojęcie do opisania własnej polityki. Sam w piątek przyznał, że zmiany w prokuraturze były zrobione na granicy prawa. O zmiany w TVP też spierali się prawnicy. Wycofanie kontrasygnaty pod nominacją dla neosędziego? Część prawników powie tak, część powie nie. A Tusk mówi swoim wyborcom: proces budowania nowego ładu konstytucyjnego po PiS nie będzie ani łatwy, ani przyjemny. Obiecywał, że będzie się kierował zasadą przyzwoitości, nawet jeśli nie wszystko będzie zgodne z prawem. To nie będą zawody w łyżwiarstwie figurowym, by użyć sformułowania ukutego niegdyś przez mego redakcyjnego kolegę Michała Kolankę. To będzie walka o demokrację.

Czytaj więcej

Rzecz o prawie

Koncewicz: „Demokracja walcząca” jako europejskie wyzwanie, zobowiązanie i przestroga

Czy jesteśmy gotowi bronić naszego systemu konstytucyjnego, gdy jest atakowany od wewnątrz? Czy p...

Dlatego Tusk mówi, że jego działania nie zawsze będą odpowiadały kryteriom prawnych „purystów”. Przygotowuje swoich wyborców na to, że jego ruchy będą budziły spory wśród prawników. Przez ostanie osiem lat to PiS jechał po bandzie i był krytykowany przez większość autorytetów prawnych, która trzymała kciuki za PO. Teraz premierem jest przewodniczący PO, a autorytety się podzieliły. Kolejne działania (m.in. dotyczące wytycznych dotyczących aborcji czy wycofania kontrasygnaty) krytykuje tak bezkompromisowy krytyk PiS jak prof. Andrzej Zoll, a wielu znanych prawników podało w wątpliwość możliwość wycofania kontrasygnaty.

A Tusk wychodzi i mówi: To dopiero początek. Witajcie w demokracji walczącej.