Kiedy nowy wspólnik spółki cywilnej może płacić niższy ZUS?

Nowy wspólnik spółki cywilnej może opłacać niższe składki społeczne, mimo że wcześniej współpracował z tą spółką. Ulgi należą się, bo po jego przystąpieniu zmieniła się struktura tego podmiotu.

Publikacja: 13.05.2016 06:50

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek JD Jerzy Dudek

Od kwietnia br. jestem wspólnikiem spółki cywilnej (prowadzimy usługi księgowe). Wcześniej pracowałem na etacie na rzecz tej spółki, ale nie byłem jej wspólnikiem, tylko zwykłym pracownikiem z innymi obowiązkami. Od kwietnia spółka ma łącznie trzech wspólników. Chciałbym korzystać z preferencyjnego ZUS, a wymogiem jest nieświadczenie pracy na rzecz byłego pracodawcy. Czy mogę mieć niższy ZUS, płacąc ok. 465 zł miesięcznie? – pyta czytelnik.

Tak. Wynika to z następujących okoliczności. Zgodnie z art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa o sus) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w pierwszych 24 miesiącach kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania tej działalności stanowi zadeklarowana kwota, ale nie niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia.

Kto bez ulgi

Natomiast zgodnie z ust. 2 tego artykułu preferencji nie stosuje się do osób, które:

- prowadzą lub w ostatnich 60 miesiącach kalendarzowych przed rozpoczęciem wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,

- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem startu działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w stosunku pracy lub spółdzielczym stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

W podanym opisie i art. 18a ustawy o sus istotne jest, że dla rozpoczynającego działalność gospodarczą warunkiem opłacania preferencyjnych składek ZUS jest niewykonywanie tożsamych czynności i na rzecz byłego pracodawcy w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym. Przy czym pod pojęciem „były pracodawca" należy rozumieć każdego pracodawcę, na rzecz którego praca była dotychczas wykonywana. Z tego przepisu należy też wywieść, że zakres czynności na rzecz byłego lub aktualnego pracodawcy, na rzecz którego wykonywana jest działalność, nie może pokrywać się z zakresem czynności w stosunku pracy.

Liczy się zatrudnianie

Niewątpliwie spółka cywilna może być pracodawcą. Wynika to z art. 3 kodeksu pracy. Stanowi on, że pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie miała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.

Jak wskazał z kolei Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 lutego 2011 r. (II FSK 838/10), „spółka cywilna (wbrew poglądom wyrażonym w skardze) jest klasycznym przykładem jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Inaczej rzecz ujmując, spółka cywilna zatrudniająca pracowników jest pracodawcą (...)". Natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 15 stycznia 2010 r. (III SA/Wa 559/09) zaakcentował, że możliwość zmian składu osobowego spółki, spowodowanych przystąpieniem nowych wspólników lub wystąpieniem niektórych, należy do istoty umowy spółki cywilnej wynikającej z normujących ją przepisów kodeksu cywilnego.

Nie ten sam podmiot

Przyjąć wreszcie należy, że przystąpienia do spółki cywilnej czytelnika (jako nowego przedsiębiorcy), w której uprzednio był zatrudniony na etacie, nie można utożsamiać ze świadczeniem pracy na rzecz byłego pracodawcy. Wynika to przede wszystkim z tego, że w momencie przystąpienia do spółki cywilnej zmienia się podstawa prawna jej funkcjonowania, czyli umowa. Zmieniła się umowa dotychczasowej spółki cywilnej i w następstwie powstała nowa spółka cywilna. W konsekwencji, stając się nowym wspólnikiem tej spółki, czytelnik nie wykonuje czynności na rzecz byłego pracodawcy, lecz na swój indywidualny „rachunek", gdyż ma status przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą (spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, jest to jedynie umowa między przedsiębiorcami – por. np. wyrok NSA z 6 kwietnia 2016 r., II FSK 800/14).

Jak podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z 13 stycznia 2009 r. (II UK 146/08), ubezpieczeniu społecznemu nie podlega samo uczestnictwo w spółce cywilnej, lecz prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej. Wspólnik spółki cywilnej ma zaś indywidualny tytuł do ubezpieczenia społecznego.

podstawa prawna: art. 18a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 121 ze zm.)

Marcin Nagórek, radca prawny

Odpowiadając czytelnikowi

Korelacja tych przepisów i orzecznictwa sądowego skłania do wniosku, że w podanym stanie faktycznym czytelnik będący nowym wspólnikiem nowej spółki cywilnej, na rzecz której pracował, gdy miała ona inną strukturę umowną, może korzystać z preferencyjnych składek ZUS przez 24 miesiące od dnia rozpoczęcia działalności, tj. od lutego br. Przy podobnym stanie takie stanowisko zajął także ZUS (pismo z 29 lutego 2016 r., WPI/200000/43/165/2016).

Od kwietnia br. jestem wspólnikiem spółki cywilnej (prowadzimy usługi księgowe). Wcześniej pracowałem na etacie na rzecz tej spółki, ale nie byłem jej wspólnikiem, tylko zwykłym pracownikiem z innymi obowiązkami. Od kwietnia spółka ma łącznie trzech wspólników. Chciałbym korzystać z preferencyjnego ZUS, a wymogiem jest nieświadczenie pracy na rzecz byłego pracodawcy. Czy mogę mieć niższy ZUS, płacąc ok. 465 zł miesięcznie? – pyta czytelnik.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP