Reklama

Jest porozumienie ws. „Chłopek”. Joanna Kuciel-Frydryszak otrzyma wynagrodzenie

Powództwo oparte o tzw. klauzulę bestsellerową zakończyło się ugodą pomiędzy autorką „Chłopek” a Wydawnictwem Marginesy. To jednak tylko czubek góry lodowej, jaką są problemy polskiego rynku wydawniczego.

Publikacja: 19.08.2025 11:52

Spór autorki „Chłopek” z Wydawnictwem Marginesy zakończył się porozumieniem o wypłaceniu dodatkowego

Poznań, 08.05.2025. Autorka bestselleru „Chłopki” Joanna Kuciel–Frydryszak podczas panelu „Kobiety w głównych rolach” w trakcie Europejskiego Kongresu Odnowy i Rozwoju Wsi na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich

Spór autorki „Chłopek” z Wydawnictwem Marginesy zakończył się porozumieniem o wypłaceniu dodatkowego wynagrodzenia na mocy tzw. klauzuli bestsellerowej

Foto: Jakub Kaczmarczyk/PAP

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jak zakończył się konflikt pomiędzy Joanną Kuciel-Frydryszak a Wydawnictwem Marginesy?
  • Jaką rolę pełni tzw. klauzula bestsellerowa na polskim rynku wydawniczym?
  • Jakie systemowe problemy rynku literackiego dotykają polskich pisarzy?
  • Jaki wpływ na trudną sytuację polskich pisarzy mają praktyki wydawnicze?
  • Jakie zmiany w sposobie wynagradzania autorów sugerują eksperci z branży literackiej?

Wielomiesięczny konflikt pomiędzy autorką „Chłopek” a Wydawnictwem Marginesy zakończył się ugodą. Jak poinformowało wydawnictwo, osiągnięte zostało porozumienie w sprawie wypłaty dodatkowego wynagrodzenia. Chodzi o sukces na polskim rynku czytelniczym, jaki osiągnęła książka „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” autorstwa Joanny Kuciel-Frydryszak.

Konflikt pisarki z wydawnictwem był tylko częścią systemowego problemu, z jakim mierzy się polski rynek literacki – o czym mówiła „Rzeczpospolitej Plus Minus” prof. Anna Nasiłowska. Jak dokładnie zakończył się spór i co możemy powiedzieć o skali problemów, z jakimi mierzą się polscy autorzy?

Czytaj więcej

Anna Nasiłowska: Byłam ofiarą wykorzystywania mojej pracy przez wydawców

Afera wokół „Chłopek” rozstrzygnięta. Porozumienie Joanny Kuciel-Frydryszak i Wydawnictwa Marginesy

„Wydawca i Autorka kontynuują współpracę w zakresie dalszej sprzedaży książki” – poinformowało Wydawnictwo Marginesy.

Reklama
Reklama

Wydawnictwo Marginesy sp. z o.o. oraz Joanna Kuciel-Frydryszak informują, że osiągnęli porozumienie w sprawie wypłaty dodatkowego wynagrodzenia dla Autorki związanego z sukcesem rynkowym książki „Chłopki. Opowieść o naszych babkach".

Wydawnictwo Marginesy (źródło: Facebook)

Tym samym zakończył się konflikt, który był przyczynkiem do medialnej dyskusji na temat zarobków i ogólnej sytuacji pisarzy w Polsce. Zaczęło się od pozwu, wystosowanego przez Joannę Kuciel-Frydryszak przeciwko Wydawnictwu Marginesy, będącemu wydawcą jej bestsellerowej książki. Autorka powołała się przy tym na tzw. klauzulę bestsellerową, wynikającą z art. 44 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Co mówią przepisy?
Klauzula bestsellerowa

Art.  44.  [Podwyższenie wynagrodzenia twórcy przez sąd]

1. W przypadku gdy wynagrodzenie twórcy jest niewspółmiernie niskie w stosunku do korzyści nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.

– Klauzula bestsellerowa ma umożliwić twórcy czerpanie zysków z eksploatacji jego utworów, które pojawiają się w trakcie korzystania z nich, a których ani twórca, ani wydawca czy producent, nie przewidywali (...). Chodzi o to, by część z tych niespodziewanych zysków mogła trafić do twórcy. My często po prostu nie wiemy, jakie finalnie będą zyski z eksploatacji utworu – mówił „Rzeczpospolitej” prof. Rafał Sikorski z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Czytaj więcej

Spór o tantiemy za „Chłopki". Prawnik: wynagrodzenie pisarza musi „iść za sukcesem”

Jak zaznaczał ekspert, chodziło o umożliwienie twórcy, by mógł on w pełni uczestniczyć w sukcesie swojego dzieła w sytuacji, gdy osiągnie ono niemożliwy wcześniej do przewidzenia sukces.

Reklama
Reklama

„Chłopki”: 500 tys. sprzedanych egzemplarzy i nieproporcjonalny zarobek wydawnictwa

Tak też stało się w przypadku „Chłopek”: w październiku 2024 roku Wydawnictwo Marginesy informowało o 500 tys. sprzedanych egzemplarzy, co stanowi liczbę niespotykaną na polskim rynku literackim.

– Uważam, że paradoksalnie możemy wyciągnąć z tej sytuacji optymistyczne wnioski: oto udało się sprzedać ponad pół miliona egzemplarzy książki polskiej autorki, choć średni nakład dzieł rodzimych autorów oscyluje wokół kilku, najwyżej kilkunastu tysięcy. Wydawnictwo zachowało się niestandardowo, robiło dodruki, wbrew powszechnej opinii o ich nieopłacalności oraz szybko mijającej koniunkturze – mówiła „Rzeczpospolitej Plus Minus” prof. Anna Nasiłowska, poetka i prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Czytaj więcej

Pamela Szwedko-Walawska: Czy spór o "Chłopki" zmieni sytuację twórców?

Podobnie uważała sama Joanna Kuciel-Frydryszak. Powołując się na klauzulę bestsellerową pozwała wydawnictwo, domagając się dodatkowego wynagrodzenia, proporcjonalnego do osiągniętego przez książkę sukcesu.

„W związku z ogromnym sukcesem sprzedażowym, jaki odniosła książka "Chłopki" mojego autorstwa, okazało się, że wielkie korzyści, jakie osiągnęło wydawnictwo Marginesy, są nieproporcjonalnie wysokie względem mojego wynagrodzenia” – napisała wówczas autorka. 

Jak stwierdziła, powodem jej wystąpienia była także chęć wywołania dyskusji o sytuacji polskich pisarzy. Z pewnością więc osiągnęła także ten skutek.

Reklama
Reklama

– Relacja między nakładem pracy włożonym w książkę oraz jej walorami literackimi a zarobkiem autora na polskim rynku rozjechała się już dawno temu. I mówię to z pełną odpowiedzialnością za słowa: wartości te mają się do siebie nijak, a na rynku lepiej radzą sobie książki proste zarówno w napisaniu, jak i odbiorze – mówiła „Rzeczpospolitej” prof. Nasiłowska, która, jak stwierdziła, sama wielokrotnie padła ofiarą nieuczciwych praktyk ze strony wydawnictw. 

– Pisarze, zwłaszcza bez wcześniejszego dorobku, są ubogimi petentami – konkludowała prof. Nasiłowska.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jak zakończył się konflikt pomiędzy Joanną Kuciel-Frydryszak a Wydawnictwem Marginesy?
  • Jaką rolę pełni tzw. klauzula bestsellerowa na polskim rynku wydawniczym?
  • Jakie systemowe problemy rynku literackiego dotykają polskich pisarzy?
  • Jaki wpływ na trudną sytuację polskich pisarzy mają praktyki wydawnicze?
  • Jakie zmiany w sposobie wynagradzania autorów sugerują eksperci z branży literackiej?
Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Sądy i trybunały
Plan ministra Żurka na reaktywację KRS. Konstytucjonalista: nielegalne działanie
Prawo w Polsce
Czy można zagrodzić jezioro? Wody Polskie wyjaśniają
Prawo dla Ciebie
Zamieszanie z hybrydowym manicure. Klienci zestresowani. Eksperci wyjaśniają
Spadki i darowizny
Kiedy dokładnie należy otworzyć testament i kto powinien to zrobić?
Prawo w Polsce
Dwa projekty ustaw u prezydenta Karola Nawrockiego. Chodzi o płacenie gotówką
Reklama
Reklama