Kompetencje: jak mówić, by nas dobrze rozumieli i chcieli słuchać

Wylewne gadulstwo, używanie młodzieżowego slangu czy zbyt technicznego języka nie pomagają w skutecznej komunikacji. Warto więc ćwiczyć mówienie w sposób zrozumiały, a przede wszystkim uczyć się słuchania innych.

Aktualizacja: 05.11.2018 05:13 Publikacja: 04.11.2018 20:00

Kompetencje: jak mówić, by nas dobrze rozumieli i chcieli słuchać

Foto: Adobe Stock

Dobra znajomość ojczystego języka nie zawsze oznacza, że potrafimy skutecznie komunikować się z innymi. Bo zdarza się, że nasze intencje nie zostaną dobrze zrozumiane albo mimo wielokrotnego powtarzania tego samego przekazu nikt nie bierze go pod uwagę.

Jak podkreślają eksperci HR, nad dobrą komunikacją można i warto pracować. – Jednym ta umiejętność przychodzi naturalnie, inni muszą włożyć więcej wysiłku, żeby ją wyćwiczyć – przyznaje Dominika Beblo, menedżer HR w Exact Systems, która poleca kilka sprawdzonych zasad.

Bądź aktywnym słuchaczem

Po pierwsze, należy nauczyć się słuchać innych. Wbrew pozorom wcale nie jest to takie proste. Nie wystarczy nie okazywać zniecierpliwienia i potakiwać, trzeba się naprawdę zaangażować. Niezwykle ważne jest aktywne słuchanie. – Oznacza to skupienie się na wypowiadanych słowach naszego rozmówcy, a nie np. prowadzenie dyskusji z samym sobą na jego temat – przekonuje Kaja Prystupa-Rządca, ekspertka w dziedzinie zarządzania z Akademii Leona Koźmińskiego. – Często też filtrujemy przekazywane informacje, dokonujemy ewaluacji spotkania już w trakcie jego trwania. W efekcie nie słuchamy rozmówcy uważnie – dodaje.

Chodzi więc o to, by być obecnym podczas rozmowy nie tylko ciałem i duchem. Czasami nawet bez naszej świadomości zaczynamy ocenić rozmówcę, zastanawiać się nad sprawami, które mają niewiele wspólnego z tym, co on mówi. Jeśli więc złapiemy się na takich myślach, lepiej samemu przywołać się do porządku. Dzięki skupieniu się na przekazie rozmówcy jesteśmy w stanie zadać dodatkowe pytania, nawiązać kontakt i w pełni zrozumieć przekaz.

Mów precyzyjnie

Po drugie, trzeba pamiętać o jasnym i klarownym wypowiadaniu się. – Podstawą dobrej komunikacji jest precyzyjne przekazywanie myśli, aby odbiorca nie miał wątpliwości, co do właściwej ich interpretacji – zaznacza Piotr Dziedzic, dyrektor w firmie rekrutacyjnej Michael Page. – Nawet najlepsi mówcy muszą liczyć się z tym, że mogą zostać niezrozumiani lub błędnie zrozumiani przez odbiorców – dodaje.

Jedną z przyczyn takiej sytuacji może być np. różnica pokoleniowa. Dlatego jeśli komunikujemy się z grupą osób w różnym wieku, należy posługiwać się w miarę uniwersalnym słownictwem, dzięki czemu przekaz będzie zrozumiały dla wszystkich odbiorców. To porada dla młodych, którzy często posługują się slangiem zrozumiałym tylko dla osób w ich wieku. Ale też dla starszych, którzy wraz z wiekiem nabywają skłonności do technokratycznej nowomowy.

– Zakłócenia w komunikacji mogą wynikać również z różnego poziomu zdolności komunikacyjnych u pracowników, niedopasowania formy przekazu, a także różnic kulturowych i znajomości języków obcych, gdy pracujemy w środowisku międzynarodowym – zaznacza Dziedzic. Tu rozwiązaniem może być każdorazowe zastanowienie się, co i jak chcemy powiedzieć, i zwracanie uwagi na potrzeby innych.

