VAT: czy długotrwałe magazynowanie jest przerwaniem transportu

Jednym z warunków koniecznych dla uznania danej transakcji za eksport jest wywiezienie towarów z terytorium kraju poza Unię Europejską. Gdy w dokumentach celnych potwierdzających ostatecznie wywóz towarów poza terytorium Unii, jako podmiot rozpoczynający procedurę wywozu widnieje podatnik, nie można takiej transakcji uznać za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Publikacja: 11.12.2017 04:00

VAT: czy długotrwałe magazynowanie jest przerwaniem transportu

Foto: 123RF

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 11 października 2017 r. (I SA/Gd 973/17).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej spółka dokonuje dostaw towarów dla kontrahentów mających siedziby w innych niż Polska krajach UE. Dostawy towarów organizowane są na zasadach Incoterms 2010-FCA. Towar jest transportowany do różnych punktów odbioru na terytorium UE. Spółka wystawia na rzecz kontrahentów faktury VAT, stosując stawkę zero proc. Przed opuszczeniem UE dostarczany towar jest często przez długi czas magazynowany przez kontrahenta na terenie Unii. Spółka nie uczestniczy bezpośrednio w wysyłce towaru poza UE, jednak jest świadoma, że ostatecznym krajem wywozu towarów jest kraj poza obszarem UE (spółka dopełnia również formalności związanych z rozpoczęciem celnej procedury wywozu towarów).

Spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy opisane dostawy są wewnątrzwspólnotową dostawą towarów (dalej: WDT), do której spółka może zastosować stawkę zero proc. zgodnie z art. 42 ustawy o VAT. Zdaniem spółki dostawy towarów wykonywane na rzecz kontrahentów spełniają wszelkie warunki określone przepisami ustawy o VAT do uznania ich za WDT. W opinii spółki, czynność nie stanowi jednolitej transakcji eksportowej, gdyż transakcja dzieli się na dostawę na terytorium UE oraz wykonywany przez kontrahentów transport towarów poza terytorium UE, w którym spółka nie bierze udziału. Organ podatkowy w interpretacji z 10 marca 2017 r. (0461-ITPP3.4512.873.2016.2.AB) nie zgodził się ze stanowiskiem spółki i stwierdził, że dostawa towarów realizowana przez wnioskodawcę spełnia warunki do uznania jej za eksport towarów. Mimo iż czynności spełniają formalnie wymogi WDT (towar zostaje przetransportowany do innego kraju UE), to jednak w ramach rozpoczętej celnej procedury wywozu towarów dostawa towarów realizowana przez spółkę spełnia warunki do uznania jej za eksport towarów w rozumieniu ustawy o VAT, do której również można zastosować stawkę zero proc.

Sąd podzielił stanowisko zaprezentowane przez organ i oddalił skargę. Spółka ma wiedzę, że ostatecznym przeznaczeniem towaru nie jest inny kraj UE i odpowiedzialna jest za rozpoczęcie celnej procedury wywozu towarów. Spółka posiada dokumenty celne potwierdzające rozpoczęcie wywozu, a transport nie zostaje przerwany przez długotrwałe magazynowanie w innym kraju UE. Rozpoczęcie transportu następuje więc w kraju i w związku z tym mamy do czynienia z tzw. eksportem pośrednim (wywóz towarów dokonywany jest przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju lub na jego rzecz).

Autorka jest współpracowniczką zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Jacek Tomaszewski, konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Istotne w komentowanym wyroku wydaje się poruszenie przez sąd m.in. kwestii przerwania transportu. W stanie faktycznym nie zostały wskazane żadne okoliczności, które świadczyłyby o wykonywaniu jakichkolwiek czynności na towarach. Towar pozostawał wyłącznie na terminalu przeładunkowym w innym państwie UE, oczekując na skompletowanie wysyłki i opuszczenie terytorium UE. Od momentu opuszczenia terytorium Polski aż do przekroczenia granicy Unii towar ten objęty był celną procedurą wywozu rozpoczętą w Polsce. W świetle takich okoliczności sąd stwierdził, że „sam fakt magazynowania towaru, nawet długotrwałego, nie oznacza jeszcze przerwania jednolitego transportu", jeżeli magazynowanie podyktowane jest względami logistycznymi.

Sąd nie miał wątpliwości, że dana czynność stanowiła eksport towarów dla rozliczeń VAT. Istotne było natomiast określenie, czy eksport towarów nastąpił z terytorium kraju. W ocenie WSA, wiedza o tym, że towar przeznaczony jest do wywozu poza UE, a następnie rozpoczęcie celnej procedury wywozu w momencie wysyłki towaru z terytorium kraju oraz otrzymanie komunikatów celnych o opuszczeniu przez towar terytorium Unii – determinują łącznie eksport towarów dla rozliczeń VAT.

Wyrok ten wydaje się być interesujący na tle dotychczasowej linii orzeczniczej powstałej w wyniku podjęcia przez NSA uchwały w składzie siedmiu sędziów z 25 czerwca 2012 r. (I FPS 3/12). Zgodnie z tą uchwałą dla możliwości uznania transakcji za eksport towarów w rozumieniu VAT, dającej prawo do zastosowania zerowej stawki VAT, istotne jest, aby wywóz towarów z kraju poza terytorium Unii następował w ramach transportu (wysyłki) o zasadniczo nieprzerwanym charakterze.

Po pierwsze, w kwestii transportu o nieprzerwanym charakterze do tej pory w praktyce często przyjmowało się, że przeładunek towaru i magazynowanie towaru trwające dłuższy okres, np. kilka miesięcy, stanowiło wystarczającą przesłankę do uznania transportu za przerwany. Natomiast w analizowanym wyroku sąd wprost wskazuje, że nie ma znaczenia okres, w ciągu którego towar jest magazynowany w związku z jego przeładunkiem. Sąd odniósł się przy tym do stanu faktycznego, w którym magazynowanie może trwać nawet do kilku miesięcy. Po drugie, WSA podzielił stanowisko wyrażone w uchwale NSA, zgodnie z którym zgłoszenie towaru do procedury wywozu w krajowym urzędzie celnym należy traktować jako niewątpliwy dowód rozpoczęcia takiego transportu na terytorium kraju, niemający jednak charakteru wyłącznego. Sędziowie WSA podkreślili, że to spółka nadała transakcji reżim eksportu w rozumieniu VAT poprzez to, że rozpoczęła formalności celne w kraju, a w efekcie należało przyjąć domniemanie, że miejscem rozpoczęcia eksportu towarów było terytorium kraju.

Niestety wyrok wydaje się nie rozwiewać wątpliwości co do innych zbliżonych stanów faktycznych, na przykład transportu towaru przeznaczonego do wywozu poza UE, podczas gdy transport organizowany jest przez dostawcę z kraju jedynie do miejsca przeładunku zlokalizowanego w innym kraju UE. Innym przykładem może być sytuacja, gdy z różnych przyczyn, oprócz zgłoszenia celnego do procedury wywozu dokonanego w kraju, zostanie dokonane ponowne zgłoszenie w innym kraju UE. W kwestii ponownego zgłoszenia celnego w innym kraju UE przez nabywcę wypowiedział się WSA, uznając z tego powodu transport za przerwany (por. wyrok WSA w Gliwicach z 24 czerwca 2013 r., III SA/Gl 571/13). Wątpliwości może natomiast budzić sytuacja, w której ponowne zgłoszenie do procedury wywozu odbywałoby się na terytorium innego kraju UE nie przez nabywcę, lecz przez krajowego dostawcę (np. przez agencję celną działającą na terenie innego kraju UE). Czy dokonanie takiego ponownego zgłoszenia automatycznie spowoduje przerwanie transportu?

Niewątpliwie wyrok ten może dotyczyć wielu podatników, którzy mają świadomość, że sprzedawany towar ostatecznie wywożony jest poza terytorium Unii Europejskiej. W zależności od warunków transakcji stanowisko WSA może być pomocne po pierwsze w wykazaniu okoliczności przemawiających za nieprzerwanym charakterem transportu, po drugie w posłużeniu się dokumentami celnymi w celu ustalenia, czy dana transakcja będzie uznana za eksport towarów z terytorium Polski, czy jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów do innego kraju UE, z którego dopiero nastąpi eksport towarów.

Przy posiłkowaniu się treścią omawianego wyroku podatnicy powinni jednak zwracać uwagę na wiele innych okoliczności towarzyszących transakcji, które mogą powodować, że argumenty przedstawione w komentowanym wyroku nie będą mogły mieć zastosowania.

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 11 października 2017 r. (I SA/Gd 973/17).

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej spółka dokonuje dostaw towarów dla kontrahentów mających siedziby w innych niż Polska krajach UE. Dostawy towarów organizowane są na zasadach Incoterms 2010-FCA. Towar jest transportowany do różnych punktów odbioru na terytorium UE. Spółka wystawia na rzecz kontrahentów faktury VAT, stosując stawkę zero proc. Przed opuszczeniem UE dostarczany towar jest często przez długi czas magazynowany przez kontrahenta na terenie Unii. Spółka nie uczestniczy bezpośrednio w wysyłce towaru poza UE, jednak jest świadoma, że ostatecznym krajem wywozu towarów jest kraj poza obszarem UE (spółka dopełnia również formalności związanych z rozpoczęciem celnej procedury wywozu towarów).

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP