Obecne przepisy nie dają jednoznacznej odpowiedzi, czy darmowe porady mają być obciążane VAT i czy stanowią one przychód dla osób korzystających z takiej pomocy. Dlatego samorząd radców prawnych postanowił sam zaproponować rozwiązanie. Opracował koncepcję zmian w ustawach o VAT i podatkach dochodowych. Na początku marca projekt trafił do Ministerstwa Finansów.
Zakłada on, że do celów VAT darmowa pomoc prawna w ogóle nie jest traktowana jako usługa podlegająca podatkowi.
Warunkiem jest świadczenie takiej pomocy na zlecenie organizacji pożytku publicznego albo samorządów zawodowych radców, adwokatów i doradców podatkowych. Odbiorcą tych usług byłyby właśnie OPP albo osoby przez nie wskazane. W projekcie zaznaczono, że taka działalność jest realizacją celów statutowych zarówno OPP, jak i samorządów zawodowych. Radcowie proponują, by w ustawach o podatkach dochodowych znalazły się przepisy mówiące o nieustalaniu wartości pieniężnej pomocy pro bono. Tym samym zerowa wartość przychodu w naturze z bezpłatnej porady nie rodziłaby opodatkowania.
Radcowie uważają swój projekt za spójny i nienastręczający kłopotów ani prawnikom niosącym bezpłatną pomoc, ani jej odbiorcom. – Zdecydowaliśmy się na wyłączenie pomocy pro bono z zakresu obowiązywania ustawy o VAT. To lepsze rozwiązanie od np. zwolnienia z podatku – mówi współautor projektu Piotr Karwat z kancelarii Chadbourne & Parke. Wyjaśnia, że koncepcja zwolnienia oznaczałaby, iż kancelarie zaangażowane w taką działalność musiałyby stosować w rozliczeniach VAT tzw. proporcję, a to powodowałoby, że części podatku naliczonego na zakupach towarów i usług nie mogłyby odzyskać.
MF odrzuciło projekt. W wyjaśnieniach nadesłanych do redakcji „Rz" stwierdziło, że obecne przepisy są wystarczające do rozstrzygania w tej kwestii, tak więc zmiany nie są potrzebne. Wytknęło też „brak doprecyzowania kręgu osób uprawnionych do korzystania z przedmiotowych preferencji (...) oraz niedookreślenie rodzaju spraw objętych proponowaną regulacją". MF zauważyło, że zaproponowane przepisy dałyby korporacjom prawniczym nieuzasadnione i szerokie korzyści.