Uważaj na emocje

– Poza przekazem słownym i językowym każdy zwraca uwagę na intonację i modulację głosu czy mowę ciała rozmówcy – przypomina Piotr Dziedzic. Inaczej mówiąc, nasze mowa ciała musi współgrać z tym, co przekazujemy odbiorcom.

Trzeba więc mieć na uwadze, że nasze znudzenie tematem rozmowy czy prezentacji, nawet przy próbach jego skrywania, może być widoczne poprzez wyraz naszej twarzy czy gesty. Podobnie ze zdenerwowaniem, gniewem czy niezadowoleniem – nasze ciało mówi więcej o naszych emocjach, niż czasami byśmy chcieli. Jeszcze gorzej, gdy próbujemy powiedzieć coś wbrew naszym prawdziwym intencjom. Jeśli przykładowo jakiś projekt w pracy nie przypadł nam do gustu, lepiej mocniej zaangażować się w jego wyjaśnienie, niż udawać entuzjazm.

Zadawaj pytania

– W skutecznej komunikacji zawsze należy prosić o informację zwrotną, bo tylko wtedy dowiemy się, czy to, co komunikujemy, trafiło do odbiorcy naszego przekazu – przypomina kolejną zasadę Dominika Beblo.

– Także odbiorca powinien upewniać się, czy odpowiednio zrozumiał przekazywany komunikat. To chroni również przed nieporozumieniami i pozwala na budowanie wspólnego kontekstu między rozmówcami. Warto przy tym pamiętać, że wiele zależy od odpowiednio zadanych pytań. Pytania otwarte pozwalają na uzyskanie lepszego obrazu sytuacji niż pytania zamknięte – zaznacza Kaja Prystupa-Rządca.

Ćwicz cały czas

– Kompetencje interpersonalne rozwijamy przez całe życie – podkreśla Olga Woźniak, konsultant ds. rekrutacji stałych w Most Wanted. W ich doskonaleniu bardzo przydatne są tzw. small talks, czyli krótkie, niezobowiązujące rozmowy na ogólne, niebudzące kontrowersji tematy. Dzięki nim wyrabiamy pewność siebie i uczymy się interakcji z różnymi typami osobowości. Natomiast do wystąpień przed większym gronem słuchaczy warto przygotowywać się przed lustrem lub nagrać swoje wypowiedzi. W ten sposób jesteśmy w stanie wychwycić i naprawić błędy zarówno w komunikacji werbalnej, jak i niewerbalnej.

W sztuce skutecznej komunikacji ćwiczyć powinni się szczególnie menedżerowie. Jak bowiem wynika z badania emplo, ponad 70 proc. polskich pracowników uważa, że sukces biznesowy nie jest możliwy do osiągnięcia bez partnerskiej i otwartej komunikacji na linii przełożeni – zespół.

Opinie

Piotr Dziedzic, dyrektor w firmie rekrutacyjnej Michael Page

Efektywna komunikacja to klucz do budowania dobrze funkcjonujących relacji w organizacji i osiągnięcia przez nią satysfakcjonujących wyników. Umiejętność precyzyjnego przekazywania informacji jest podstawą warunkującą właściwe wykonanie danego zadania, co w dalszej perspektywie wpływa na jakość pracy konkretnej osoby. Równie ważny jest styl komunikowania się, który odzwierciedla kulturę organizacyjną firmy i relacje panujące między jej pracownikami. W związku z tym zła komunikacja lub jej brak może nie tylko wpływać na produktywność samej organizacji, ale także na poziom satysfakcji pracowników ze swojej pracy.

W dalszej kolejności zła komunikacja może się również przyczyniać do dużej rotacji kadr. Wysoko rozwinięte kompetencje komunikacyjne są szczególnie pożądane u osób zajmujących stanowiska kierownicze. Nierzadko to od liderów zespołów i ich umiejętności zależeć będzie jakość i terminowość wykonania danego zadania. Duże znaczenie ma tu więc praktyka i jak najczęstsze korzystanie z możliwości bezpośredniej interakcji ze współpracownikami czy też formalnych wystąpień publicznych.

Kaja Prystupa-Rządca, ekspertka w dziedzinie zarządzania, Akademia Leona Koźmińskiego

Umiejętność komunikacji należy do niezbędnych kompetencji pracowników każdej firmy. Bez niej nie będą w stanie ani sprawnie realizować swoich zadań (bo pogrążą się w wewnętrznych konfliktach), ani też współpracować z klientami czy partnerami z zewnątrz. Innymi słowy – brak umiejętności komunikacji uniemożliwia organizacji zapewnienie zysków.

Umiejętność mówienia nie jest jednak tożsama ze zdolnością do komunikacji. Korzystając z tego samego języka, tych samych słów, często nie potrafimy się porozumieć. Komunikacja jest procesem, podczas którego tworzymy wspólne zrozumienie. Zrozumienie jest z kolei dopasowaniem tego, co widzimy, do naszych wzorców mentalnych, które rozwijamy poprzez doświadczanie świata. Dlatego osoby o odmiennych doświadczeniach oraz stylu myślenia mogą mieć problem ze sprawną komunikacją. Zatem świadomość, że nasz rozmówca może inaczej postrzegać świat, jest pierwszym krokiem do skutecznej komunikacji. Komunikacja jest umiejętnością, którą możemy nieustannie rozwijać podczas szkoleń, warsztatów czy też sesji coachingowych. Inwestycja w rozwój w tym obszarze może podnieść jakość zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym.

Karol Kapuściński, dyrektor ds sprzedaży, GoldenLine

Umiejętności komunikacyjne są w pracy niezbędne, dlatego tak często weryfikuje się je na rozmowach rekrutacyjnych. Opierają się głównie na zdolności do formułowania wypowiedzi, argumentowania swoich poglądów, na umiejętności dzielenia się z innymi istotnymi informacjami oraz budowania relacji. W miejscu pracy takie kompetencje są bardzo istotne – każdy z nas znajduje się w sieci powiązań, współpracuje z innymi osobami, informuje innych o postępach swojej pracy, komunikuje się z przełożonymi, podwładnymi, osobami z zewnątrz. W firmie, w której komunikacja dobrze działa, informacje docierają szybko do zainteresowanych osób i dzięki temu procesy przebiegają lepiej niż tam, gdzie komunikacja pozostawia wiele do życzenia. Jak pokazują wyniki raportu „Communication ROI Study Report: Capitalizing on Effective Communication", firmy o wysokiej efektywności w komunikacji notują niemal dwa razy lepsze wyniki finansowe. Brak przepływu informacji może powodować przestoje, a także konflikty i niepotrzebne duplikowanie czynności. Wpływa to na pracę każdego z nas, dlatego każdy powinien zdawać sobie sprawę z tego, jak istotna jest dobra komunikacja.

Dobra znajomość ojczystego języka nie zawsze oznacza, że potrafimy skutecznie komunikować się z innymi. Bo zdarza się, że nasze intencje nie zostaną dobrze zrozumiane albo mimo wielokrotnego powtarzania tego samego przekazu nikt nie bierze go pod uwagę.

Jak podkreślają eksperci HR, nad dobrą komunikacją można i warto pracować. – Jednym ta umiejętność przychodzi naturalnie, inni muszą włożyć więcej wysiłku, żeby ją wyćwiczyć – przyznaje Dominika Beblo, menedżer HR w Exact Systems, która poleca kilka sprawdzonych zasad.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca
Rząd odpowiada na plany masowych zwolnień w firmach. 50 mln zł wsparcia
Praca
Trudno dzisiaj zagonić pracownika do biura. Szczególnie w piątek
Praca
Tego powinni się uczyć przyszli menedżerowie AI
Praca
Depresja pracowników kosztuje firmy miliardy złotych. Straty są coraz większe
Praca
Rekordowa liczba studenckich staży w Programie Kariera